Ένα ακόμα εμπόδιο στην ανθρωπιστική δράση...

Στόχος της Ολλανδικής κυβέρνησης είναι να αποζημιωθεί για τα χρήματαπου πλήρωσε τον Απρίλιο του 2004 προκειμένου να απελευθερωθεί ο ΑργιάνΕρκέλ, Ολλανδός πολίτης και επικεφαλής αποστολής του Ελβετικού Τμήματοςτων ΓΧΣ, ο οποίος για είκοσι μήνες είχε κρατηθεί όμηρος στο ΒόρειοΚαύκασο.

Λαμβάνοντας υπόψη το ρόλο που διαδραμάτισε η Ολλανδική κυβέρνηση στην απελευθέρωση του ομήρου καθώς και την απουσία οποιασδήποτε προηγούμενης διαβεβαίωσης από την πλευρά των ΓΧΣ για την αποπληρωμή των χρημάτων, αρχικά το κατώτατο δικαστήριο και αργότερα το Αστικό Εφετείο του Καντονίου στη Γενεύη απέρριψαν κατηγορηματικά τις διεκδικήσεις της Ολλανδικής κυβέρνησης. Οι αποφάσεις και των δύο δικαστηρίων τόνισαν τη σημασία και τη μοναδικότητα της ανθρωπιστικής δράσης σε εμπόλεμες περιοχές και το καθήκον που έχουν τα κράτη για την προστασία των υπηκόων τους σε χώρες του εξωτερικού. Η τελική έφεση της Ολλανδικής κυβέρνησης εκδικάστηκε στο Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο στη Γενεύη, η απόφαση του οποίου άλλαξε άρδην τη ροή των γεγονότων. Στις 10 Ιουλίου 2008 το Ανώτατο Δικαστήριο αναίρεσε τις αποφάσεις των δύο δικαστηρίων της Γενεύης και αποφάνθηκε ότι οι ΓΧΣ πρέπει να καταβάλουν στην Ολλανδική κυβέρνηση τα μισά από τα λύτρα.

Παρ’ όλο που αυτή η απόφαση προκαλεί μεγάλη απογοήτευση στους ΓΧΣ, αποτελεί επίσης και μερική ήττα για τη Χάγη, η οποία -κι αυτό θα πρέπει να τονιστεί- ισχυριζόταν ότι δρούσε αποκλειστικά εκ μέρους των ΓΧΣ και δεν έφερε καμία ευθύνη για έναν δικό της υπήκοο που είχε πέσει θύμα απαγωγής. Μέσα από αυτή την επίμονη δικαστική διαμάχη η Ολλανδική κυβέρνηση, η οποία συνήθως επιδιώκει να φαίνεται ως υπέρμαχος του ανθρωπισμού, αποκαλύπτει την αδιαφορία της απέναντι στην αφοσίωση των εργαζομένων στις ανθρωπιστικές οργανώσεις και τις προσπάθειές τους να παρέχουν βοήθεια σε θύματα συρράξεων.

Παρ’ όλο που ακόμα δεν γνωρίζουμε τη λογική πίσω από την απόφαση του Ελβετικού Ανώτατου Δικαστηρίου, είναι αναμφισβήτητο ότι το δικαστήριο θεωρεί τους ΓΧΣ και την Ολλανδική κυβέρνηση εξίσου υπεύθυνους. Και για αυτόν ακριβώς το λόγο εκφράζονται φόβοι ότι αυτή η απόφαση θα έχει επιπτώσεις στη δράση των ανθρωπιστικών οργανώσεων.

Η επιτυχία της αγωγής της Ολλανδικής κυβέρνησης μετατρέπει μία σοβαρή εγκληματική πράξη, που αφορά σε πολιτικούς χειρισμούς και τη διακίνηση ανθρώπων, σε μία απλή οικονομική διαμάχη. Η απόφαση του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου, που ελήφθη στην πατρίδα του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, στέλνει ένα αρνητικό μήνυμα για τη διεθνή τάξη πραγμάτων και τις προσπάθειες να διατηρηθεί η υπάρχουσα ισορροπία στις σχέσεις μεταξύ των κρατών και των ανθρωπιστικών οργανώσεων. Ως αποτέλεσμα, συμβάλει περαιτέρω στην υποβάθμιση των εγκλημάτων που διαπράττονται εναντίον των εργαζομένων στις ανθρωπιστικές οργανώσεις. Για αυτό που μπορούμε να είμαστε σίγουροι είναι ότι δεν θα συμβάλει στη βελτίωση της ασφάλειάς τους, καθώς απαλλάσσει ένα κράτος από τα καθήκοντα που έχει αναλάβει έχοντας συνυπογράψει τις Συμφωνίες της Γενεύης.

Όποια και αν είναι η λογική της, η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου αποτελεί ένα ακόμα εμπόδιο στην προσπάθειά μας να συνεχίσουμε την ανθρωπιστική μας δράση σε εμπόλεμες περιοχές, που έχει ήδη πληγεί από τη στάση πολλών κυβερνήσεων.