Υεμένη: Εκεί που οι ψυχές εγκλωβίζονται σε τέσσερις τοίχους

Στην Υεμένη ακούς πολλές φρικτές ιστορίες. Οι οδομαχίες έχουν γίνει πλέον καθημερινό φαινόμενο. Μια έγκυος δεν μπορούσε να φύγει από το σπίτι για να γεννήσει στο νοσοκομείο. Μια άλλη οικογένεια παγιδεύτηκε σε φλεγόμενο κτίριο επειδή οι μάχες έξω ήταν πολύ σφοδρές. «Κάθε μέρα είναι ένας αγώνας για πολύ κόσμο, ακόμη και το να επιβιώνεις έχει γίνει πιο δύσκολο» λέει η Μόνια Κχάλεντ, υπεύθυνη παροχής ύδατος και δημόσιας υγιεινής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Υεμένη.

Το σπίτι της είναι κοντά στη διπλωματική περιοχή στη Σαναά, όπου γίνονταν οι πιο σφοδρές μάχες. Την ημέρα που άρχισαν οι συγκρούσεις είδε πολλούς οπλισμένους άντρες να στήνουν σημεία ελέγχου. Οι δρόμοι ήταν εντελώς άδειοι. Βγήκε γρήγορα έξω με τις αδελφές της για να ψωνίσουν και γύρισε κατευθείαν σπίτι. Ύστερα άρχισαν οι μάχες.

«Έμεινα σπίτι με την οικογένειά μου όλη την εβδομάδα. Δεν μπορούσαμε να βγούμε έξω, ευτυχώς είχαμε αγοράσει όλα όσα χρειαζόμασταν. Βλέπαμε ειδήσεις όλη την ώρα και βεβαιωνόμασταν ότι όλοι οι συγγενείς και οι φίλοι μας είναι καλά. Ακούγαμε για τα πτώματα στους δρόμους και δεν νιώθαμε ασφαλείς. Η μητέρα μου και οι αδελφές μας κοιμόντουσαν στο πάτωμα στο πιο ασφαλές δωμάτιο του σπιτιού, μακριά από τα παράθυρα. Οι συγγενείς μου επηρεάστηκαν πολύ από τις συγκρούσεις, το τριώροφο σπίτι τους έπαθε μεγάλες ζημιές. Υπήρχαν ελεύθεροι σκοπευτές στα γύρω κτίρια, οπότε δεν μπορούσαν να διαφύγουν, μέχρι που το σπίτι δίπλα στο δικό τους καταστράφηκε σε μια αεροπορική επιδρομή» περιγράφει.

Πολλές κλινικές και νοσοκομεία στη Σαναά έκλεισαν κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων. Ο πόλεμος έκανε πιο δύσκολη την πρόσβαση των ανθρώπων σε ιατρική φροντίδα. Στη διάρκεια του αποκλεισμού οι άνθρωποι που έπρεπε να πάνε στο εξωτερικό για περίθαλψη ήταν αναγκασμένοι να βρουν άλλους τρόπους για να βγουν έξω, διαφορετικά εγκλωβίζονταν εδώ. «Ως ιατρική οργάνωση, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κάνουν πολλά πράγματα στην Υεμένη σε διάφορους τομείς: ύδρευση και αποχέτευση, προμήθειες και προαγωγή υγείας, ανθρωπιστική και ιατρική βοήθεια. Πολλές οργανώσεις έφυγαν από τη χώρα εξαιτίας των πρόσφατων συγκρούσεων, όμως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέμειναν. Είμαστε στην πρώτη γραμμή, δίπλα στους ανθρώπους» τονίζει.

 © Florian SERIEX

Ο πόλεμος τα τελευταία δυόμισι χρόνια έχει αλλάξει πολλά στην Υεμένη. «Ορισμένα φάρμακα από τα οποία εξαρτώνται οι γονείς μου δεν είναι διαθέσιμα τους τελευταίους δύο μήνες. Τώρα πρέπει να βρούμε υποκατάστατα ή να ζητήσουμε από γνωστούς μας που πηγαίνουν στο εξωτερικό να μας τα φέρουν. Το φάρμακο του πατέρα μου για την καρδιά του δεν ήταν ποτέ σε έλλειψη, όμως τώρα είναι σχεδόν αδύνατο να το βρει κανείς και έχει ακριβύνει πολύ.Οι τιμές για τα πάντα εδώ αλλάζουν από τη μια μέρα στην άλλη, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα. Πριν αρχίσουν οι μάχες την περασμένη εβδομάδα, το υγραέριο για μαγείρεμα κόστιζε 4.500 ριάλ. Τώρα κοστίζει 6.000ριάλ. Οι τιμές των τροφίμων έχουν ανέβει τόσο πολύ που οι περισσότεροι δεν αγοράζουν φρούτα πλέον, μόνο τα βασικά για να ταΐσουν την οικογένειά τουςκαι αυτό επηρεάζει την υγεία τους».

»Η κατάσταση πλέον είναι πολύ δύσκολη για πολλές οικογένειες. Αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε πραγματικά τον πόλεμο όταν οι άνθρωποι έπαψαν να πληρώνονται. Πολλοί εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα, όπως το προσωπικό του Υπουργείου Υγείας, έχουν να πληρωθούν πάνω από έναν χρόνο. Κάθε μέρα είναι ένας αγώνας για πολύ κόσμο, ακόμη και το να επιβιώνεις έχει γίνει πιο δύσκολο» τονίζει.

Οι οδομαχίες έχουν κάνει τα πράγματα ακόμη πιο περίπλοκα και επικίνδυνα. «Η τελευταία φορά που είχαμε μάχες στους δρόμους ήταν το 2011. Νομίζω ότι οι μάχες στους δρόμους είναι χειρότερες από τις αεροπορικές επιδρομές. Τουλάχιστον οι αεροπορικές επιδρομές ξέρουμε ότι συνήθως χτυπούν συγκεκριμένους στόχους, οπότε μπορούμε να βγαίνουμε από το σπίτι, να πηγαίνουμε στη δουλειά κ.λπ. Όμως με τις μάχες στους δρόμους τα πράγματα είναι πιο δύσκολα και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ασφάλειας. Προκαλούν τον θάνατο πολλών αμάχων. Πριν από τις μάχες, ήμουν αισιόδοξη και πίστευα ότι τα προβλήματα εδώ είχαν σχεδόν τελειώσει, ότι ο πόλεμος θα τελείωνε επιτέλους. Τώρα όμως τα πράγματα φαίνεται ότι έχουν χειροτερέψει».

Σήμερα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται σε 13 νοσοκομεία και κέντρα υγείας στην Υεμένη και υποστηρίζουν περισσότερα από 18 νοσοκομεία και κέντρα υγείας σε 11 επαρχίες: Taiz, Aden, Al-Dhale’, Saada, Amran, Hajjah, Ibb, Sana’a, Hodaida, Abyan και Lahj. Με σχεδόν 1.600 εργαζόμενους, που περιλαμβάνουν διεθνές προσωπικό 82 ατόμων, και οικονομική υποστήριξη για περισσότερους από 1.100 εργαζόμενους του Υπουργείου Υγείας, η Υεμένη αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες αποστολές των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στον κόσμο σε αριθμό προσωπικού.