Οι κάτοικοι του απομακρυσμένου Κιριμπάτι αντιμετωπίζουν τριπλή απειλή για την υγεία

Το Κιριμπάτι αντιμετωπίζει άνοδο της θερμοκρασίας του αέρα και της θάλασσας, καταιγίδες και ισχυρούς ανέμους, διάβρωση, ξηρασία και πλημμύρες. Αυτά συνιστούν άμεσες και έμμεσες απειλές για την ανθρώπινη υγεία, και περιλαμβάνουν τραυματισμούς, επιδημίες ασθένειες και υποσιτισμό.

Τον Ιούνιο του 2022, η κυβέρνηση κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω παρατεταμένης ξηρασίας. Ο υδροφόρος ορίζοντας του Κιριμπάτι βρίσκεται πάνω από το θαλασσινό νερό και κάτω από το νησί της κοραλλιογενούς ατόλλης, καθιστώντας τον επιρρεπή σε αλάτωση. Ο υδροφόρος ορίζοντας αναπληρώνεται από τις βροχοπτώσεις, αλλά όταν δεν υπάρχει βροχή, η πρόσβαση των ανθρώπων σε καθαρό νερό είναι περιορισμένη.

«Το νερό στα πηγάδια γίνεται όλο και πιο υφάλμυρο, οπότε δεν είναι πλέον κατάλληλο για πόση», λέει η παιδίατρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα Δρ Jo Clarke. «Η έλλειψη γλυκού νερού καθιστά την υγιεινή στην κοινότητα πιο δύσκολη, αυξάνει τον κίνδυνο διάρροιας και δερματικών λοιμώξεων και καθιστά δυσκολότερες τις καλλιέργειες».

Η ασφάλεια των τροφίμων και του νερού είναι χρόνια προβλήματα

Οι κάτοικοι του Κιριμπάτι παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά παχυσαρκίας, αλλά και από την άλλη η ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βλέπει όλο και περισσότερα υποσιτισμένα μικρά παιδιά.

 «Αυτό που είναι εντυπωσιακό σε σύγκριση με άλλες χώρες στις οποίες έχω εργαστεί όπου υπήρξε υποσιτισμός, είναι ότι πολλοί ενήλικες εδώ είναι υπέρβαροι. Αυτό είναι το άλλο άκρο της κακής διατροφής, μεγάλος αριθμός ατόμων με μη μεταδοτικές ασθένειες που σχετίζονται με τη διατροφή, όπως ο διαβήτης τύπου δύο. Είναι δύσκολο να καλλιεργήσεις φρούτα και λαχανικά εδώ και η πρόσβαση σε υγιεινή, θρεπτική τρόφιμα δεν είναι εύκολη. Τα περισσότερα τρόφιμα εισάγονται και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και ζάχαρη», λέει η Δρ Clarke.

Το βάρος της νόσου

Η επιβάρυνση της υγείας των ανθρώπων του Κιριμπάτι είναι περίπλοκη. Η επικράτηση μεταδοτικών ασθενειών όπως η φυματίωση και η λέπρα είναι από τις υψηλότερες στον Ειρηνικό². Αντιμετωπίζει κρίση μη μεταδοτικών ασθενειών, με τα δεύτερα υψηλότερα ποσοστά, μεταξύ των χωρών χαμηλού μεσαίου εισοδήματος, πρόωρων θανάτων λόγω διαβήτη τύπου δύο³ και τα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας είναι μερικά από τα υψηλότερα στην περιοχή⁴.

 «Η επιβάρυνση από τις ασθένειες είναι τεράστια για μια τόσο μικρή χώρα», λέει ο Δρ Tinte Itinteang, Υπουργός Υγείας και Ιατρικών Υπηρεσιών του Κιριμπάτι. «Η μητρική θνησιμότητα, είναι μία από τις χειρότερες στην περιοχή, η παιδική θνησιμότητα είναι περίπου δεκαπλάσια από αυτή της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας και μία από τις χειρότερες στην περιοχή. Αυτά τα πράγματα δεν συνέβησαν εν μία νυκτί και μερικά από αυτά χειροτέρεψαν τα τελευταία δέκα χρόνια».

Η τυραννία του μεγέθους

Το Κιριμπάτι έχει πληθυσμό μόλις 120.000 ανθρώπων, οι μισοί από τους οποίους ζουν σε ένα μόνο νησί, τη Νότια Ταράουα, όπου βρίσκεται επίσης η πρωτεύουσα, Ταράουα. Οι υπόλοιποι ζουν στα υπόλοιπα 33 νησιά. 

Το μέγεθος του Κιριμπάτι και το πόσο απομακρυσμένο είναι επηρεάζουν την ικανότητα της κυβέρνησης να παρέχει ολοκληρωμένη υγειονομική περίθαλψη. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η έλλειψη ειδικευμένου ιατρικού προσωπικού.

Το Κιριμπάτι έχασε 30 από τους πιο έμπειρους νοσηλευτές του σε προγράμματα κινητικότητας εργατικού δυναμικού στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία τους τελευταίους 12 μήνες και πολλοί από τους γιατρούς του μεταναστεύουν σε άλλες χώρες αναζητώντας επαγγελματικές ευκαιρίες, λέει ο Γενικός Γραμματέας Υγείας Δρ Revite Kirition. Είχαμε γιατρούς που δεν επέστρεψαν ποτέ από την ιατρική τους εκπαίδευση, τελείωσαν τις μεταπτυχιακές τους σπουδές και απλά αποφάσισαν να φύγουν από το Κιριμπάτι».

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται στο Κιριμπάτι από τον Οκτώβριο του 2022, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και Ιατρικών Υπηρεσιών, για τη βελτίωση της μητρικής και παιδιατρικής φροντίδας. Μία ομάδα αποτελούμενη από παιδίατρο, μαιευτήρα, μαία και νοσηλευτή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συνεργάζεται με το προσωπικό του υπουργείου Υγείας του Κιριμπάτι για να παρέχουν υγειονομική περίθαλψη στο κεντρικό νοσοκομείο της χώρας και να βοηθήσουν στην εκπαίδευση του τοπικού προσωπικού υγείας.

¹ https://www.who.int/westernpacific/about/how-we-work/pacific-support/news/detail/21-10-2012-innovative-strategy-addresses-triple-threat-to-the-health-of-pacific-people

² https://www.thepearlstudy.org/tb-leprosy-in-kiribati

³ https://www.ifad.org/en/web/latest/-/story/looking-inward-i-kiribati-fight-a-double-health-crisis andihme_gbd_country_report_kiribati.pdf

⁴ https://data.unicef.org/country/kir/