Βία και επαναπροωθήσεις στα ιταλο-γαλλικά σύνορα. Οι άνθρωποι που μετακινούνται, μένουν χωρίς στέγη ή υγειονομική περίθαλψη στην Ιταλία

Συστηματικά απωθούνται στα σύνορα από τη γαλλική αστυνομία - συχνά με βία, απάνθρωπη μεταχείριση και αυθαίρετη κράτηση - και αφήνονται χωρίς επαρκή στέγη και με περιορισμένη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη στην Ιταλία. Στη νέα της έκθεση με τίτλο «Άρνηση διέλευσης - Ο συνεχής αγώνας των ανθρώπων που μετακινούνται, απωθούνται και εγκλωβίζονται στα ιταλο-γαλλικά σύνορα», η διεθνής ιατρική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα καταγράφει τις συνθήκες που αναφέρουν εκατοντάδες άνθρωποι που διέρχονται από την πόλη Ventimiglia, στη βορειοδυτική Ιταλία, και προσπαθούν να διασχίσουν τα σύνορα προς ευρωπαϊκές χώρες.

Από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούνιο του 2023, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα  - οι οποίοι λειτουργούν κινητή κλινική στη Ventimiglia για να υποστηρίξουν ανθρώπους που μετακινούνται- παρείχαν ιατρική περίθαλψη ή ενημέρωση για υπηρεσίες σε 320 ασθενείς. Μεταξύ αυτών, 215 ασθενείς ανέφεραν σοβαρές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων δερματικών, αναπνευστικών και γαστρεντερικών προβλημάτων, καθώς και μυοσκελετικών παθήσεων και τραυματισμών, ενώ 14 είχαν χρόνιες παθήσεις, όπως διαβήτη και καρδιαγγειακά νοσήματα. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρείχαν επίσης υπηρεσίες προαγωγής υγείας καθώς και κοινωνικο-ιατρικές ομαδικές συνεδρίες σε 684 άτομα.

Μεταξύ των 1.004 ανθρώπων που υποστηρίχθηκαν από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, το 79,8% δήλωσε ότι είχε προσπαθήσει στο παρελθόν να περάσει στη Γαλλία, κάνοντας πολλαπλές προσπάθειες και απωθήθηκε στα γαλλικά σύνορα. Ανάμεσά τους είναι άνδρες, γυναίκες και παιδιά, οι οποίοι αφού εγκατέλειψαν τις χώρες καταγωγής τους και ξεκίνησαν πολύ επικίνδυνα ταξίδια για να αναζητήσουν ασφάλεια, εκτίθενται και πάλι στη βία, τον εξευτελισμό, τις απειλές και τις απάνθρωπες συνθήκες στην Ευρώπη.

«Η ομάδα μας έχει γίνει μάρτυρας της απώθησης αδιακρίτως εξαιρετικά ευάλωτων ανθρώπων από τη γαλλική αστυνομία, ανεξάρτητα από τις εξατομικευμένες τους συνθήκες και χωρίς την κατάλληλη αξιολόγηση», λέει ο Sergio Di Dato, συντονιστής του προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Ventimiglia.

Πολλοί από τους ανθρώπους που συνάντησαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ανέφεραν διαδικαστικές παραβιάσεις κατά την κοινοποίηση της άρνησης εισόδου από τις γαλλικές αρχές, όπως ανακριβής καταγραφή των προσωπικών δεδομένων, έλλειψη πληροφοριών ή απουσία πολιτισμικών διαμεσολαβητών.

Από την πρακτική αυτή δεν εξαιρούνται τα ευάλωτα άτομα, όπως οι ανήλικοι, οι έγκυες γυναίκες και οι νέες μητέρες, οι ηλικιωμένοι ή οι σοβαρά ασθενείς. Περισσότερο από το ένα τρίτο των 48 ασυνόδευτων ανηλίκων που περιέθαλψαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ανέφεραν ότι απωθήθηκαν πίσω στην Ιταλία, ενώ πολλά άτομα δήλωσαν ότι κρατήθηκαν αυθαίρετα σε κοντέινερ κατά τη διάρκεια της νύχτας, χωρίς ειδική προστασία για τις γυναίκες και τα παιδιά. Ανέφεραν, επίσης, ότι δεν παρέχεται συστηματικά τροφή και νερό, η ιατρική περίθαλψη συχνά δεν τους παρέχεται όταν το ζητούν, οι εγκαταστάσεις υγιεινής είναι ανεπαρκείς και οι άνθρωποι αναγκάζονται να κοιμούνται στο πάτωμα, σε συνθήκες συνωστισμού. Επιπλέον, μόνο κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, το προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα  στη Ventimiglia εντόπισε τουλάχιστον τέσσερις περιπτώσεις διαχωρισμού οικογενειών κατά τη διάρκεια των επαναπροωθήσεων, με ορισμένες περιπτώσεις να προκαλούν τραύμα στα θύματα, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών.

