ΓΧΣ: Πνοή ζωής σε ασθενείς με AIDS - 1 Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS

Ένα οδυνηρό παράδειγμα αποτελεί η Ζάμπια, όπου το 20% του πληθυσμούηλικίας μεταξύ 15 και 49 ετών έχει μολυνθεί από τον ιό HIV. Το μέσοποσοστό θνησιμότητας έχει πέσει στην ηλικία των 37 ετών. Το AIDSαφανίζει μια ολόκληρη γενιά.

Αυτό όμως μπορεί να αλλάξει

Τααντιρετροϊκά φάρμακα περιορίζουν τον ιό σε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα στονανθρώπινο οργανισμό. Με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο παρατείνεται η ζωήτου ασθενούς, αλλά τού δίνεται και η δυνατότητα να ζήσει μιαφυσιολογική ζωή. Ωστόσο, μέχρι πρόσφατα, οι ασθενείς που είχαν πρόσβασηστην αντιρετροϊκή αγωγή προέρχονταν μόνο από τις ανεπτυγμένες δυτικέςχώρες επειδή τα φάρμακα κοστίζουν πάνω από 10.000 δολάρια για κάθεασθενή.

Πρόσφατα, εγκρίθηκε η παραγωγή αντίγραφων αντιρετροϊκώνφαρμάκων που σπάνε την πατέντα και είναι φθηνά. Σήμερα, το ετήσιοκόστος αυτής της σωτήριας αντιρετροϊκής αγωγής έχει πέσει στα 200δολάρια για κάθε ασθενή.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα θέλουν ναείναι προσβάσιμη η συγκεκριμένη αντιρετροϊκή αγωγή για τους ανθρώπουςπου την έχουν ανάγκη στις αναπτυσσόμενες χώρες. Τα αντιρετροϊκά φάρμακαμπορούν να σώσουν μια ολόκληρη γενιά, η οποία, αν δεν έχει πρόσβαση σεαυτά, θα αφανιστεί.

Τα οφέλη από την αγωγή είναι προφανή. Οιπερισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση: το ανοσοποιητικότους σύστημα ενισχύεται, παίρνουν βάρος και είναι σε θέση να ζήσουν μιαφυσιολογική και μακρόχρονη ζωή.

Πνοή Ζωής

Το 2003 υπολογίζεται ότι 3.000.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας του AIDS . Περίπου 500.000 ήταν παιδιά.

ΟιΓιατροί Χωρίς Σύνορα θέλουν να αλλάξουν αυτά τα δεδομένα. Τα πρώταπρογράμματα παροχής αντιρετροϊκών φαρμάκων της οργάνωσης ξεκίνησαν το2000 στην Ταϊλάνδη και τη Νότια Αφρική. Μέχρι το 2003, είχαν χορηγηθείαντιρετροϊκά σε 9.000 ασθενείς σε 22 χώρες.

Σήμερα, η οργάνωσηχορηγεί αντιρετροϊκά φάρμακα, παρατείνοντας τη ζωή περισσότερων από23.000 ανθρώπων σε 27 χώρες: Μπενίν, Μπουρκίνα Φάσο, Μπουρούντι,Καμπότζη, Καμερούν, Κίνα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Εκουαδόρ,Αιθιοπία, Γουατεμάλα, Γουινέα, Ονδούρα, Ινδονησία, Κένυα, Λάος,Μαλάουι, Μοζαμβίκη, Μυανμάρ, Νιγηρία, Περού, Ρουάντα, Νότια Αφρική,Ταϊλάνδη, Ουγκάντα, Ουκρανία, Ζάμπια και Ζιμπάμπουε.

Οι ΓιατροίΧωρίς Σύνορα Ελλάδας έχουν ως στόχο, όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα σεόλο τον κόσμο, την περαιτέρω εξάπλωση των προγραμμάτων θεραπείαςασθενών με AIDS ώστε να σώσουν ακόμα περισσότερους ασθενείς.

Η χορήγηση αντιρετροϊκών στις αποστολές των ΓΧΣ

ΟιΓΧΣ παρέχουν αντιρετροϊκή αγωγή στη Ζάμπια και σύντομα (μέσα στιςερχόμενες εβδομάδες) θα ξεκινήσει αντίστοιχο πρόγραμμα στο Μαλάουι. ΟιΈλληνες γιατροί θα εργάζονται σε αυτές τις χώρες προσπαθώντας ναεξασφαλίσουν τη μακροβιότητα και την παραγωγικότητα των οροθετικών.

