Η έκταση του πολέμου: Μια μέρα από τη ζωή στην εμπόλεμη Συρία

Ο πόλεμος στη Συρία που μαίνεται εδώ και τέσσερα χρόνια, έχει σκοτώσει περισσότερους από 150.000 και έχει οδηγήσει πάνω από εννέα εκατομμύρια ανθρώπους μακριά από τα σπίτια τους. Σχεδόν το ένα τρίτο από αυτούς τους ανθρώπους έχει εγκαταλείψει τη χώρα. Όμως, όσο συγκλονιστικοί κι αν είναι οι αριθμοί, αδυνατούν να μας μεταφέρουν την έκταση της σύγκρουσης και τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις της στις ανθρώπινες ζωές. Εστιάζοντας σε μία μόνο ημέρα, το ντοκιμαντέρ «Η έκταση του πολέμου» δείχνει το αδυσώπητο πρόσωπο των συγκρούσεων στη Συρία και το τεράστιο εύρος των ιατρικών αναγκών που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα, κάθε στιγμή, σε πολλές διαφορετικές περιοχές της χώρας.

«Ο πόλεμος είναι τόσο συντριπτικός ώστε είναι εύκολο να χάσουμε την οπτική του τι μπορεί να σημαίνει για τον κάθε Σύριο ξεχωριστά», εξηγεί η Δρ Τζοάν Λιού, Διεθνής Πρόεδρος των MSF. «Δουλεύοντας στη Συρία στα τέλη του περασμένου έτους, είδα παιδιά να  πάσχουν από τραύματα που προκλήθηκαν από εκρήξεις και ασθένειες που μπορούν να προληφθούν, οικογένειες χωρίς στέγη και γυναίκες που δεν μπορούσαν να γεννήσουν τα μωρά τους σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Υπάρχει γενικά μια έλλειψη σεβασμού στον άνθρωπο στη Συρία. Όταν μιλάμε για αυτό που συμβαίνει, μιλάμε συνήθως με αριθμούς. Το συγκεκριμένο πρότζεκτ συνιστά μια μαρτυρία για το προσωπικό κόστος αυτής της βίαιης και ανελέητης σύγκρουσης».

Μικρού μήκους ταινίες, συλλογές φωτογραφιών και μια γραπτή αναφορά, μεταφέρουν τις πολύ προσωπικές διαστάσεις της σύγκρουσης, όπως την έζησαν οι ασθενείς πρόσφυγες της Συρίας και τα μέλη του προσωπικού των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που τους περιέθαλψαν. Λόγω της έλλειψης ασφάλειας, ήταν αδύνατο να τεκμηριωθούν αυτές τις ιστορίες στο εσωτερικό της Συρίας.

Κατά την παραγωγή του ντοκιμαντέρ «Η έκταση του πολέμου», οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συνεργάστηκαν  με βραβευμένους φωτογράφους και εικονολήπτες, συμπεριλαμβανομένων των Kate Brooks, Yuri Kozyrev, Moises Saman, Daniel Etter, και Ton Koene. Στα τέλη του περασμένου έτους, επισκέφθηκαν τις κλινικές των MSF και τα νοσοκομεία στους καταυλισμούς προσφύγων στο Ντομίζ (στο Ιράκ), στην κοιλάδα Μπεκάα (στον Λίβανο) και τη Ράμθα και το Αμμάν (στην Ιορδανία) για να τεκμηριώσουν τις συνθήκες και το έργο που επιτελείται μέσα σε μια και μόνο ημέρα.

Κάθε ενότητα δείχνει εκφάνσεις των καθημερινών προκλήσεων, των εμποδίων και των επαχθών φόβων που αντιμετωπίζουν οι αμέτρητοι εκτοπισμένοι, ενώ μέσα από τις ιστορίες τους, προβάλλεται η κατάσταση στο εσωτερικό της Συρίας.

Στην πόλη Ράμθα στα βόρεια της Ιορδανίας, σοβαρά τραυματισμένοι Σύριοι -συμπεριλαμβανομένων παιδιών- φθάνουν συχνά στο πρόγραμμα χειρουργικής τραύματος των MSF. Μόλις τρία χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Συρία, οι εκρήξεις του πολέμου είναι σε απόσταση ακοής. Φτάνει η είδηση ότι τρεις βαριά τραυματισμένοι ασθενείς είναι καθ’ οδόν και ο Δρ Χαϊντάρ Αλάς, ένας χειρουργός των MSF και πρώην Ιρακινός  πρόσφυγας , διακόπτει μία σύντομη εκπαιδευτική συνεδρία για να προετοιμαστεί για το χειρουργείο. «Η δουλειά είναι πραγματικά απαιτητική. Αλλά είναι αυτό που ο ασθενής χρειάζεται εδώ και τώρα. Όχι αύριο, ούτε την άλλη εβδομάδα», αναφέρει.

Στον πολυσύχναστο προσφυγικό καταυλισμό στο Ντομίζ στο βορειοδυτικό Ιράκ, που αποτελεί σπίτι για τουλάχιστον 60.000 Σύρους πρόσφυγες, ο Δρ Μουσταφά Χαλίλ, όντας Σύρος πρόσφυγας ο ίδιος, αντικρίζει το πρωί το θέαμα των δεκάδων ανθρώπων σε ένα χώρο αναμονής έξω από την κλινική των MSF. «Κάθε πρωί είναι σαν αυτό»,  λέει. Οι κάμερες τον ακολουθούν κατά τη διάρκεια μιας χαοτικής ημέρας στη θεραπεία των ασθενών και καταγράφουν δύο εργαζομένους των MSF στο χώρο της υγείας  των MSF καθώς περπατούν ανάμεσα στον κυκεώνα των σκηνών και επισκέπτονται τις οικογένειες για να τους ενημερώσουν για τις διαθέσιμες υπηρεσίες υγείας.

