Ψυχολογική υποστήριξη για τους ανθρώπους που επλήγησαν από τους σεισμούς στην Τουρκία

Με τον ερχομό της άνοιξης, οι έντονες βροχοπτώσεις προκάλεσαν πλημμύρες, δημιουργώντας περαιτέρω προβλήματα. Για τους επιζώντες, οι σεισμοί έχουν επίσης οδηγήσει σε λιγότερο ορατές, αλλά ακόμα σημαντικές, συνέπειες. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν τις τοπικές οργανώσεις στην Τουρκία στις προσπάθειές τους να παρέχουν ψυχοκοινωνική υποστήριξη στους ανθρώπους καθώς προσπαθούν να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους.

Τις ημέρες μετά το χτύπημα των σεισμών, οι άνθρωποι περίμεναν έξω από ό,τι απέμεινε από τα σπίτια τους, ενώ οι ομάδες έρευνας και διάσωσης προσπαθούσαν να διασώσουν ανθρώπους από τα ερείπια. Επιπρόσθετα στο τραύμα τους κατά τη διάρκεια αυτής της πρώτης φάσης, οι άνθρωποι θα έπρεπε να αναγνωρίσουν κάθε πτώμα που βρισκόταν στα ερείπια, ελέγχοντας αν ήταν το αγαπημένο τους πρόσωπο. Από τις αρχές Απριλίου, σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, πάνω από 50.300 άνθρωποι σκοτώθηκαν μόνο στην Τουρκία.

 «Παρά τις προβληματικές συνθήκες υγιεινής και μερικές φορές τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, οι περισσότεροι άνθρωποι εξακολουθούν να φοβούνται πολύ να μπουν στα κτίρια, δεν αισθάνονται ασφαλείς. Οι άνθρωποι εξακολουθούν να βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους από ένστικτο επιβίωσης», λέει στο Adiyaman η Nazlı Sinem Koytak, ψυχολόγος της İmece İnisiyatifi (Πρωτοβουλία İmece), μιας τοπικής ΜΚΟ που υποστηρίζεται από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν τοπικές οργανώσεις για την παροχή  ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε άτομα σε πληγείσες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των επαρχιών Adıyaman και Malatya μέσω της İmece İnisiyatifi, και στις επαρχίες Hatay και Kahramanmaras, μέσω της Maya Vakfi, προσεγγίζοντας πάνω από 7.500 άτομα σε ατομικές και ομαδικές συνεδρίες από τις 24 Μαρτίου.

 «Σε ένα από τα χωριά, οι συμμετέχοντες είπαν ότι τα σπίτια τους "είχαν πλέον μετατραπεί σε τέρατα". Οι άνθρωποι κάποτε κατέφευγαν στα σπίτια τους, αλλά τώρα τα σπίτια έχουν μετατραπεί σε τόπο φόβου, σε ένα μέρος που τους σκοτώνει», λέει η Koytak.

Οι εργαζόμενοι στον τομέα της ψυχικής υγείας ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να μοιράζονται τα συναισθήματα, τις ιστορίες και τις προκλήσεις τους, τονίζοντάς τους ότι τα συναισθήματά τους είναι φυσιολογικά δεδομένου του τι έχουν περάσει. Οι ομαδικές συνεδρίες χτίζουν έναν δεσμό μεταξύ των συμμετεχόντων, φέρνοντας τους ανθρώπους κοντά, ώστε να μπορούν να είναι εκεί για να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλον σε δύσκολες στιγμές.

Οι άνθρωποι συνεχίζουν να είναι σε μεγάλη ετοιμότητα και δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν και να κοιμηθούν. Μερικοί έχουν εφιάλτες κάθε βράδυ, ξεχνούν και έχουν χάσει την όρεξή τους. Οι μετασεισμοί εξακολουθούν να συμβαίνουν καθημερινά και οι άνθρωποι ξαναζούν συνεχώς εμπειρίες του παρελθόντος στο μυαλό τους και πιστεύουν ότι μια άλλη καταστροφή θα μπορούσε να συμβεί. Σύμφωνα με την Τουρκική Προεδρία Διαχείρισης Καταστροφών και Εκτάκτων Αναγκών (AFAD), πάνω από 25.000 μετασεισμοί έχουν συμβεί μετά από τους σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου, 47 από τους οποίους είναι υψηλότεροι από το μέγεθος 5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Εξαιτίας αυτού, οι ψυχολόγοι στις οργανώσεις που υποστηρίζουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρατηρούν ότι τα συμπτώματα μετατραυματικού στρες δεν μειώνονται.

Το ψυχολογικό κόστος της καταστροφής έχει επίσης επηρεάσει τους ανθρώπους σωματικά, προκαλώντας μερικές φορές κρίσεις πανικού, μυϊκούς πόνους και διατροφικές διαταραχές.

Σε αγροτικές περιοχές, όπως τα χωριά Başpınar (Küllüm) και Kayatepe (Rezip) στο Adıyaman, όπου η İmece İnisiyatifi διεξάγει δραστηριότητες υποστήριξης, οι περισσότερες οικογένειες έχουν χάσει τουλάχιστον ένα άτομο και προσπαθούν να ξαναχτίσουν τα μέσα διαβίωσης και τις κοινότητές τους. Πρέπει επίσης να φιλοξενήσουν συγγενείς που προέρχονται από άλλες τοποθεσίες. Οι άνθρωποι που προέρχονται από τις πόλεις συχνά αισθάνονται ότι οι αστικοί χώροι είναι πολύ επικίνδυνοι, οπότε πηγαίνουν στην ύπαιθρο.

