Συρία: από το κακό στο χειρότερο

Του Aitor Zabalgogeazkoa, επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Χαλέπι

Οι 200.000 θάνατοι, το 1 εκατομμύριο τραυματίες, τα 3 εκατομμύρια Σύρων που αναζήτησαν καταφύγιο πέρα από τα σύνορα και τα περισσότερα από 7 εκατομμύρια εκτοπισμένων μέσα στη χώρα, είναι η απόδειξη της βιαιότητας ενός από τους χειρότερους πολέμους των τελευταίων ετών. Περισσότερο από το μισό του πληθυσμού της χώρας χρειάζεται κάποια μορφή ανθρωπιστικής βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων των 5 εκατομμυρίων παιδιών. Η δυναμική της βίας αυξήθηκε ενώ παράλληλα περιορίστηκε και η πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια. Οι ανάγκες είναι μεγαλύτερες, αλλά το σύστημα παροχής βοήθειας δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Σήμερα, η Συρία παραμένει η πιο σοβαρή ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο.

Το 2014, οι αδιάκριτες βομβιστικές επιθέσεις συνεχίστηκαν σε πολλά μέρη της χώρας και σε μερικές πόλεις όπως το Χαλέπι έγιναν ακόμη πιο έντονες. Βόμβες-βαρέλια έχουν αφήσει την πόλη σχεδόν έρημη. Οι περιοχές που ελέγχονται από την αντιπολίτευση είναι αγνώριστες. Πολλές από τις γειτονιές τους έχουν υποστεί καταστροφές που συγκρίνονται μόνο με τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ή το Γκρόζνι στη δεκαετία του 1990. Η “βροχή” από βαρέλια ανάγκασε πολλούς κατοίκους να καταφύγουν στην Τουρκία ή σε περιοχές που ελέγχονται από το Ισλαμικό Κράτος και υποφέρουν σημαντικά λιγότερο από καθημερινές επιθέσεις και βομβαρδισμούς. Ένας σημαντικός αριθμός έχει επίσης μεταφερθεί στην περιοχή που ελέγχεται από την κυβέρνηση περνώντας μέσα από το ένα και μοναδικό προσβάσιμο σημείο διέλευσης.

Τον Ιούλη του 2014 και μόνο, τουλάχιστον έξι νοσοκομεία στο Χαλέπι χτυπήθηκαν ή επλήγησαν  από τις βόμβες. Για κάποια από αυτά, όπως το διάσημο, δυστυχώς, νοσοκομείο Dar Al Σίφα, ήταν η τέταρτη φορά. Το καλοκαίρι, το νοσοκομείο Sakhur, ένα από τα πιο ενεργά στην πόλη του Χαλεπίου, χτυπήθηκε τρεις φορές. Στις 2 Αυγούστου, μια αεροπορική επιδρομή εξαφάνισε τελείως το νοσοκομείο Al Huda στα δυτικά του Χαλεπίου, σκοτώνοντας τουλάχιστον 6 γιατρούς και νοσηλευτές και τραυματίζοντας άλλους 15 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων και των ασθενών. Ήταν το μοναδικό νοσοκομείο στο βόρειο τμήμα της χώρας που είχε δημιουργηθεί από το αγγλικό ίδρυμα SKT για να προσφέρει υπηρεσίες νευροχειρουργικής. Αλλά ούτε και οι εγκαταστάσεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα γλίτωσαν τις βομβιστικές επιθέσεις. Το προηγμένης τεχνολογίας ιατρικό κέντρο κοντά στο Χαλέπι έχει καταστραφεί τρεις φορές κατά τους τελευταίους μήνες.