Σκορπισμένοι σε όλη την κοιλάδα Μπεκάα του Λιβάνου, οι Σύροι πρόσφυγες βρίσκουν καταφύγιο όπου μπορούν, σε πάνινες σκηνές αλλά και στα άδεια σχολεία. Η Χανάν Λαχτζίρι, εργαζόμενη των MSF στον τομέα της υγείας, ταξιδεύει σε όλη την περιοχή για να μάθει για τις συνθήκες υγείας και να ενημερώσει για τις υπηρεσίες που παρέχουν οι MSF στην τοπική κλινική. «Είμαι έγκυος κι έτσι είμαι πιο ευαίσθητη απέναντι στην κατάστασή τους» λέει για τις γυναίκες που συναντά. «Όταν μια γυναίκα μου είπε ότι το μωρό της πέθανε, ήταν πολύ δύσκολο για μένα. Φαντάστηκα τον εαυτό μου στην ίδια κατάσταση».

Στο πρόγραμμα επανορθωτικής χειρουργικής των MSF στο Αμμάν, στην Ιορδανία, ένας από τους ασθενείς του Δρ Ασράφ Μπουστάντζι έχει το πόδι του διαλυμένο από οβίδα εδώ και έξι μήνες. Δέχθηκε περίθαλψη στη Συρία από έναν οδοντίατρο, καθώς ήταν ο μόνος διαθέσιμος από ιατρικό προσωπικό τότε. Ο γιατρός κάποιες φορές πρέπει να μετριάσει την ελπίδα του ασθενούς για γρήγορη ανάρρωση.

«Αυτό που "αιχμαλωτίζουμε” με το φακό σε μία μόνο ημέρα, δεν είναι τίποτα άλλο από μια πολύ μικρή αντανάκλαση του ανθρώπινου δράματος στην εμπόλεμη Συρία», αναφέρει ο Moises Saman, ένας φωτογράφος του Magnum που έκανε ρεπορτάζ στο Λίβανο για το πρότζεκτ. «Σε μία μόλις μέρα βλέπεις τον τεράστιο πόνο που προκαλεί ο πόλεμος στη Συρία με κάθε βασανιστική λεπτομέρεια. Είσαι αντιμέτωπος με την πραγματικότητα κατανοώντας ότι πρόκειται μόνο για μια μέρα σε μια σύγκρουση που συνεχίζεται για πάνω από τρία χρόνια, και χωρίς τέλος στον ορίζοντα».

Οι MSF άρχισαν να εργάζονται στη Συρία αμέσως μετά την έναρξη του πολέμου, αρχικά υποστηρίζοντας τις ιατρικές δομές με δωρεές φαρμάκων και προμηθειών και στη συνέχεια φτιάχνοντας τις δικές τους δομές όπου ήταν δυνατόν. Οι MSF ζήτησαν έγκριση από την κυβέρνηση στη Δαμασκό για να εργαστούν στη Συρία χωρίς, όμως, επιτυχία. Οι ομάδες μας έθεσαν σε λειτουργία προγράμματα σε περιοχές που ελέγχονται από την αντιπολίτευση -αρχικά στις παραμεθόριες περιοχές βόρεια της χώρας. Οι MSF ξεκίνησαν επίσης εκτενείς ιατρικές και ανθρωπιστικές δράσεις για τους Σύρους πρόσφυγες σε γειτονικές χώρες.

Λαμβάνοντας υπόψη την αγριότητα των συγκρούσεων και την κατάρρευση του άλλοτε ικανοποιητικού ιατρικού συστήματος της Συρίας, οι ανάγκες είναι πιεστικές και αναρίθμητες, ειδικά  όσον αφορά στα νοσοκομεία και τους εργαζομένους στο χώρο της υγείας στη Συρία.

Το πρότζεκτ ήταν αρχικά προγραμματισμένο να βγει στη δημοσιότητα τον Ιανουάριο του 2014, αλλά καθυστέρησε όταν μέλη του προσωπικού των MSF κρατήθηκαν μακριά από το νοσοκομείο όπου εργάζονταν από μια ένοπλη ομάδα στη βόρεια Συρία στις 2 Ιανουαρίου. Λειτουργούσαν ένα νοσοκομείο των MSF προκειμένου να παρέχουν βασική ιατρική περίθαλψη στους πληγέντες από τη σύγκρουση. Τρία από τα μέλη του προσωπικού απελευθερώθηκαν στις 4 Απριλίου και τα υπόλοιπα δύο στις 14 Μαΐου.

«Η κύρια πρόκληση που αντιμετωπίζουμε στη Συρία είναι να παρέχουμε βοήθεια χωρίς να θέτουμε σε υπερβολικό κίνδυνο τις ομάδες μας και τους ασθενείς μας» αναφέρει η Δρ Λιού. «Η πραγματικότητα είναι ότι δεν έχουμε την πρόσβαση που χρειαζόμαστε για να φτάσουμε στο μεγαλύτερο μέρος του άμαχου πληθυσμού. Περιθάλπουμε αυτούς που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από αυτούς στους οποίους μπορούμε να φτάσουμε».

Δείτε περισσότερα εδώ: http://reachofwar.msf.org