Μαρτυρία: Οι ατέλειωτες ώρες πάνω στο Aquarius

Μάλτα και Ιταλία, οι χώρες με τα πλησιέστερα ασφαλή λιμάνια αρνήθηκαν να δεχτούν το πλοίο. Λίγα 24ωρα αργότερα και κατόπιν αιτήματος του Ιταλικού Συντονιστικού Κέντρου Θαλάσσιων Διασώσεων (IMRCC), το Aquarius, αποφασίστηκε να πλεύσει προς το λιμάνι της Βαλένθια για να αποβιβάσει 229 από τους συνολικά 629 ανθρώπους. Στις ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και της SOS MEDITERRANEE ανατέθηκε από το IMRCC να μεταφέρουν τους υπόλοιπους 400 διασωθέντες σε πλοία του ιταλικού ναυτικού που θα ταξιδέψουν επίσης στη Βαλένθια.

Ο Αλοΐς Βιμάρ περιέγραψε τις στιγμές πάνω στο πλοίο όταν εκείνο βρισκόταν ακινητοποιημένο σε διεθνή ύδατα και πριν ακόμη ληφθεί η οριστική απόφαση για μεταφορά των μεταναστών στο λιμάνι της Βαλένθια.

«Στο σκάφος επιβαίνουν 629 άνθρωποι, στους οποίους περιλαμβάνονται 11 μικρά παιδιά, 123 ασυνόδευτοι ανήλικοι, περισσότερες από 80 γυναίκες και 7 έγκυες. Το σκάφος είναι υπερφορτωμένο. Έχουμε πολύ ευάλωτους ανθρώπους στο σκάφος και οι περισσότεροι είναι εξαντλημένοι, καθώς βρίσκονται στη θάλασσα πάνω από 48 ώρες.

Αυτή τη στιγμή η ιατρική κατάσταση είναι σταθερή, αλλά ορισμένοι ασθενείς μπορεί να επιδεινωθούν χωρίς εξειδικευμένη ιατρική φροντίδα. Έχουμε φροντίσει πολλά κρίσιμα περιστατικά, όπως ασθενείς που σχεδόν πνίγηκαν και άλλους με εγκαύματα. Σε όλους παρασχέθηκε με επιτυχία καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση. Τους παρακολουθούμε ακόμη, αλλά εκείνοι που κατάπιαν νερό μπορεί να παρουσιάσουν γρήγορα επιπλοκές στους πνεύμονες. Οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να μεταφερθούν αμέσως σε κάποιο ασφαλές λιμάνι.

Έχουμε πέντε άτομα ιατρικό προσωπικό στο σκάφος: τρεις νοσηλευτές, έναν γιατρό και μία μαία. Αυτή τη στιγμή είμαστε εξοπλισμένοι για να περιθάλψουμε τον καθένα πάνω στο σκάφος, ενώ δεν υπάρχουν ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση που να απαιτούν επείγουσα διακομιδή σε νοσοκομείο, ωστόσο σύντομα θα χρειαστούμε περισσότερες ιατρικές προμήθειες, εάν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση. Καθώς οι άνθρωποι συνωστίζονται σε ένα ανοιχτό κατάστρωμα και είναι εκτεθειμένοι στα στοιχεία της φύσης, φοβόμαστε ότι μπορεί να υπάρξουν περιστατικά θερμοπληξίας και αφυδάτωσης.

Είχαμε αρκετά τρόφιμα για να φτάσουν μέχρι σήμερα το βράδυ, που θα εξαντλούνταν τα αποθέματά μας. Παραλάβαμε μερικές προμήθειες από ένα μαλτέζικο πλοίο, όμως φτάνουν για ένα γεύμα μόνο. Η Ισπανία μάς πρόσφερε λιμάνι, αλλά θα χρειαστούμε τέσσερις-πέντε μέρες για να φτάσουμε εκεί. Δεν είμαστε επιβατικό πλοίο και απευθύνουμε έκκληση στα πλησιέστερα ασφαλή λιμάνια να μας επιτρέψουν να αποβιβαστούμε εκεί.

Οι άνθρωποι μας ρωτούν γιατί δεν κινούμαστε και τι συμβαίνει. Ένας άντρας απειλούσε να πηδήξει στη θάλασσα. Φοβόταν ότι θα τον στείλουν πίσω στη Λιβύη και έλεγε ότι είχε χάσει την εμπιστοσύνη του σε εμάς. Οι άνθρωποι είναι πλέον σε απόγνωση.

Εμείς δεν κρύβουμε τίποτα από τους ανθρώπους που βρίσκονται στο σκάφος. Είναι σημαντικό να κατανοήσουν τι συμβαίνει. Τους έχουμε πει ότι είμαστε μια ανθρωπιστική οργάνωση, ότι δεν θα τους γυρίσουμε στη Λιβύη σε καμία περίπτωση και ότι θα οδηγηθούν σε κάποιο ασφαλές λιμάνι.

Το καλύτερο σενάριο είναι να κάνουν τη δουλειά τους οι ιταλικές αρχές και να σεβαστούν το διεθνές ναυτικό δίκαιο. Αυτό σημαίνει ότι θα οδηγηθούμε σε κάποιο λιμάνι το συντομότερο δυνατό και ότι όλοι οι διασωθέντες θα μεταφερθούν σε ασφαλές μέρος. Το χειρότερο σενάριο είναι να παραμείνουμε εδώ στη θάλασσα χωρίς κάποια οδηγία, σε ένα υπερφορτωμένο σκάφος με ανθρώπους που αγωνιούν, οι οποίοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κάθε μέρα που περνά.

Μας προβληματίζει πάρα πολύ το πόσο δύσκολες γίνονται οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα που σώζουν ζωές. Είμαστε εργαζόμενοι ανθρωπιστικής οργάνωσης, βρισκόμαστε εδώ απλώς για να σώσουμε ζωές και να μεταφέρουμε τους ανθρώπους σε ασφαλές μέρος. Αυτό είναι σύμφωνο με το διεθνές ναυτικό δίκαιο και με την αποστολή του Συντονιστικού Κέντρου Θαλάσσιων Διασώσεων.

Οι ευρωπαϊκές πολιτικές αποτροπής έχουν μειώσει σημαντικά τον αριθμό των ανθρώπων που έρχονται στην Ευρώπη. Όμως τους καλοκαιρινούς μήνες, μόλις βελτιωθεί ο καιρός, βλέπουμε περισσότερες βάρκες να φεύγουν από τις ακτές της Λιβύης. Αυτό συμβαίνει ήδη: διασώσαμε και φέραμε στο σκάφος πάνω από 600 ανθρώπους σε ένα βράδυ, ενώ την Κυριακή ακούσαμε ότι υπήρχαν πολλές βάρκες που κινδύνευαν σε διεθνή ύδατα και ξέρουμε ότι πάνω από 800 διασωθέντες βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε ένα πλοίο του ιταλικού ναυτικού».

*Η μαρτυρία δόθηκε στις 11 Ιουνίου 2018