Το σύστημα υγείας βρίσκεται πλέον σε αποσύνθεση. Τα κρούσματα ιλαράς και πολιομυελίτιδας που πλήττουν πολύ σκληρά τα παιδιά, είναι συμπτώματα της υποβάθμισης της δημόσιας υγείας. Οι προτεραιότητες στον τομέα της υγείας αλλάζουν καθώς ο πόλεμος τραβάει σε μάκρος, μια και υπάρχουν λιγότεροι άνθρωποι γύρω για να τραυματιστούν, ενώ εκείνοι που βρίσκονται ακόμα στην περιοχή υποφέρουν από την κατάρρευση της υγείας, της οικονομίας, της οικογένειας και του κοινωνικού συστήματος. Ακόμη και αν η βία μειώνεται μεσοπρόθεσμα, οι βασικές ανάγκες είναι μεγαλύτερες και τα ιατρικά προβλήματα που παρατηρούνται είναι πιο σοβαρά και πιο διαδεδομένα σε όλη τη Συρία. Η αδυναμία των ανθρωπιστικών οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένης και της δικής μας, να προσφέρουν βασικές υπηρεσίες σε κοινότητες που αγωνίζονται για την επιβίωσή τους, είναι εμφανής. Δεν είναι μόνο η βία που ταλανίζει την περιοχή, αλλά και οι μεταδοτικές ασθένειες που θα μπορούσαν να προληφθούν με εμβολιασμούς και οι χρόνιες ασθένειες που προκαλούν απερίγραπτη δυστυχία, οι γυναίκες που γεννούν κάτω από άθλιες συνθήκες και η ψυχική υγεία που έχει επηρεαστεί σε όλους τους τομείς.

Οι πρόσφυγες αποτελούν μια άνευ προηγουμένου κοινωνική και οικονομική πίεση στις τοπικές κοινωνίες που τους φιλοξενούν και στα εθνικά συστήματα υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, τις αγορές εργασίας, κ.α. Ακόμη και μια αχανής πόλη όπως η Κωνσταντινούπολη, με σχεδόν 18 εκατομμύρια κατοίκους, δεν μπορεί να κάνει τη μαζική εισροή των Σύρων αόρατη. Η κατάσταση στην Ιορδανία και τον Λίβανο είναι χειρότερη, με το ποσοστό των προσφύγων να φτάνει το 20% του πληθυσμού. Οι πρόσφυγες που επέλεξαν το Ιράκ είχαν ακόμα χειρότερη τύχη, καθώς έχουν να αντιμετωπίσουν τον ίδιο πόλεμο κατά τους τελευταίους μήνες.

Αυτή η φοβερή κατάσταση έχει φτάσει σε ένα σημείο συναίνεσης που επαναλαμβάνεται χωρίς να γίνεται δημόσια λόγος για αυτό: η νίκη καμιάς από τις δύο πλευρές δεν είναι επιθυμητό αποτέλεσμα αλλά είναι πλέον μια πραγματική πιθανότητα. Μόνο η απελπισία και η ντροπή έχουν απομείνει. Οι βομβαρδισμοί από τον διεθνή συνασπισμό απειλούν τις ζωές αμάχων, ενώ ο απελπισμένος πληθυσμός βλέπει πως κανείς δεν κάνει τίποτα για να σταματήσουν τουλάχιστον οι αδιάκριτες επιθέσεις με βόμβες-βαρέλια. Είναι ντροπή η Ευρώπη να έχει δώσει, μέσα σε τρία χρόνια συγκρούσεων, καταφύγιο σε λιγότερους πρόσφυγες από ότι ο Λίβανος, η Ιορδανία και η Τουρκία σε μία μόνο ημέρα. Είναι ντροπή οι πολιτικοί να πιστεύουν ότι οι Σύροι θα σταματήσουν να προσπαθούν να διασχίσουν τη Μεσόγειο, σε μια επισφαλή βάρκα με εκατοντάδες άλλους απελπισμένους, με την ενθάρρυνση των “υπηρεσιών θαλάσσιας διάσωσης”. Είναι ντροπή η διεθνής κοινότητα να αντιδρά μόνο όταν θίγονται τα δικά της συμφέροντα, όπως στην περίπτωση της συμφωνίας για τον τερματισμό του χημικού πολέμου και της αντίδρασης στην απειλή της εκμετάλλευσης πετρελαίου στο βόρειο Ιράκ. Προφανώς οι Σύροι πολίτες δεν είναι καν άξιοι μιας μικρής έστω χειρονομίας, εκτός από την παραχώρηση της ευθύνης στις οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας.

Πρώτη δημοσίευση: Vocento Group, Ισπανία