Για τους ανθρώπους που παραμένουν σε αστικές περιοχές, οι ανάγκες που δημιουργούνται από τους σεισμούς μπορούν να επιδεινώσουν τις προϋπάρχουσες εντάσεις μεταξύ διαφορετικών ομάδων σχετικά με τους πόρους. Η κλίμακα της καταστροφής σημαίνει ότι οι ανάγκες για τρόφιμα, νερό και αποχέτευση, καθώς και σκηνές και άλλα μη επισιτιστικά είδη είναι τεράστιες. Η YardımKonvoyu, με την υποστήριξη των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, επικεντρώνεται στις διανομές σε ανθρώπους σε άτυπους αυτοσχέδιους καταυλισμούς, που έχουν στηθεί σε πάρκα και χώρους στάθμευσης. 

Η απώλεια των μέσων βιοπορισμού δημιουργεί μια ακόμη δύσκολη κατάσταση στην οποία οι άνθρωποι πρέπει να προσαρμοστούν, λέει η Koytak.

«Οι άνθρωποι δεν μπορούν να επιστρέψουν στη δουλειά ή στις οικιακές τους ρουτίνες. Το Adıyaman είναι μια κατεστραμμένη πόλη, για παράδειγμα. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η κατάσταση, μαζί με τον φόβο, θα επηρεάσει όλο και περισσότερα συναισθήματα και συμπεριφορές των ανθρώπων, καθιστώντας την ανάκαμψη πολύ πιο δύσκολη μακροπρόθεσμα». Οι τοπικές οργανώσεις που υποστηρίζουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων που επλήγησαν από τους σεισμούς: Τούρκοι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, Σύριοι πρόσφυγες, εθελοντές, άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Η ψυχοκοινωνική υποστήριξη μπορεί να λάβει πολλές διαφορετικές μορφές, ιδιαίτερα για τα παιδιά που συχνά επωφελούνται από απλές δραστηριότητες όπως η ζωγραφική, ο χορός ή η ακρόαση μουσικής.

Eylül, 13 ετών, ζει στο χωριό Kayatepe (Rezip) στο Adıyaman:

«Δεν μπορώ να κοιμηθώ καλά αυτές τις μέρες. Επίσης, δεν μπορώ να μελετήσω. Νιώθω ότι όλες οι πληροφορίες που είχα στο μυαλό μου έχουν πλέον φύγει. Ό,τι ήξερα πριν, δεν το  ξέρω πια».

 Οι σεισμοί ήταν καταστροφικοί και οι συνέπειές τους θα επηρεάσουν τις ζωές των ανθρώπων για τα επόμενα χρόνια. Συνεργαζόμενοι με τοπικούς οργανισμούς για την παροχή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στοχεύουν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να έχουν πρόσβαση σε εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να αναπτύξουν περαιτέρω τη δύναμη και την ανθεκτικότητα που απαιτείται για την ανοικοδόμηση και την επεξεργασία του τεράστιου τραύματος που έχουν βιώσει.

Στην Τουρκία, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν τοπικές οργανώσεις όπως η İmece İnisiyatifi και η Yardım Konvoyu.

Η İmece İnisiyatifi είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα τη Σμύρνη της Τουρκίας και επικεντρώνεται γύρω από την παραδοσιακή τουρκική αρχή του "imece", η οποία δίνει έμφαση στη συλλογική δράση και την αμοιβαία υποστήριξη. Εστιάζοντας στην ανάπτυξη της κοινότητας μέσω προσεγγίσεων που βασίζονται στην κοινότητα, μετά τους σεισμούς, ο οργανισμός διεξάγει διανομές ειδών έκτακτης ανάγκης, καθώς και δραστηριότητες εκπαίδευσης και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης για ευάλωτους πληθυσμούς.

Η MayaVakfi είναι ένας τουρκικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός που επικεντρώνεται στην ψυχική, σωματική και ακαδημαϊκή ανάπτυξη παιδιών και νέων ηλικίας 5 έως 24 ετών, καθώς και των φροντιστών τους. Επί του παρόντος, στο πλαίσιο της ανταπόκρισής του στους σεισμούς και της αυξανόμενης εμπειρίας του στην αντιμετώπιση καταστροφών, ο οργανισμός διεξάγει ψυχοκοινωνικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις για τη βελτίωση των δεξιοτήτων αντιμετώπισης και της διαδικασίας επούλωσης των ανθρώπων που πλήττονται από τους σεισμούς. Η Maya Vakfi παρέχει επίσης δραστηριότητες ανάπτυξης ικανοτήτων και ευημερίας που επικεντρώνονται στους δημόσιους υπαλλήλους που ανταποκρίνονται μακροπρόθεσμα.

Η Yardım Konvoyu είναι ένας οργανισμός αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης με έδρα την Κωνσταντινούπολη, που εργάζεται σε περιοχές καταστροφών και κρίσεων παρέχοντας προσπάθειες ανακούφισης, με έμφαση στην υγεία, το νερό και την αποχέτευση και την επισιτιστική ασφάλεια. Μετά τους σεισμούς, η οργάνωση ανταποκρίθηκε επί τόπου στις περιοχές Kahramanmaraş, Adıyaman, Hatay και Gaziantep.