«Βλέπω ανθρώπους να καταρρέουν από την έλλειψη τροφής»

O συντονιστής του προγράμματος επείγουσας παρέμβασης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Sami Al-Subaihiis, στην επαρχία Twic στην πολιτεία Warrap του Νότιου Σουδάν μοιράζεται τις έντονες ανησυχίες του για περισσότερους από 20.000 ανθρώπους που διέφυγαν από βίαιες συγκρούσεις μέσα και γύρω από την Ειδική Διοικητική Περιοχή Agokin Abyei, πριν από περισσότερους από τέσσερις μήνες, και οι οποίοι ζουν τώρα σε έξι αυτοσχέδιoυς καταυλισμούς.

Τονίζει ότι η έλλειψη τροφής και κατάλληλης στέγασης, οι κακές συνθήκες ύδρευσης και αποχέτευσης και η επικείμενη περίοδος των βροχών, θα οδηγήσουν σε μια ανθρωπιστική καταστροφή τους επόμενους μήνες. 

«Ακούω από έναν ηγέτη της κοινότητας στον καταυλισμό Nyin Deng Ayuel ότι δύο παιδιά και ένας ενήλικας έχουν πεθάνει μόλις τις τελευταίες δύο ημέρες. Βρίσκω τη μητέρα ενός από τα παιδιά να κάθεται δίπλα στον μικρό, φρεσκοσκαμμένο τάφο του πεντάχρονου γιου της. Τα άλλα τρία παιδιά της, όλα πολύ λεπτά και αδύναμα, κάθονται στην είσοδο του αυτοσχέδιου καταφυγίου της οικογένειας. Μιλώντας με τη μαμά τους, δεν μπορώ να πάρω μια ακριβή εικόνα για το τι προκάλεσε το θάνατο του γιου της, αλλά κοιτάζοντας τα αδέλφια του, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η έλλειψη φαγητού έπαιξε σημαντικό ρόλο.

Περπατώντας στους αυτοσχέδιους καταυλισμούς στην επαρχία Twic, οι περισσότεροι από την κοινότητα μου λένε ότι ανησυχούν πολύ για την έλλειψη φαγητού. Σε έναν καταυλισμό βλέπω ανθρώπους να καταρρέουν, σωματικά εξαντλημένους. Είναι σαφές ότι δεν είχαν αρκετό φαγητό. Δεν βλέπω κανέναν να μαγειρεύει ή τρόφιμα αποθηκευμένα σε κανέναν από τους καταυλισμούς. Οι άνθρωποι μου λένε ότι δεν έχουν απομείνει σχεδόν καθόλου ψάρια στο ξηρό ποτάμι, αναγκάζοντας πολλούς να μαζεύουν φύλλα για να φάνε. 

Οι ελλείψεις τροφίμων στους καταυλισμούς επιδεινώθηκαν από τον Φεβρουάριο, όταν χιλιάδες άνθρωποι έφτασαν για πρώτη φορά εδώ, αφού οι φονικές συγκρούσεις τους ανάγκασαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στο Agok, 20 χιλιόμετρα από εδώ.

Η δεινή κατάσταση μας ανάγκασε να κάνουμε κάτι ασυνήθιστο και έξω από τις τακτικές ιατρικές μας δραστηριότητες. Έχουμε δώσει τρόφιμα - σχεδόν 500 τόνους τους τελευταίους μήνες - σε κοινότητες που προσπαθούν να αποτρέψουν την καταστροφή. Και οργανώνουμε κι άλλες διανομές τροφίμων τις επόμενες εβδομάδες και μήνες.  

Παράλληλα, λειτουργούμε κινητές κλινικές σε έξι σημεία, όπου οι γιατροί μας βλέπουν τακτικά παιδιά με ελονοσία και διαρροϊκές ασθένειες, και πιο πρόσφατα, όλο και περισσότερα με υποσιτισμό. Τα προβλήματα υγείας που βλέπουμε αντικατοπτρίζουν τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στους καταυλισμούς. Για μήνες, οι άνθρωποι επιβιώνουν κυρίως στην ύπαιθρο, αρκούμενοι σε κομμάτια υφάσματος και μερικά πλαστικά φύλλα για να προστατευθούν από τον καυτό ήλιο και τη συνεχή απειλή των φιδιών και των σκορπιών. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς αυτά τα σαθρά καταφύγια θα τους προστατεύσουν αν οι εποχιακές βροχές είναι έντονες φέτος.

