Σουδάν: Ξεφεύγοντας από τις συγκρούσεις, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι αντιμέτωποι με κακουχίες και ασθένειες σε υπερπλήρεις καταυλισμούς στην πολιτεία του Λευκού Νείλου

Περισσότεροι από 140.000 άνθρωποι, κυρίως γυναίκες και παιδιά από το Νότιο Σουδάν που φεύγουν από το Χαρτούμ, έχουν φτάσει στην πολιτεία του Λευκού Νείλου από τότε που ξέσπασε η σύγκρουση στο Σουδάν και τώρα αντιμετωπίζουν τεράστιες ανάγκες για φαγητό, στέγη, υγειονομική περίθαλψη, νερό και υγιεινή σε 10 καταυλισμούς που φιλοξενούν περίπου 387.000 ανθρώπους, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές. Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που εργάζονται σε ορισμένους από αυτούς τους καταυλισμούς κατακλύζονται από δεκάδες νέα καθημερινά ύποπτα κρούσματα ιλαράς και υποσιτισμού μεταξύ των παιδιών.

 «Κάθε μέρα, περισσότεροι άνθρωποι φτάνουν και οι αριθμοί αυξάνονται. Με τη σειρά του, αυτό αυξάνει την ανάγκη για βελτιωμένες υπηρεσίες υγείας, τροφής και στέγης» λέει ο Ali Mohammed Dawoud, υπεύθυνος ιατρικών δράσεων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Τον Ιούνιο, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα άρχισαν να υποστηρίζουν τρεις κλινικές του Υπουργείου Υγείας για την παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στους προσφυγικούς καταυλισμούς Um Sangour και Al Alagaya, καθώς και στο Khor Ajwal, το οποίο φιλοξενεί σουδανικό πληθυσμό εκτοπισμένο από την πολιτεία του Γαλάζιου Νείλου. Πιο πρόσφατα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα άρχισαν επίσης να υποστηρίζουν το κέντρο θεραπευτικής σίτισης στο νοσοκομείο στον προσφυγικό καταυλισμό Al Kashafa, όπου έχουν εισαχθεί περίπου 50 σοβαρά υποσιτισμένα παιδιά, μερικά από τα οποία παραπέμπονται εκεί από άλλους προσφυγικούς καταυλισμούς.

Το Um Sangour, ένας καταυλισμός που προοριζόταν να φιλοξενήσει περίπου 30.000 άτομα, τώρα στεγάζει πάνω από 70.000. Οι ανάγκες είναι τεράστιες και αυξάνονται στους υπερπλήρεις καταυλισμούς. Οι πιο κοινές ασθένειες που επηρεάζουν την κοινότητα εδώ, ειδικά τα παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών, είναι ιλαρά, πνευμονία και υποσιτισμός», λέει ο Ali.

«Ο αριθμός των νεκρών ήταν ήδη υψηλός όταν φτάσαμε. Είχαμε κατά μέσο όρο 15 έως 20 ύποπτα κρούσματα ιλαράς καθημερινά, με έξι καταγεγραμμένους θανάτους την πρώτη εβδομάδα. Δυστυχώς, τα περισσότερα από αυτά ήταν παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών. Συνεργαστήκαμε με το Υπουργείο Υγείας, το οποίο μας παρείχε πόρους για τη δημιουργία ενός κέντρου απομόνωσης για την παροχή της απαραίτητης φροντίδας σε αυτά τα παιδιά».

«Σήμερα διεξάγουμε κατά μέσο όρο 300 έως 350 συνεδρίες καθημερινά, συμπεριλαμβανομένων 30 έως 40 περιπτώσεων ύποπτων κρουσμάτων  ιλαράς», συνεχίζει ο Ali. «Έχουμε επίσης μια αίθουσα τοκετού για έγκυες γυναίκες και βοηθάμε έναν έως δύο τοκετούς την ημέρα, ενώ πραγματοποιούμε  περίπου 20 έως 30 εξετάσεις (υπηρεσίες προγεννητικής φροντίδας) για έγκυες γυναίκες. Οι συνήθεις υπηρεσίες ανοσοποίησης περιλαμβάνουν 30 έως 40 παιδιά την ημέρα».

Εδώ και αρκετές εβδομάδες οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ζητούν από τις τοπικές υγειονομικές αρχές να επιστρατεύσουν  τα διαθέσιμα εμβόλια ιλαράς, που βρίσκονται ήδη στη χώρα, για να πραγματοποιήσουν μαζικό εμβολιασμό παιδιών σε όλο τον Λευκό Νείλο. Ταυτόχρονα, προκειμένου να κλιμακωθούν οι ιατρικές δραστηριότητες και οι δραστηριότητες αρωγής, χρειαζόμαστε σημαντική αύξηση του προσωπικού, συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων διεθνών ειδικών, καθώς οι ομάδες που εργάζονται επί τόπου είναι ήδη υπερβολικά πιεσμένες και εξαντλημένες. Η τρέχουσα σύγκρουση έχει αφήσει το Σουδάν χωρίς εργαστηριακή δυνατότητα για τον εντοπισμό εστιών ασθενειών. Πέρα από τα σύνορα στο Renk και Malakal του Νότιου Σουδάν, μια επιδημία ιλαράς έχει επιβεβαιωθεί μεταξύ των ανθρώπων που εγκατέλειψαν τη σύγκρουση. Πάνω από 100.000 άνθρωποι εκτιμάται ότι έχουν ήδη διασχίσει τα σύνορα από το Σουδάν στο Νότιο Σουδάν.

