Γάζα: Παγιδευμένοι σε έναν νέο κύκλο καταστροφής

Καθισμένος στη κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Γάζα στις 10 Αυγούστου, πέντε ημέρες μετά τον βομβαρδισμό και δύο ημέρες μετά την ανακοίνωση της κατάπαυσης του πυρός, κοιτάζει τις φωτογραφίες στο τηλέφωνό του, που του έστειλαν οι γείτονες. Δείχνουν αυτόν και τα αδέρφια του αναίσθητους στο έδαφος, πρόσωπα καλυμμένα με αίμα και τσιμεντόσκονη. Ακόμη δεν μπορεί να πιστέψει ότι είναι ζωντανοί.

Ο Sakhar, ο οποίος είναι τριάντα ετών και πατέρας τεσσάρων παιδιών, επέζησε από αυτόν τον βομβαρδισμό, αλλά και από έναν άλλο που είχε γίνει κατά τη διάρκεια του πολέμου του 2014 στη Γάζα. Τότε χρειάστηκε να βάλει δερματικά μοσχεύματα. Σήμερα, η πλάτη του είναι καλυμμένη με καινούργιες πληγές και έχει έρθει στην κλινική, με τα δύο μικρότερα αδέρφια του, τα οποία υπέστησαν σοβαρά κατάγματα και εκδορές, για να τους αλλάξουν τους επιδέσμους.

Η οικογένειά τους είναι μεταξύ των περίπου 350 κατοίκων της Γάζας που υπέστησαν σοβαρούς τραυματισμούς κατά τη διάρκεια αυτού του κύκλου βίας. Πολλές χιλιάδες έχουν τραυματιστεί ή έχουν μείνει ανάπηροι σε διάστημα 15 ετών. Αυτή τη φορά, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, σκοτώθηκαν 49 κάτοικοι της Γάζας, μεταξύ των οποίων 17 παιδιά.

Τα αδέρφια του Sakhar, που είναι 22 και 13 ετών, θυμούνται πώς οι ζωές τους έχουν αλλάξει λόγω του τραύματος και των επανειλημμένων μετακινήσεων από γειτονιά σε γειτονιά για να γλιτώσουν από την καταστροφή.

Ο Mahmoud, 22 ετών, λέει: «Κατά τη διάρκεια του πολέμου του 2008,  πήγαινα στην τετάρτη δημοτικού και θυμάμαι που ακούγαμε τις εκρήξεις και βλέπαμε τα πτώματα».

«Το 2012 είδαμε ξανά πολλούς τραυματίες και νεκρούς και έχασα πολλούς από τους φίλους μου εκείνη την εποχή. Στη συνέχεια, στον πόλεμο του 2014, το σπίτι μας υπέστη ζημιές».

Με τα χρόνια, σκέφτεται: «Είδαμε άσχημα και φρικτά πράγματα, αλλά όχι σαν αυτό».

Για τους κατοίκους της Γάζας, όπως ο Sakhar και τα αδέρφια του, ο κύκλος των επαναλαμβανόμενων πολέμων έχει οδηγήσει σε σύνθετα σωματικά και ψυχικά τραύματα. Για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, οι σκηνές στα επείγοντα έχουν γίνει πολύ οικείες.

Ο Δρ Osama Tawfiq Hamad, αναισθησιολόγος, εργαζόταν το βράδυ της Παρασκευής όταν οι βόμβες άρχισαν να χτυπούν τη Γάζα. Ως Γιατρός Χωρίς Σύνορα από το 2019, έχει παράσχει φροντίδα σε ασθενείς κατά τη διάρκεια δύο πολέμων. Περιγράφει πώς ο θάλαμος επειγόντων περιστατικών στο νοσοκομείο Al-Awda γέμισε μέσα σε λίγα λεπτά, δεχόμενος πάνω από 15 ασθενείς, συμπεριλαμβανομένων έξι παιδιών. Φρόντισε ένα μικρό παιδί που είχε χτυπηθεί με σκάγια στο κεφάλι και ένα άλλο με αιμάτωμα στο στήθος, και τα δύο χρειάζονταν επείγουσα χειρουργική επέμβαση.

«Στη Γάζα, (τα τελευταία 15 χρόνια) είχαμε πέντε πολέμους και κάθε φορά που γίνεται αεροπορική επιδρομή έχουμε έναν τεράστιο αριθμό τραυματιών που έρχονται στο νοσοκομείο όλοι ταυτόχρονα. Μπορεί να έχουμε 50 ή περισσότερους ασθενείς τη φορά. Σε αυτές τις στιγμές, έχουμε πολύ άσχημα συναισθήματα, αλλά πρέπει να είμαστε δυνατοί για να αντιμετωπίσουμε όλα τα περιστατικά».

