Γάζα: Η έλλειψη καθαρού νερού προκαλεί ασθένειες και πόνο

Η μεγάλη ουρά είναι ορατή από μακριά, εκατοντάδες άνθρωποι όλων των ηλικιών, οι περισσότεροι από τους οποίους κρατούν τα χαρακτηριστικά κίτρινα ή μπλε δοχεία των 40 λίτρων. Κάποιοι ζουν σε σκηνές κοντά στο φορτηγό με το νερό που προσέλκυσε το πλήθος σε αυτό το σημείο στη Rafah, μια πόλη στα νότια της Λωρίδας της Γάζας. Άλλοι ζουν σε καταφύγια σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων και έφεραν αναπηρικά αμαξίδια, χειροκίνητα καροτσάκια, καρότσια για ψώνια, ακόμη και καροτσάκια για να μεταφέρουν το ζωτικό αγαθό πίσω στα καταφύγιά τους. Ένας άνδρας με προβλήματα όρασης ήρθε με τη μικρή του κόρη - το κορίτσι έδειχνε τον δρόμο, ενώ ο πατέρας της κουβαλούσε το νερό. Περπάτησαν δύο χιλιόμετρα για να φτάσουν εδώ, γιατί δεν υπάρχει καθαρό νερό στην Al-Mawasi, την παραλιακή περιοχή όπου ζουν.

Από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα πριν από τέσσερις μήνες, ελάχιστες υποδομές έχουν γλιτώσει από τις σχεδόν αδιάκοπες αεροπορικές επιδρομές που έχουν πλήξει τον θύλακα, συμπεριλαμβανομένων των σωλήνων ύδρευσης. Σύμφωνα με τη Unicef, τουλάχιστον οι μισές εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης στη Γάζα έχουν καταστραφεί ή υποστεί ζημιές, ενώ η UNWRA αναφέρει ότι περίπου το 70% του πληθυσμού της Γάζας πίνει αλατούχο ή μολυσμένο νερό.

Οι Παλαιστίνιοι στη Rafah, στα σύνορα με την Αίγυπτο - που κάποτε ήταν μια πόλη 300.000 κατοίκων, αλλά τώρα φιλοξενεί 1,5 εκατομμύριο εκτοπισμένους από όλη τη Γάζα - αγωνίζονται να βρουν καθαρό νερό για πόσιμο, μαγείρεμα ή πλύσιμο/να πιουν, να μαγειρέψουν ή να πλυθούν. Οι συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων σε αυτό το τμήμα του θύλακα είναι απελπιστικές - αποτέλεσμα του υπερπληθυσμού και της έλλειψης καθαρού νερού, τουαλετών, ντους και αποχετευτικών συστημάτων, που επιδεινώνεται από τον κρύο χειμώνα.

Γρίπη, δερματικές ασθένειες, διάρροια

«Έχουμε παρατηρήσει ότι, λόγω της έλλειψης καθαρού νερού για πόσιμο ή άλλες χρήσεις, οι ασθενείς υποφέρουν από εντερικές διαταραχές και τον ιό της γρίπης, ο οποίος κυκλοφορεί ευρέως», λέει ο υπεύθυνος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την προαγωγή της υγείας Mohammad Abu Zayed. «Τελευταία, έχουμε επίσης δει παιδιά να υποφέρουν από δερματικά εξανθήματα καθώς δεν υπάρχει καθαρό νερό για να πλυθούν».

Άλλοι κίνδυνοι για την υγεία περιλαμβάνουν την αφυδάτωση και την ηπατίτιδα Α. «Η έλλειψη καθαρού νερού μπορεί να οδηγήσει σε πολλές ασθένειες που σχετίζονται με την ποιότητα του νερού, όπως η διάρροια και οι δερματικές παθήσεις, αλλά απλά η έλλειψη νερού μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αφυδάτωση», λέει η ιατρική σύμβουλος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Γάζα, Marina Pomares. Το μαγείρεμα και η προσωπική υγιεινή επηρεάζονται επίσης, αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης. «Οι επιπτώσεις είναι χειρότερες στα παιδιά, τα οποία έχουν ασθενέστερο ανοσοποιητικό σύστημα από τους ενήλικες και είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε ασθένειες και αλλεργίες», λέει η ίδια.

Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα παρέχουν βασική υγειονομική περίθαλψη σε δύο τοποθεσίες στη Rafah. Από τις 2 Φεβρουαρίου, σχεδόν το 30% των νοσηλειών αφορούσε παιδιά κάτω των πέντε ετών, τα οποία προσέρχονταν στην κλινική Shaboura των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και στον υγειονομικό σταθμό Al-Mawasi για διάρροια ή δερματικές παθήσεις. Τις τελευταίες εβδομάδες οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Rafah έχουν επίσης δεχθεί 43 ασθενείς με υποψία ηπατίτιδας Α. Όλες αυτές οι ασθένειες σχετίζονται με την έλλειψη καθαρού νερού και επιδεινώνονται από την έλλειψη λειτουργικών ιατρικών δομών στην περιοχή.

Για να ανταποκριθούν σε ορισμένες από τις πιο επείγουσες ανάγκες των εκτοπισμένων στη Rafah, τον Δεκέμβριο του 2023 οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ξεκίνησαν ένα πρόγραμμα διανομής νερού. Σήμερα, οι ομάδες ύδρευσης και αποχέτευσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα παρέχουν κατά μέσο όρο 110.000 λίτρα ασφαλούς πόσιμου νερού την ημέρα, σε περίπου 20.000 ανθρώπους. Ωστόσο, αυτό δεν είναι ούτε κατά διάνοια αρκετό για όλους.

«Σε μια κανονική κατάσταση, ένα άτομο χρειάζεται δύο έως τρία λίτρα πόσιμου νερού την ημέρα», λέει ο Youssef Al-Khishawi, εκπρόσωπος/υπεύθυνος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για το νερό και την αποχέτευση. «Τώρα, με την τρέχουσα έλλειψη, ο μέσος όρος για μια εξαμελή οικογένεια είναι ένα γαλόνι νερό (3,8 λίτρα)».

Η Hanin εγκατέλειψε το σπίτι της στην πόλη της Γάζας τις πρώτες ημέρες του πολέμου λόγω των βομβαρδισμών και τώρα βρίσκει καταφύγιο στη Rafah. Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι στην πόλη, παλεύει να αποκτήσει αρκετό φαγητό, νερό και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. «Στεκόμαστε σε ουρές για να πάρουμε νερό», λέει. «Αν έχουμε την ευκαιρία να πάρουμε λίγο νερό, το χρησιμοποιούμε για να πλυθούμε και για το πλύσιμο πιάτων, και αν δεν μπορέσουμε να πάρουμε , περιμένουμε την επόμενη μέρα».

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι έτοιμοι να αυξήσουν την ποσότητα του νερού που διανέμεται, αλλά υπάρχουν κάποια εμπόδια στη διαδικασία, όπως ο περιορισμένος αριθμός φορτηγών που επιτρέπεται να εισέλθουν στον θύλακα και να μεταφέρουν βοήθεια και καύσιμα. «Η κύρια πρόκληση που αντιμετωπίζουμε στη διανομή νερού είναι η έλλειψη καυσίμων για την άντληση και τη μεταφορά του», λέει ο Al-Khishawi.

«Η δεύτερη πρόκληση είναι η δυσκολία να κινηθούν τα φορτηγά μας, επειδή υπάρχουν σκηνές ακόμη και στην άσφαλτο. Η τρίτη είναι ότι δεν υπάρχουν σημεία διανομής νερού - ακόμη και αυτά έχουν βομβαρδιστεί. Οι σωλήνες νερού, οι δρόμοι και οι υποδομές έχουν καταστραφεί».

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα επαναλαμβάνουν τις εκκλήσεις τους για μια διαρκή κατάπαυση του πυρός, η οποία είναι ο μόνος τρόπος ώστε οι άνθρωποι στη Γάζα να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Ζητούν επίσης να αποκατασταθεί και να αυξηθεί η ροή της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, ώστε να εξασφαλιστεί η πρόσβαση των ανθρώπων σε βασικά είδη όπως τρόφιμα, νερό και υγειονομική περίθαλψη.