ΟιΓιατροί Χωρίς Σύνορα Ελλάδας είναι ο μόνος ελληνικός μη κυβερνητικόςοργανισμός που υποστηρίζει τη χρήση αντιρετροϊκών σε αυτές τις χώρεςκαι στοχεύει στην επέκταση αυτής της πρωτοβουλίας προκειμένου νακαλυφθούν περισσότεροι ασθενείς με AIDS που χρήζουν αντιρετροϊκήςθεραπείας.

Δωρεάν Θεραπεία

Οι ΓΧΣ χορηγούν δωρεάντα αντιρετροϊκά φάρμακα. Οι ΓΧΣ πιστεύουν ότι η θεραπεία πρέπει ναείναι δωρεάν, δεδομένου ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση για πολλούςαπό τους ασθενείς, οι οποίοι πρέπει να έχουν άμεση πρόσβαση σε αυτή τησωτήρια αγωγή. Με τη δωρεάν θεραπευτική αγωγή, εξασφαλίζεται επίσης ότιοι ασθενείς λαμβάνουν συνεχώς τη δόση τους, πράγμα που είναι ζωτικήςσημασίας προκειμένου να παραμείνουν υγιείς.

Δύο χάπια την ημέρα

Ηεπιτυχία των αντιρετροϊκών οφείλεται, μεταξύ άλλων, στο γεγονός ότι οιΓΧΣ έχουν καταφέρει να «απλοποιήσουν» τη διαδικασία της θεραπευτικήςαγωγής. Οι ασθενείς πρέπει να λαμβάνουν μόνο ένα χάπι, δύο φορές τηνημέρα, προκειμένου να αρχίσει να βελτιώνεται η υγεία τους . Οι ΓΧΣ,εκτός από τη χορήγηση των δισκίων που αποτελούν συνδυασμό σταθερώνδόσεων, έχουν καινοτομήσει χρησιμοποιώντας και άλλες διαδικασίες πουεξασφαλίζουν την επιτυχία του προγράμματος:

• Την απλοποίηση των κριτηρίων για την αποδοχή νέων ασθενών.
• Τηνεκπαίδευση νοσηλευτών και στελεχών νοσοκομείων ώστε να εμπλέκονταιπερισσότερο στην έναρξη και παρακολούθηση της αγωγής, και
• Τηνπαροχή φροντίδας πιο κοντά στις κοινότητες που τη χρειάζονται, σετοπικές κλινικές μάλλον παρά σε απομακρυσμένα περιφερειακά ή εθνικάνοσοκομεία.

Τον Μάιο του 2004, το 76% των νέωνασθενών στα προγράμματα των ΓΧΣ ξεκινούσε την αγωγή με τη χορήγηση ενόςχαπιού δύο φορές την ημέρα. Ο πιο συχνά χρησιμοποιούμενος συνδυασμόςσταθερής δόσης είναι ένας συνδυασμός των φαρμάκων amivudine/αμιβουδίνη,stavudine/σταβουδίνη και nevirapine/νεβιραπίνη που προέρχονται συνήθωςαπό Ινδούς κατασκευαστές αντιγράφων φαρμάκων.

Η ποιότητα,αποτελεσματικότητα και ασφάλεια αυτών των συνδυασμών σταθερών δόσεωνέχει πιστοποιηθεί από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, και σε κάθεμεμονωμένη χώρα αυτά τα φάρμακα έχουν εγκριθεί από τις αρμόδιεςρυθμιστικές αρχές για τα φάρμακα. Οι ΓΧΣ πιστεύουν ότι το πρόγραμμαπροέγκρισης της ΠΟΥ, το οποίο πιστοποιεί την ποιότητα των αντιρετροϊκώνφαρμάκων, θα πρέπει να διευρυνθεί και να ενισχυθεί, ώστε να αυξηθεί ηυποστήριξη που αυτό μπορεί να προσφέρει στις κρατικές αρχές.