Ο Δρ. Osama επισημαίνει το γεγονός ότι με την πάροδο του χρόνου, για εκείνους τους ασθενείς που επιβιώνουν, η επιστροφή στο νοσοκομείο για επεμβάσεις παρακολούθησης, φυσιοθεραπεία και υποστήριξη μετά τους ψυχικούς και σωματικούς τραυματισμούς του πολέμου γίνεται μέρος της καθημερινότητάς τους.

Ο συνάδελφός του, Shadi Al-Najjar, ο οποίος είναι υπεύθυνος στο τμήμα φυσιοθεραπείας στο νοσοκομείο Al-Awda με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα είναι εξοικειωμένος με την αυξημένη ροή των ασθενών μετά από κάθε πόλεμο.

«Εξακολουθώ να βλέπω ασθενείς από την κλιμάκωση του Μαΐου του 2021, να κάνουν αποκατάσταση και φυσιοθεραπεία. Στο τμήμα μας έχουμε μεγάλο αριθμό ασθενών και από τη Μεγάλη Πορεία της Επιστροφής. Τώρα προετοιμάζουμε το τμήμα, για την υποδοχή των τραυματιών από αυτή την κλιμάκωση».

Ο Shadi επέστρεψε στη δουλειά, διαχειριζόμενος παλιά και νέα περιστατικά, παρά και τη δική του τραγική εμπειρία. Το σπίτι του καταστράφηκε μερικώς τη δεύτερη μέρα του πολέμου, καθώς χτυπήθηκε το σπίτι των γειτόνων του. Η οικογένειά του δεν είχε την ευκαιρία να εκκενώσει προτού καταστραφεί το δωμάτιο του 9 μηνών γιου του – τον ​​βρήκε στην κούνια του περιτριγυρισμένο από γυαλιά και θραύσματα, αλλά χωρίς ευτυχώς να έχει τραυματιστεί. Λέει ότι η μικρότερη κόρη του έχει  τραυματιστεί ψυχικά.

«Δεν μπορεί να κοιμηθεί, κλαίει όλη την ώρα, προσπαθώ να τους υποστηρίξω όσο μπορώ».

Όπως ο Shadi, έτσι και ο Sakher τόνισε ότι είναι πολύ δύσκολο να υποστηρίξει συναισθηματικά τα παιδιά του. «Ο μεγαλύτερος μου γιος είναι τώρα 5 ετών. Και μετά από αυτή την κλιμάκωση, μου ζητάει να σταματήσω τον πόλεμο, και πάντα ουρλιάζει τα βράδια. Δεν έχει κοιμηθεί 3 νύχτες και όταν κοιμάται ξυπνάει από εφιάλτες και αρχίζει να τρέχει και δεν ξέρω τι να κάνω ή πώς να τον βοηθήσω».

Το τραύμα της επαναλαμβανόμενης βίας στη Γάζα έχει αισθητή επίδραση στην ψυχική υγεία των παιδιών και των γονέων. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ το 2021, το 82% των εφήβων στη Γάζα ανέφεραν συνολικά μικρά έως πολύ μικρά επίπεδα ψυχικής ευεξίας. Η Επισκόπηση Ανθρωπιστικών Αναγκών του 2022 των Ηνωμένων Εθνών αναφέρει ότι περισσότερα από τα μισά (53%) παιδιά στη Γάζα χρειάζονται υπηρεσίες παιδικής προστασίας και ψυχικής υγείας. Επιπλέον, 137.000 φροντιστές στη Γάζα έχουν ανάγκη από υπηρεσίες ψυχικής υγείας.

Τις ημέρες που ακολούθησαν την κλιμάκωση, μέλη του προσωπικού των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και ασθενείς εξέφρασαν την ανησυχία τους για τα παιδιά τους και άλλους νέους στη Γάζα που μεγάλωσαν ή θα μεγαλώσουν σε ένα περιβάλλον όπου οι συγκρούσεις λαμβάνουν χώρα με ανησυχητική κανονικότητα.

Μετά την αλλαγή των επιδέσμων για τις πληγές του, ο Wael, ο 13χρονος αδελφός του Sakhar και του Mahmoud, ρωτήθηκε από έναν εργαζόμενο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα τι θέλει για το μέλλον.

«Ελπίζω ότι δεν θα υπάρξουν πόλεμοι στο μέλλον και η ηρεμία (στη Γάζα) θα παραμείνει, χωρίς βομβαρδισμούς».