Η ομάδα μας έχει διανείμει κουβέρτες, κουνουπιέρες, μπιτόνια και σαπούνι σε περίπου δέκα χιλιάδες οικογένειες. Έχουμε επίσης κατασκευάσει περισσότερες από 310 υπαίθριες τουαλέτες, εγκαταστήσαμε οκτώ σταθμούς καθαρού νερού και βρισκόμαστε στη διαδικασία κατασκευής κάποιων γεωτρήσεων  για να παρέχουμε ακόμη περισσότερο καθαρό νερό για χιλιάδες ανθρώπους. Αλλά ειλικρινά, δεν είναι αρκετό. Με τις βροχές μπορεί να έρθουν πλημμύρες, χειρότερες συνθήκες διαβίωσης και λιγότερη πρόσβαση σε καθαρό νερό και υπηρεσίες αποχέτευσης, οι οποίες θα αυξήσουν τους κινδύνους εμφάνισης ασθενειών, όπως η ελονοσία, η ιλαρά και η χολέρα. 

Παρά το γεγονός ότι κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου πολλές φορές από την έναρξη αυτής της έκτακτης ανάγκης, είμαι απογοητευμένος από την έλλειψη κατάλληλης ανταπόκρισης από διεθνείς οργανισμούς και κρατικούς φορείς που εργάζονται στο Νότιο Σουδάν. Η ανταπόκριση ήταν αργή και ανεπαρκής. Και τώρα, αντί να αυξηθούν,  οι βασικοί οργανισμοί αναγκάζονται να μειώσουν τις δραστηριότητές τους λόγω περικοπών στη χρηματοδότηση. Ταυτόχρονα, το εκτοξευόμενο κόστος των τροφίμων παγκοσμίως γίνεται έντονα αισθητό από τις ήδη ευάλωτες κοινότητες που πλήττονται από τη μία κρίση μετά την άλλη στο Νότιο Σουδάν.

Γονατίζοντας δίπλα σε αυτή τη θλιμμένη μητέρα στον καταυλισμό Nyin Deng Ayuel, σπάω το κεφάλι μου για να σκεφτώ κάτι σημαντικό να της πω. Τα συλλυπητήρια ακούγονται κενά και υποκριτικά. Δεδομένων των τρεχουσών συνθηκών στον καταυλισμό ξέρω ότι η πρόβλεψή μας για τους επόμενους μήνες δεν είναι καλή και ανησυχώ για τα άλλα τρία παιδιά της. Από την πλευρά μας, εντείνουμε τις δράσεις μας - περισσότερο φαγητό, καθαρό νερό και τουαλέτες. Προετοιμάζουμε επίσης τα τοπικά κέντρα υγείας για για μια νέα εισροή υποσιτισμένων παιδιών και θα κάνουμε μια προληπτική εκστρατεία εμβολιασμού κατά της ιλαράς με το Υπουργείο Υγείας του Νότιου Σουδάν τις επόμενες εβδομάδες. Ελπίζω να μπορέσουμε να αποφύγουμε τα χειρότερα και να βεβαιωθούμε ότι άλλοι γονείς δεν θα υποστούν την ίδια απώλεια.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται στην Ειδική Διοικητική Περιοχή του Abyei από το 2006. Το νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα - που ιδρύθηκε στο Agok το 2008 - παρείχε ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών υγείας για περίπου 140.000 άτομα. Μετά τη βία που ξέσπασε στις 10 Φεβρουαρίου 2022 μέσα και γύρω από το Agok, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ανέστειλαν τις υπηρεσίες στο νοσοκομείο και άρχισαν να παρέχουν ιατρική και ανθρωπιστική βοήθεια σε άτομα που είχαν καταφύγει νότια στην επαρχία Twic, στην πολιτεία Warrap και βόρεια στην πόλη Abyei στην Ειδική Διοικητική Περιοχή του Abyei. Από τον Φεβρουάριο έως τον Μάιο του 2022, οι ιατρικές ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησαν περισσότερες από 34.000 συνεδρίες για εκτοπισμένους ασθενείς στην επαρχία Twic.