«Μας σταμάτησε η αστυνομία χθες στη Νίκαια», δήλωσε ο Jean*, ένας άνδρας από την Ακτή Ελεφαντοστού στην ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Ventimiglia. «Η γυναίκα μου είναι έγκυος. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο επειδή λιποθύμησε ενώ της έβαζαν χειροπέδες. Ο δίχρονος γιος μου και εγώ μεταφερθήκαμε στο συνοριακό αστυνομικό τμήμα της Menton. Περάσαμε τη νύχτα στο κρύο και σήμερα το πρωί μας απώθησαν και μας πήγαν στην Ιταλία, αλλά δεν έχουμε κανένα νέο για τη γυναίκα μου».

Επιπλέον, η πρόσβαση σε επαρκή στέγη, υγειονομική περίθαλψη, καθαρό νερό ή εγκαταστάσεις υγιεινής είναι εξαιρετικά περιορισμένη για τα άτομα που διέρχονται στη Ventimiglia. Παρά το πρόσφατο άνοιγμα δύο νέων «κέντρων πρώτων βοηθειών» στην πόλη, όπου οι εξαιρετικά ευάλωτοι μετανάστες που έχουν απωθηθεί από τη Γαλλία μπορούν να βρουν καταφύγιο για μερικές νύχτες, δεκάδες άνθρωποι που βρίσκονται σε μετακίνηση εξακολουθούν να αναγκάζονται να κοιμούνται στους δρόμους ή σε πρόχειρα καταφύγια. Δύο από τα τέσσερα κέντρα πρώτων βοηθειών που είχαν προβλεφθεί να δημιουργηθούν, δεν λειτουργούν ακόμη και οι βασικές υπηρεσίες, όπως η στέγαση, η υγειονομική περίθαλψη και η νομική υποστήριξη, παρέχονται από τοπικές οργανώσεις και την κοινωνία των πολιτών. Οι δερματικές παθήσεις, οι λοιμώξεις του γαστρεντερικού, του ουροποιητικού και του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος είναι μερικές μόνο από τις ασθένειες που καταγράφει η ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, συχνά ως άμεση συνέπεια των κακών συνθηκών διαβίωσης.

«Είναι ζωτικής σημασίας οι άνθρωποι που βρίσκονται σε μετακίνηση, ανεξάρτητα από το νομικό τους καθεστώς, να έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν ολοκληρωμένη προστασία και υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους», λέει ο Di Dato. «Η συμφόρηση που δημιουργήθηκε στη Ventimiglia δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση, αλλά μάλλον αντανακλά τη γενικότερη τάση των ευρωπαϊκών μεταναστευτικών πολιτικών που δίνουν προτεραιότητα στον περιορισμό και την περιφρούρηση έναντι των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της διεθνούς προστασίας».

Με βάση τις μαρτυρίες και τα ιατρικά δεδομένα που συνέλεξε η ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Ventimiglia και στα ιταλο-γαλλικά σύνορα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούν την Ιταλία, τη Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες να εφαρμόσουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψουν περαιτέρω βλάβες σε αυτόν τον ευάλωτο πληθυσμό και συγκεκριμένα τους καλούν:

- Να σταματήσουν τις συστηματικές και αδιάκριτες επαναπροωθήσεις και την εξευτελιστική και απάνθρωπη μεταχείριση τόσο στα εσωτερικά όσο και στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

- Να τερματίσουν την πρακτική της αυθαίρετης κράτησης µετακινούµενων πληθυσμών και τη χρήση βίας στα σύνορα.

- Να εξασφαλίσουν ανθρώπινη και αξιοπρεπή μεταχείριση, καθώς και πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για τους ανθρώπους που διέρχονται στη Ventimiglia, σε όλη την Ιταλία και σε ολόκληρη την Ευρώπη.

- Να εγγυηθούν και να διευρύνουν τους ασφαλείς και νόμιμους διαδρόμους για τους ανθρώπους που αναζητούν βοήθεια και προστασία στην Ευρώπη.

- Να εξασφαλίσουν το δικαίωμα όλων των αλλοδαπών παιδιών να αιτούνται άσυλο στη γαλλική και ευρωπαϊκή επικράτεια.