Τα προγράμματα των ΓΧΣ κατά του AIDS

Ταπρογράμματα των ΓΧΣ κατά του AIDS λειτουργούν σε διάφορα περιβάλλοντα,από νοσοκομεία σε πρωτεύουσες έως φτωχογειτονιές και αγροτικές περιοχέςή περιοχές που πλήττονται από ένοπλες συγκρούσεις, και στόχος τουςείναι να παράσχουν ένα ολοκληρωμένο πακέτο φροντίδας στους ασθενείς. Ταπρογράμματα περιλαμβάνουν προσπάθειες πρόληψης (αγωγή της υγείας,πρόληψη της μετάδοσης του HIV από μητέρα σε παιδί, διανομήπροφυλακτικών), εθελοντική συμβουλευτική και εξετάσεις, διατροφική καιψυχοκοινωνική υποστήριξη, θεραπεία και προφύλαξη από ευκαιριακέςλοιμώξεις καθώς και θεραεπεία με αντιρετροϊκά φάρμακα.

Σταπερισσότερα προγράμματα των ΓΧΣ κατά του AIDS, η επιλογή των ασθενώνγια τη χορήγηση αντιρετροϊκής αγωγής ακολουθεί τα πρότυπα τηςΠαγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ). Σε πολλά προγράμματα, δεν είναιδιαθέσιμος ο συνήθης τρόπος διαπίστωσης της έκτασης της λοίμωξης πουέχει υποστεί ο ασθενής, η μέτρηση των κυττάρων CD4, και μερικοίασθενείς στο στάδιο III και IV καθορίζονται ως τέτοιοι μόνο βάσει τωνκλινικών συμπτωμάτων.

Το προφίλ των ασθενών σε περιοχές όπουδραστηριοποιούνται οι ΓΧΣ διαφέρει σημαντικά από εκείνο των ασθενών σεπιο πλούσιες χώρες. Πάνω από τους μισούς ασθενείς που λαμβάνουν αγωγήστα προγράμματα των ΓΧΣ είναι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, ενώυπάρχουν και υψηλοί αριθμοί παιδιών που χρειάζονται αντιρετροϊκήθεραπεία. Οι ασθενείς τείνουν να αναζητούν αγωγή όταν είναι σε πολύπροχωρημένα στάδια της ασθένειας και συχνά έχουν πληγεί και από μία ήπερισσότερες σύνθετες επιπρόσθετες λοιμώξεις, όπως η φυματίωση.

Ελπιδοφόρο Μέλλον

Ηδράση των ΓΧΣ δεν δίνει μόνο μια νέα πνοή ζωής στους οροθετικούς, αλλάσυμβάλλει και στη αλλαγή της στάσης του κοινωνικού περίγυρου απέναντιστα οροθετικά άτομα. Πολλές από τις κοινωνίες στις οποίεςδραστηριοποιούνται οι ΓΧΣ έχουν βιώσει και συμμετάσχει σε εξαιρετικάσημαντικές αλλαγές οι οποίες συντελούνται όταν παρέχεται η θεραπευτικήαγωγή: τα φαινόμενα περιθωριοποίησης των οροθετικών περιορίζονται, τοθέμα του AIDS αντιμετωπίζεται πιο ανοιχτά και η ελπίδα ξαναγεννιέται.

Επιπλέον,οι ΓΧΣ αγωνίζονται σε διεθνείς εκστρατείες προκειμένου να εξασφαλίσουνπόρους για τη χορήγηση αυτών των φαρμάκων. Στις δραστηριότητές τουςπεριλαμβάνεται η προώθηση των αντίγραφων αντιρετροϊκών φαρμάκων, ηεφαρμογή ισότιμης κοστολογικής μεταχείρισης (κοστολόγηση επώνυμωνπροϊόντων σε επίπεδα τιμών προσιτά για τις αναπτυσσόμενες χώρες), ηχρήση της εγχώριας παραγωγής, όπου αυτό είναι δυνατό, και η ανάπτυξησυστημάτων προμήθειας και διανομής σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.

Επίσης,είναι πολύ σημαντικό να αναλάβουν πρωτοβουλία οι κυβερνήσεις ώστε νακαταστεί προσβάσιμη η αντιρετροϊκή θεραπεία σε τοπικό και εθνικόεπίπεδο. Οι κυβερνήσεις είναι αυτές που πρέπει να αναλάβουν τη συνέχισητου έργου που ξεκίνησαν οι ΓΧΣ και να δώσουν πνοή ζωής στουςοροθετικούς της χώρας τους.