Στην Κιμπέρα η ελπίδα είναι πιο δυνατή

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται από το 1997 στην Κιμπέρα, τη μεγαλύτερη παραγκούπολη της Αφρικής με πληθυσμό 280.000 ανθρώπων. Μέσα στα τελευταία αυτά 20 χρόνια, η Κιμπέρα εξελίχθηκε ως μία ξεχωριστή κοινότητα μέσα στο Ναϊρόμπι με αρκετά βελτιωμένες υπηρεσίες για τις βασικές ανάγκες των κατοίκων της.

Στις 30 Ιουνίου 2017, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέδωσαν στις τοπικές Αρχές τις δύο κλινικές που λειτουργούσαν μέσα στην Κιμπέρα. Οι κλινικές αυτές διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο, μεταξύ άλλων, στη φροντίδα ασθενών με HIV, στην καταπολέμηση του στίγματος και την εισαγωγή πρωτοποριακών θεραπειών.

Διαβάστε την πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία της Φίμπι, η οποία ως οροθετική έδωσε σκληρή μάχη για την ίδια της τη ζωή και τώρα υγιής πλέον και έχοντας αποκτήσει και μια κόρη αρνητική στον ιό, δίνει κουράγιο και συμβουλές σε άλλες γυναίκες της κοινότητάς της προκειμένου να μην το βάζουν ποτέ κάτω, όπως ακριβώς έκανε κι εκείνη στο παρελθόν.

Δείτε την επίσκεψη της εκπομπής World Party της τηλεόρασης του Alpha πέρυσι στην κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Κιμπέρα.

Δείτε την ιστορία της Λίλιαν από την ίδια εκπομπή.

Η ιστορία της Φίμπι: Η ζωή είναι πιο δυνατή από το AIDS

Κείμενο, φωτογραφίες: Δημήτρης Ρουμπής, Υπεύθυνος Τύπου Γιατρών Χωρίς Σύνορα

Η περίπτωση της Κιμπέρα, της απέραντης αυτής παραγκούπολης, στην καρδιά του Ναϊρόμπι στην Κένυα, αποτελεί τον εφιάλτη των στατιστικών. Περίπου 250.000 άνθρωποι, συνωστίζονται κάτω από άθλιες συνθήκες στη μεγαλύτερη παραγκούπολη της Αφρικής. Η πλειοψηφία του πληθυσμού επιβιώνει καθημερινά μέσα στην απόλυτη φτώχεια, σε αυτοσχέδιες παράγκες από τσίγκο, λαμαρίνες και άλλα ευτελή υλικά, χωρίς καν πρόσβαση τις περισσότερες φορές σε νερό, ηλεκτρικό, τουαλέτες και εγκαταστάσεις υγιεινής. Οι συνθήκες αυτές καθιστούν τους κατοίκους ακόμη πιο ευάλωτους σε μια χώρα που ήδη διατηρεί πολύ υψηλά ποσοστά σε μεταδιδόμενες ασθένειες όπως είναι το HIV/AIDS και η φυματίωση. Η Κένυα είναι η τρίτη Αφρικανική χώρα με τα υψηλότερα ποσοστά φυματίωσης. 1.6 εκατομμύρια Κενυατών ζουν με HIV/AIDS, με μόλις τους μισούς να λαμβάνουν την απαραίτητη αντιρετροϊκή θεραπεία. Στις 100.000 νέες μολύνσεις HIV που προκύπτουν κάθε χρόνο στη χώρα, περισσότερες από 13.000 μολύνσεις αφορούν σε παιδιά κάτω των 14 ετών. 

Αριθμοί που ζαλίζουν. Διαβάζοντάς τους πριν επισκεφθώ την Κιμπέρα, είχα ήδη διαμορφώσει μέσα μου την εικόνα μιας μη αναστρέψιμης κατάστασης. Η πραγματικότητά όμως ήρθε να με διαψεύσει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο. Η γνωριμία μου με τη Φίμπι, την 29χρονη, οροθετική ακτιβίστρια, φύλακα-άγγελο για πολλές γυναίκες της κοινότητάς της, μου φανέρωσε την ελπίδα που κρύβεται εκεί που κανείς δεν περιμένει.

Τη συνάντησα στη νέα, μεγάλη κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Κιμπέρα. Εκεί, η Φίμπι μού αφηγείται την ιστορία της με συστολή και αξιοπρέπεια. Ως το μεγαλύτερο από τα επτά παιδιά της οικογένειας της, είχε πάντοτε τον ρόλο του προστάτη για τα αδέλφια της. Μόλις στα 17 της, όμως, διαγνώστηκε θετική στον HIV και τη φυματίωση.