Μεταξύ των ασθενών ιλαράς που περιθάλπουν και εξετάζουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στο Malakal, πάνω από το 90% είναι ανεμβολίαστοι, γεγονός που δείχνει ότι υπήρξε επίσης διακοπή στα προγράμματα εμβολιασμού ρουτίνας στο Σουδάν. 

«Η ανιψιά μου υποφέρει από πυρετό και διάρροια και κάνει επίσης εμετό», λέει ο Philip*, ένας νεαρός άνδρας που περιμένει με την αδελφή του και την κόρη της σε μια από τις κλινικές στην πολιτεία του Λευκού Νείλου. «Αν και της είχαν συνταγογραφηθεί φάρμακα, δεν μπορούσαμε να τα βρούμε στο φαρμακείο. Δυστυχώς, υπάρχει σοβαρή έλλειψη φαρμάκων εδώ. Η  Ιλαρά αφαιρεί ζωές γρήγορα. Ο πυρετός αποδεικνύεται θανατηφόρος. Αν κάποιος αρρωστήσει το πρωί, συχνά δεν επιβιώνει μέχρι το βράδυ».

Σε άλλο σημείο της κλινικής, μια έγκυος γυναίκα, η Hamida*, που περιμένει με το άρρωστο παιδί της, περιγράφει τις άλλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι.

«Υπήρξαν έντονοι βομβαρδισμοί στη γειτονιά μας. Η οκταμελής οικογένειά μου και εγώ φύγαμε από το Χαρτούμ πριν από δύο μήνες. Εδώ, η κατάστασή μας είναι δύσκολη επειδή είμαστε νεοαφιχθέντες και δεν έχουμε λάβει καμία βοήθεια. Έχουμε αγωνιστεί για να εξασφαλίσουμε τρόφιμα. Μέχρι στιγμής, έχουμε λάβει μόνο πλαστικά φύλλα. Πολλοί άνθρωποι περιμένουν τρόφιμα και υλικά στέγασης. Δεν υπάρχει χώρος για στέγη. Οι συνθήκες είναι απίστευτα δύσκολες. Πολλοί άνθρωποι ζουν σε εξωτερικούς χώρους επειδή δεν έχουν κατάλληλη στέγη. Το νερό εδώ είναι ακάθαρτο, προκαλώντας ασθένειες. Αν πιείτε το νερό, θα έχετε διάρροια και θα αρχίσετε να κάνετε εμετό».

Οι ετήσιες βροχές έχουν ήδη ξεκινήσει, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των υδατογενών ασθενειών όπως η χολέρα και η ελονοσία, η οποία είναι ενδημική στην περιοχή.

 Στους υπερπλήρεις καταυλισμούς οι άνθρωποι έχουν λίγες επιλογές για να συντηρήσουν τον εαυτό τους ή τις οικογένειές τους, βασιζόμενοι στη βοήθεια. Ορισμένοι έχουν υποστηριχθεί με τρόφιμα από πρόσφυγες και συγγενείς που ζούσαν στους καταυλισμούς πριν από την κλιμάκωση των συγκρούσεων.

Καθώς φτάνουν περισσότεροι άνθρωποι, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να κλιμακωθεί η βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της διατροφικής υποστήριξης και της παροχής στέγης, τροφής, καθαρού νερού, υγιεινής και εμβολιασμών ιλαράς για τον περιορισμό μιας επιδημίας. Αυτό απαιτεί επειγόντως περισσότερο προσωπικό, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού με εμπειρία στη διαχείριση τέτοιων κρίσεων και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, και την εξασφάλιση συντομότερων οδών εφοδιασμού απευθείας στην πολιτεία του Λευκού Νείλου από το εξωτερικό.

Μέσα σε μόλις τρεις μήνες έντονων συγκρούσεων στο Σουδάν, περισσότεροι από 3 εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους για να σώσουν τους εαυτούς τους και τις οικογένειές τους από τις συγκρούσεις (UNOCHA). Περισσότεροι από 2,1 εκατομμύρια έχουν εκτοπιστεί από τις συγκρούσεις, αναζητώντας καταφύγιο εντός του Σουδάν. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, μερικοί από τους μεγαλύτερους αριθμούς εκτοπισμένων ανθρώπων βρίσκουν καταφύγιο στην πολιτεία του Λευκού Νείλου μαζί με το Δυτικό Νταρφούρ, τον Ποταμό Νείλο και τις βόρειες πολιτείες.

*Τα ονόματα έχουν αλλάξει για λόγους ασφαλείας