Η Ασθένεια του Ύπνου σκοτώνει κάθε χρόνο χιλιάδες ανθρώπους σε 36 χώρες στην υποσαχάρια Αφρική. Παρόλο που είχε τεθεί υπό έλεγχο τη δεκαετία του ‘60, η τρυπανοσωμίαση επανέκαμψε με διαστάσεις επιδημίας εξαιτίας των πολέμων, των πολιτικών συγκρούσεων και της κατάρρευσης της οικονομίας τα τελευταία 30 χρόνια. Οι κύριες εστίες τις ασθένειας βρίσκονται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, στην Αγκόλα, στην Ουγκάντα και στο Νότιο Σουδάν και για το λόγο αυτό δεν μπορούν να γίνουν αξιόπιστες εκτιμήσεις για την επικράτηση της ασθένειας. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι περίπου 300.000 άνθρωποι είναι αυτήν τη στιγμή μολυσμένοι από τρυπανοσωμίαση, παρ' όλο που είναι πολύ περισσότερες οι μολύνσεις και οι θάνατοι που δεν αναφέρονται.

Η Ασθένεια του Ύπνου προκαλείται από το παράσιτο Trypanosoma brucei και μεταδίδεται από το τσίμπημα της μύγας τσε-τσε. Η ασθένεια τελικά εξαπλώνεται στο μυελό, οπότε και αρχίζουν να εμφανίζονται τα χαρακτηριστικά σημάδια της ασθένειας: αποπροσανατολισμός, αυξημένες διαταραχές ύπνου και σε τελικό στάδιο κόμμα και θάνατος.

 

Η αρχική φάση της ασθένειας μπορεί να μην εμφανίζει συμπτώματα και είναι δύσκολο να διαγνωστεί. Γίνεται αντιληπτή όταν τα παράσιτα εισβάλουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα (δεύτερο στάδιο) του μολυσμένου ατόμου, οπότε εμφανίζονται τα χαρακτηριστικά νευρολογικά σημάδια της ασθένειας. Υπάρχουν δύο υποείδη του παράσιτου τρυπανόσωμα: το trypanosoma brucei gambiense (γαμβιανό), το οποίο προκαλεί την πιο συχνή χρόνια μορφή της ασθένειας που μπορεί να πάρει μήνες ή ακόμα και χρόνια για να αναπτυχθεί και το T.b. rhodesiense (ροδεσιανό), που προκαλεί τη γρήγορη και θανατηφόρα μορφή της Ασθένειας του Ύπνου. Και οι δύο μορφές είναι θανατηφόρες, εάν δεν αντιμετωπιστούν με θεραπεία.

 

Σήμερα υπάρχουν πολύ λίγα φάρμακα για τη θεραπεία του πρώτου και του δεύτερου σταδίου της αφρικανικής τρυπανοσωμίασης, ενώ μεγάλο πρόβλημα αποτελούν οι σοβαρές παρενέργειες. Η δυσκολία της διάγνωσης και του καθορισμού του σταδίου καθώς και η εμφάνιση ανθεκτικότητας δημιουργούν επιπρόσθετες κλινικές προκλήσεις. 

 

Δεδομένων των περιορισμένων επιλογών για διαθέσιμα φάρμακα, των σχετικών παρενεργειών και της αυξανόμενης ανθεκτικότητας της ασθένειας σε αυτά, είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν επειγόντως νέες θεραπείες. Η Έρευνα και η Ανάπτυξη για την Ασθένεια του Ύπνου θα πρέπει να επικεντρωθούν πρωτίστως στην αναγνώριση νέων συνδυασμών για τη θεραπεία του δεύτερου σταδίου της ασθένειας. Η ύπαρξη ενός ασφαλούς, αποτελεσματικού φαρμάκου για το δεύτερο στάδιο θα μπορούσε να μεταμορφώσει τη θεραπεία αυτής της θανατηφόρας ασθένειας, καθώς θα μπορούσε να εξαλείψει τη δύσκολη διαδικασία καθορισμού του σταδίου για κάθε ασθενή με τη χρήση οσφυϊκής παρακέντησης.