«Ήμουν απίστευτα άρρωστη. Πήγα στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα κι έκανα τις εξετάσεις. Η μητέρα μου στην αρχή δεν με δέχτηκε λόγω του κοινωνικού στίγματος. Ακόμα κι εμένα μου πήρε αρκετό χρόνο να αποδεχτώ την κατάσταση της υγείας μου. Έλεγα “γιατί εγώ”;».

Η Φίμπι βγάζει και μου δείχνει δύο παλιές φωτογραφίες της. Με δυσκολία την αναγνωρίζω. Βλέπω ένα σκελετωμένο κορίτσι στην εφηβεία με σημάδια σε όλο το σώμα και βλέμμα απλανές, βουβό και ταυτόχρονα εκκωφαντικά λυπημένο. «Ο άνθρωπος που μου έσωσε τη ζωή ήταν ένας φίλος, γείτονάς μας που ήταν και ο ίδιος φορέας HIV. Γνωριζόμαστε από μικρά παιδιά. Με είδε σε απελπιστική κατάσταση. Είπε στη μητέρα μου ότι θα μου προσφέρει τη μέγιστη βοήθεια. Εκείνος με έκανε να πιστέψω ότι δεν πρόκειται να πεθάνω. Ότι μπορώ να το νικήσω όπως το είχε νικήσει και ο ίδιος. Κυριολεκτικά με κουβαλούσε στην αγκαλιά του σαν μωρό ως την κλινική καθώς δεν μπορούσα καν να περπατήσω. Για δύο χρόνια ήμουν παράλυτη λόγω των ισχυρών φαρμάκων για τη φυματίωση. Σιγά σιγά όμως συνήλθα.

Και τότε μου ζητήθηκε να μεταφέρω την εμπειρία μου και σε άλλους ανθρώπους που βίωναν το ίδιο και να τους παρακινήσω να μπουν σε θεραπεία. Όπως έκανε ο φίλος γείτονας. Εκπαιδεύτηκα και έγινα εθελόντρια στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Άρχισα να ενημερώνω τους ανθρώπους για το HIV, τη φυματίωση, τη σημασία της πρόληψης και της προφύλαξης, να μην στιγματίζουν τους ασθενείς αλλά να τους βοηθούν. Από τότε μιλάω σε σχολεία, ομάδες γυναικών, οπουδήποτε.

Το 2009 μάλιστα, συνάντησα τον σύζυγό μου σε ένα γκρουπ οροθετικών. Τέσσερα χρόνια μετά αποκτήσαμε την κόρη μας. Είχα μπει σε θεραπεία και κατάφερα να μην της μεταδώσω τον ιό. Είμαι τόσο ευτυχισμένη και ευγνώμων που είναι υγιής».

Όταν  ρωτάω τη Φίμπι πώς βλέπει συνολικά την περιπέτεια της ζωής της, μου λέει αφοπλιστικά «Είμαι περήφανη για αυτό που είμαι. Δεν μετανιώνω. Για αυτό κρατάω τις φωτογραφίες που σου έδειξα πριν. Αν δεν το είχα περάσει όλο αυτό, δεν θα ήμουν ποτέ αυτό που είμαι τώρα. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις, είναι να αποδεχτείς τον εαυτό σου. Αυτό λέω σε όλες τις γυναίκες που έρχονται να με βρουν για να πάρουν κουράγιο. Μετά έρχεται και η ελπίδα. Τα πάντα έχουν να κάνουν με τους ανθρώπους που συναντάς στη ζωή σου. Όπως με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, που αλλάζουν τη ζωή των ανθρώπων άμεσα».

Καθώς περνώ για τελευταία φορά μέσα από την Κιμπέρα σκέφτομαι και πάλι τα αρνητικά στατιστικά. Θυμάμαι όμως και τα λόγια της Φίμπι. Έχει δίκιο. Πίσω από τους αριθμούς που σοκάρουν βρίσκονται άνθρωποι με μοναδικές ιστορίες. Και μόνο οι άνθρωποι είναι αυτοί που μπορούν να δημιουργήσουν την ελπίδα. Την ελπίδα που θα φέρει την αλλαγή όχι μόνο στα νούμερα αλλά στην πραγματική ζωή που λαμβάνει χώρα καθημερινά κάτω από τον τσίγκο.