Αφγανιστάν: Η φροντίδα των ασθενών είναι ευθύνη μας. Υπάρχει αρκετή δουλειά στις πλάτες μας.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λειτουργούν ένα Κέντρο Θεραπευτικής Σίτισης, μια κλινική για εκτοπισμένους και ένα κέντρο περίθαλψης για COVID-19 στην πόλη Herat.  Ένας Αφγανός  γιατρός των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που εργάζεται στην πόλη περιγράφει πώς συνεχίζουμε τη λειτουργία των υπηρεσιών μετά το τέλος των εχθροπραξιών και τις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι υπηρεσίες υγείας στην περιοχή  σήμερα.

Όταν οι εχθροπραξίες πλησίασαν στην πόλη Herat, υπήρχε αρκετός φόβος, οι άνθρωποι ανησυχούσαν. Έτσι ένιωθα κι εγώ, μην γνωρίζοντας τι θα ακολουθήσει στο μέλλον. Όταν ξεκίνησαν οι συγκρούσεις  μέσα στην πόλη πολλοί άνθρωποι φοβήθηκαν και έμειναν σπίτι, αλλά η κατάσταση άλλαξε δραματικά μέσα σε τρεις ώρες και το Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν πήρε τον  έλεγχο της πόλης.

Κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών αρκετοί τραυματίες μεταφέρθηκαν στο τοπικό νοσοκομείο της Herat. Όταν οι άνθρωποι άκουσαν για τα θύματα ή τους βομβαρδισμούς, με τα ποδήλατά τους πήγαν στο νοσοκομείο και είπαν ότι ήθελαν να δώσουν αίμα. Ήταν τόσοι πολλοί αυτοί, που το νοσοκομείο ανακοίνωσε ότι είχαν αρκετά αποθέματα και θα τους καλούσαν σε περίπτωση που χρειάζονταν περισσότερο. Το βρίσκω συναρπαστικό, ότι κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών υπήρχαν άνθρωποι που έτρεχαν στο νοσοκομείο να βοηθήσουν.

Το πρωί, αφότου οι Ταλιμπάν πήραν τον έλεγχο πήγα στο Θεραπευτικό Κέντρο Σίτισης για να βοηθήσω το προσωπικό. Όταν έφτασα στο νοσοκομείο δεν υπήρχαν πολλοί ακόμη εκεί. Οι άνθρωποι δεν ήταν σίγουροι για την κατάσταση που επικρατούσε στην πόλη ή  αν δεχόμασταν ασθενείς. Πρώτα απ’ όλα δώσαμε φαρμακευτική αγωγή σε όλους τους ασθενείς και μετά ενημερώσαμε το προσωπικό ότι η πόλη ήταν προσβάσιμη και ήταν ασφαλές γι αυτούς να έρθουν στη δουλειά τους. Μετά από λίγες ώρες είχαμε όλη την ομάδα μαζί και  συνεχίσαμε να φροντίζουμε τους ασθενείς.

Κάποιοι από τους συναδέλφους μου, μου είπαν ότι όταν έφυγαν από το σπίτι τους για να έρθουν στη δουλειά το πρωί, κάποιοι γείτονες ανησυχούσαν γι’ αυτούς και τους έλεγαν ότι πρέπει να μείνουν σπίτι. Τους εξήγησαν ότι η δουλειά μας είναι να βοηθάμε τους ανθρώπους, και αυτή είναι η στιγμή που χρειάζονται βοήθεια γιατί οι άλλες δομές υγείας είναι κλειστές.  Αρκετό προσωπικό ήρθε με αυτή τη διάθεση και ήταν ωραίο να το βλέπεις.

Πριν από τις εχθροπραξίες είχαμε δεχτεί στο κέντρο 95 υποσιτισμένα παιδιά. Έχουμε μόνο 42 κρεβάτια και παρόλο που προσθέσαμε άλλα 18 δημιουργώντας προσωρινές πτέρυγες σε σκηνές,  είχαμε ξεπεράσει τη χωρητικότητά μας. Κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων ο αριθμός μειώθηκε σε περίπου 60 αλλά τα νούμερα  αυξάνονται ξανά, έχουμε δεχθεί περίπου 80 ασθενείς και ο αριθμός τους αυξάνεται μέρα με τη μέρα.

Εμείς λειτουργούμε μια κλινική κοντά στους καταυλισμούς όπου πολλοί εκτοπισμένοι έχουν εγκατασταθεί, ερχόμενοι και από άλλες επαρχίες όπως την Badghis και τη  Farah. Την πρώτη Κυριακή μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν αρκετοί ασθενείς ήρθαν στην κλινική μας καθώς αρκετές οργανώσεις ανέστειλαν τις λειτουργίες τους, είτε για λόγους ασφαλείας είτε γιατί δεν είχαν τη δυνατότητα καταβολής μισθών. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα βρήκαν τρόπο να αποζημιώσουν όλο το προσωπικό και αυτό καθησύχασε τους ανθρώπους και τους γέμισε ελπίδα.

Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε αρχικά με δυο γιατρούς, μετά τρεις και τώρα τέσσερις. Κάνουμε διαλογή ασθενών και βλέπουμε πρώτα εκείνους που χρίζουν επείγουσας ιατρικής φροντίδας.  Πολλοί άνθρωποι επισκέπτονταν την κλινική, μια μέρα ένας από τους γιατρούς μας εξέτασε περισσότερους από 150 ασθενείς.

