Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής (16/10), οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υπενθυμίζουμε την ανάγκη για συντονισμένες ενέργειες για την καταπολέμηση του υποσιτισμού. Μια τέτοια προσπάθεια πραγματοποιείται στο Αφάρ, την πλέον απομονωμένη περιοχή της Αιθιοπίας που πλήττεται από οξύ υποσιτισμό.
Όταν η Zahari Nur έφτασε με τη γιαγιά της στο κέντρο υποδοχής ασθενών όπου οι ομάδες των MSF διεξάγουν τις δράσεις τους στην Digdiga, μία από τις 12 Kebeles (διοικητικές περιοχές) τις οποίες καλύπτουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα με την επισιτιστική παρέμβασή τους στο Afar, όλοι νόμισαν ότι είχε μόνο λίγες μέρες ζωής. «Είχα χάσει κάθε ελπίδα για το εγγόνι μου. Νόμιζα ότι θα πεθάνει όπως άλλα τρία άτομα πριν από εκείνη», λέει η Eisa Wasaitu, η γιαγιά της Zahari. Το ενός έτους παιδί έπασχε από σοβαρό υποσιτισμό και μαρασμό όταν έφτασε για πρώτη φορά στο κέντρο υποδοχής των MSF. Η μητέρα της είναι επίσης ασθενής και πάσχει από ψύχωση. Μιας και δεν είναι σε θέση να φροντίσει τη Zahari και τον μεγαλύτερο αδερφό της, η γιαγιά τους έχει αναλάβει την πλήρη κηδεμονία τους. Μετά από δύο μήνες στο πρόγραμμα των MSF όπου, εκτός από τη θεραπεία κατά του υποσιτισμού, έλαβε εξειδικευμένη αγωγή κατά της πνευμονίας, η Zahari σταδιακά επανήλθε στη ζωή. Όταν την είδαμε πριν λίγες εβδομάδες, το βάρος της είχε αυξηθεί από 3,2 κιλά σε 4,9 κιλά. «Όταν βλέπω αυτό το παιδί νιώθω πολύ χαρούμενος γιατί η γιαγιά της και η υπόλοιπη κοινότητα πίστευαν ότι θα πέθαινε, αλλά σώσαμε τη ζωή της και είναι ακόμα ζωντανή», λέει ο Nabiyu Ayalew, νοσηλευτής των MSF.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διασχίσαμε τα εδάφη του Afar τον Απρίλιο για να αντιμετωπίσουμε την επισιτιστική κρίση. Το Afar είναι μια αχανής επαρχία και η περιοχή που καλύπτεται από τους MSF είναι μια από τις πιο μακρινές και παραμελημένες και η βάση των MSF στο Teru βρίσκεται στην πιο απομακρυσμένη ζώνη. Το Teru πλήττεται από τεράστιες αμμοθύελλες με ακραίες θερμοκρασίες στις περιόδους ξηρασίας, και σφοδρές καταιγίδες που προκαλούν υπερχείλιση ποταμών και καθιστούν χωματοδρόμους και μονοπάτια απροσπέλαστους κατά τις περιόδους βροχοπτώσεων. Η παρέμβασή μας, η οποία ολοκληρώθηκε πρόσφατα, κάλυπτε 12 Kebeles, όλες πολύ μακριά μεταξύ τους και των οποίων οι κάτοικοι ήταν εντελώς αποκομμένοι από υποδομές υγείας. Η απόφαση για παρέμβαση ήρθε μετά από τα αποτελέσματα αξιολόγησης που ανέφεραν ανησυχητικά επίπεδα σοβαρού υποσιτισμού στην περιοχή, φτάνοντας το 26,6% σε εκτιμώμενο σύνολο 87.374 ανθρώπων. «Οι περισσότερες περιπτώσεις που δεχόμαστε στο Κέντρο Σταθεροποίησης αφορούν Σοβαρό Υποσιτισμό με επιπλοκές – οι περισσότερες συνδυάζονται με πνευμονία ή φυματίωση», λέει ο Frank Katambula, επικεφαλής ιατρικής ομάδας των MSF στο Afar.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουμε θεραπευτική σίτιση παράλληλα με θεραπεία για διάφορες ασθένειες όπως πνευμονία και φυματίωση. Κάποιες περιπτώσεις, όπως αυτή της Salama Hassan, της οποίας το εννιάμηνο μωρό εισήχθη τρείς φορές στο κέντρο σταθεροποίησης των MSF, ήταν ιδιαίτερα προβληματικές. Η Salama δεν πιστεύει ότι το παιδί της υποφέρει από υποσιτισμό αλλά ότι ένας κακός άνεμος φύσηξε όταν έφυγαν από το κέντρο σταθεροποίησης και ότι αυτός ο άνεμος αρρώστησε το παιδί της. Εντούτοις, οι περισσότερες περιπτώσεις έχουν πλέον σταθεροποιηθεί και τα παιδιά κάτω των πέντε ετών συνεχίζουν να λαμβάνουν θεραπευτική τροφή. Συνολικά, 726 υποσιτισμένα παιδιά εντάχθηκαν στο θεραπευτικό πρόγραμμα σίτισης (συμπεριλαμβανομένων 134 παιδιών στο κέντρο σταθεροποίησης) και 1154 μέτρια υποσιτισμένοι ασθενείς έλαβαν περίθαλψη (συμπεριλαμβανομένων 416 εγκύων και γυναικών που θηλάζουν). «Συνολικά έχουμε 78,2% ποσοστό θεραπευμένων περιπτώσεων και 4,5% ποσοστό παύσης της θεραπείας, το οποίο θεωρώ αρκετά ‘καλό’ με δεδομένο ότι η πρόσβαση σε αυτή την περιοχή δεν είναι καθόλου εύκολη», προσθέτει ο Jean François Saint-Sauveur, ιατρικός συντονιστής των MSF στην Αιθιοπία.
Οι Αφάρ είναι ποιμενικοί νομάδες που μετακινούνται από μέρος σε μέρος αναζητώντας νερό και βοσκή για τα ζώα τους. Η διαρκής αυτή μετακίνηση εμποδίζει σημαντικά τη θεραπεία τους. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με τις γεωγραφικές δυσκολίες δυσχεραίνει τη δυνατότητα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα να παρακολουθήσουν όσους σταματούν τη θεραπεία. Η παρουσία των MSF στην περιοχή είναι σημαντική, όχι μόνο στην παροχή ιατρικής φροντίδας αλλά και για να τονιστούν τα προβλήματα υγείας του αγροτικού πληθυσμού των Αφάρ και να υποστηριχθεί η παροχή βασικών υπηρεσιών υγείας στον πληθυσμό αυτόν, μια αρχή ξεκάθαρα διατυπωμένη στο καταστατικό των MSF.
Για το 2012, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα περιθάλψαμε 276.300 παιδιά με οξύ υποσιτισμό στα Θεραπευτικά Επισιτιστικά Κέντρα και τις κινητές μονάδες, ενώ 71.500 μετρίως υποσιτισμένα παιδιά βρέθηκαν στα Επισιτιστικά Κέντρα συμπληρωματικής σίτισης της οργάνωσης.
Διαβάστε ένα συγκλονιστικό οδοιπορικό στο Αφάρ του Francisco Javier Sancho Mas με φωτογραφικό υλικό του Juan Carlos Tomasi στο «Κ» της Καθημερινής αυτή την Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2013.
