Κοινή δήλωση 10 οργανώσεων: Η ΕΕ δεν πρέπει να είναι συνένοχη στην απώλεια ζωών στη θάλασσα και σε παραβιάσεις δικαιωμάτων στα σύνορα της Ευρώπης

Εκατοντάδες αγνοούνται και θεωρούνται νεκροί μετά την τελευταία τραγωδία κοντά στις ελληνικές ακτές, με αναφορές ότι μεταξύ των νεκρών είναι πολλές γυναίκες και παιδιά που βρίσκονταν στα αμπάρια αυτού του υπερφορτωμένου αλιευτικού σκάφους. Οι αρχές αρκετών κρατών μελών ενημερώθηκαν για το σκάφος που κινδύνευε πολλές ώρες πριν ανατραπεί, ενώ ένα αεροσκάφος της Frontex ήταν επίσης παρόν στη σκηνή.

Αυτές οι ανθρώπινες τραγωδίες εκτυλίσσονται καθημερινά στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης. Το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους καταγράφεται ως το πιο θανατηφόρο στην κεντρική Μεσόγειο εδώ και έξι χρόνια. Παρατηρητές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τα Ηνωμένα Έθνη και αμέτρητοι ερευνητές δημοσιογράφοι, καθώς και μεγάλα μέσα ενημέρωσης, έχουν τεκμηριώσει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις επαναπροωθήσεις και τις συστηματικές αποτυχίες συμμετοχής στην έρευνα και διάσωση που έχουν γίνει πλέον η de facto πολιτική διαχείρισης της ΕΕ στο θέμα της μετανάστευσης. Εκατοντάδες αναφορές και αποδεικτικά στοιχεία έχουν δημοσιευθεί, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βασίζονται άμεσα σε μαρτυρίες και επιζώντες. Oργανώσεις έχουν συνηγορήσει αδιάκοπα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τους ευρωπαϊκούς φορείς χάραξης πολιτικής ως προς την υιοθέτηση μέτρων για τον τερματισμό των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των παράλογων θανάτων στα σύνορα της ΕΕ.

Αντ 'αυτού, ορισμένα κράτη της ΕΕ έχουν μειώσει δραστικά τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα και έχουν περιορίσει τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης της κοινωνίας των πολιτών , πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να παρασχεθεί άμεση και αποτελεσματική βοήθεια σε μετανάστες που βρίσκονται σε κίνδυνο, σε κατάφωρη παραβίαση των διεθνών υποχρεώσεων έρευνας και διάσωσης. 

Επιπλέον, την περασμένη εβδομάδα τα κράτη μέλη συμφώνησαν σε μια μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και μετανάστευσης, το οποίο βασίζεται στην αποτροπή και τη συστηματική κράτηση στα σύνορα της ΕΕ, η οποία πιθανότατα θα οδηγήσει σε περισσότερες επαναπροωθήσεις και θανάτους στη θάλασσα. Εν τω μεταξύ, οι μηχανισμοί παρακολούθησης των συνόρων που έχουν θεσπιστεί μέχρι στιγμής δεν είναι ούτε ανεξάρτητοι ούτε αποτελεσματικοί.

Αυτό θα ωθήσει τους ανθρώπους που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο και τη βία σε ακόμη πιο επικίνδυνες διαδρομές και θα προκαλέσει περισσότερους περιττούς θανάτους. Επιπλέον, τα κράτη μέλη της ΕΕ εξακολουθούν να βασίζονται σε αδιαφανείς συμφωνίες, αξίας δισεκατομμυρίων, με τρίτες χώρες, σε μια προσπάθεια να απαλλαγούν από τις υποχρεώσεις τους στον τομέα του ασύλου. 

Ζητούμε την πλήρη διερεύνηση αυτών των θανάτων, ιδίως όσον αφορά τον ρόλο των κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και της Frontex. Καλούμε την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula Von der Leyen, να λάβει επιτέλους σαφή θέση σχετικά με το ανοικτό νεκροταφείο στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης και να καταστήσει τα κράτη μέλη υπόλογα.

Ζητούμε ένα ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου που θα εγγυάται στους ανθρώπους το δικαίωμα να ζητούν προστασία με πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων τους. Η ΕΕ πρέπει να εγκαταλείψει το αφήγημα της επίρριψης ευθυνών για τα ναυάγια στους διακινητές και να σταματήσει να βλέπει λύσεις αποκλειστικά στην εξάρθρωση εγκληματικών δικτύων. Καλούμε την ΕΕ και τα κράτη μέλη να οργανώσουν προληπτικές, κρατικά καθοδηγούμενες, επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο Θάλασσα. 

Για πάρα πολλά χρόνια, ακούμε κενά λόγια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ, ότι «ανησυχούν», «λυπούνται» και «συγκλονίζονται» από την απώλεια ζωών χωρίς να αναλαμβάνουν δράση. Αυτή τη φορά πρέπει να γίνει κάτι διαφορετικό. Είναι καιρός να προστατεύσουμε επιτέλους τις ζωές και τα δικαιώματα των ανθρώπων που αναζητούν ασφάλεια στην Ευρώπη.

Οι συνυπογράφοντες:

Amnesty International

Danish Refugee Council

HIAS Europe

Human Rights Watch

International Rescue Committee

Médecins Sans Frontières

Missing Children Europe

Oxfam

Save the Children

SOS Children’s Villages International