Είναι μια περίοδος αβεβαιότητας.  Οι άνθρωποι εργάζονται πολύ σκληρά, είναι κουρασμένοι αλλά ελπίζουμε η κατάσταση να εξομαλυνθεί. Οι άνθρωποι διατηρούν την ελπίδα τους αλλά δεν έχουν  ιδέα τι θα επιφέρει το μέλλον.

Τώρα η βασική ανησυχία μας είναι ότι οι άλλες δομές υγείας, για παράδειγμα αυτές που λαμβάνουν χρηματοδότηση από την Παγκόσμια Τράπεζα, δεν θα έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν τη λειτουργία τους στην πόλη Herat, καθώς η Παγκόσμια Τράπεζα έχει σταματήσει τη χρηματοδότηση. Δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για το τι θα συμβεί. Κάποιοι από το προσωπικό άλλων οργανισμών δεν έχει λάβει το μισθό του για μήνες, αυτό έχει συμβεί και στο παρελθόν αλλά οι άνθρωποι ήλπιζαν ότι θα πληρωθούν τελικά. Τώρα με τόση αβεβαιότητα οι άνθρωποι μου λένε ότι δεν έχουν καμία ελπίδα, πολλοί ψάχνουν  για άλλη δουλειά.

Υπήρχε ένα υποσιτισμένο παιδί στο κέντρο μας, προερχόμενο από μια πολύ φτωχή οικογένεια.  Φροντίσαμε το παιδί και εξασφαλίσαμε τροφή για τη μητέρα του ενώ ο πατέρας παρέμενε έξω από το νοσοκομείο. Τους ρωτήσαμε πως κατάφεραν να έρθουν στο νοσοκομείο καθώς ο πατέρας, μας είχε πει ότι δεν είχε ούτε τα 10 Αφγάνις (0.10 δολάρια). Πούλησαν ένα πρόβατα και κάτι αγελάδες για να εξασφαλίσουν τα χρήματα για να έρθουν στο νοσοκομείο. Άλλοι δανείζονται χρήματα από συγγενείς.

Οι άνθρωποι είναι πολλοί ευτυχισμένοι όταν μπορούμε να θεραπεύσουμε τα παιδιά τους. Υπήρχε ένας ασθενής  2,5 ετών που ήρθε σε εμάς από την πόλη Badghis, περίπου 250 χλμ μακριά. Αρχικά το μωρό εισήλθε στο δερματολογικό τμήμα του Νοσοκομείου της Herat καθώς είχε δερματικό πρόβλημα.  Μετά από έξι ημέρες μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Θεραπευτικής Σίτισης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα καθώς ήταν υποσιτισμένο αλλά η κατάσταση του δέρματος του ήταν πολύ κακή. Είδαμε ότι το θα χρειαζόταν μόσχευμα δέρματος από το χειρουργικό τμήμα του Νοσοκομείου αλλά πρώτα αντιμετωπίσαμε τον υποσιτισμό.

Όλη την ώρα που το μωρό ήταν μαζί μας, ο πατέρας χτυπούσε την πόρτα και ρωτούσε πώς ήταν το παιδί και αναρωτιόταν πως ήταν ακόμη άρρωστο μετά από 1,5 μήνα. Μιλήσαμε μαζί του τον πείσαμε να εμπιστευτεί τη φροντίδα μας, τις διαδικασίες, το περιβάλλον και τη στενή παρακολούθηση του ασθενούς.

Για δυο εβδομάδες επέστρεψε στην πόλη Badghis για να φροντίσει τα υπόλοιπα παιδιά του ενώ η σύζυγός του παρέμεινε στο Κέντρο Θεραπευτικής Σίτισης. Όταν επανήλθε, είδε ότι το μωρό είχε τεράστια βελτίωση, συζήτησε με τη γυναίκα του και ήταν πολύ ευτυχισμένοι. Μετά από ένα δεκαήμερο θα μπορούσαμε να τους δώσουμε εξιτήριο.

Τουλάχιστον μια φορά το μήνα ο πατέρας μας τηλεφωνούσε για να μας χαιρετήσει και να μας πει  ότι ήταν ενθουσιασμένος με τη φροντίδα που του παρείχαμε. Όταν άρχισαν οι εχθροπραξίες  στην πόλη  Herat τ μας καλούσε για να δει αν είμαστε καλά και εξακολουθούσε να κάνει το ίδιο και μετά την κατάληψη της πόλης.

Η φροντίδα των ασθενών είναι ευθύνη μας. Τώρα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι η μόνη διεθνής οργάνωση που εργάζεται στην πόλη Herat καθώς οι άλλες διέκοψαν τις δραστηριότητές τους. Παλαιότερα μπορούσαμε να παραπέμψουμε ανθρώπους σε άλλες ιατρικές οργανώσεις αλλά τώρα φαίνεται  πως όταν οι άνθρωποι έρχονται σε μας είμαστε η μόνη τους επιλογή.

Συγκρίνοντας με το παρελθόν, υπάρχουν περισσότερες ευθύνες, περισσότερες προκλήσεις. Υπάρχει αρκετή δουλειά στις πλάτες μας.