Είστε εδώ
Αρχική σελίδα / Καταπολέμηση της παρενόχλησης, της εκμετάλλευσης και της κακοποίησης στο εργασιακό περιβάλλον
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα / Médecins Sans Frontières (MSF) προάγουν ένα εργασιακό περιβάλλον χωρίς παρενόχληση και κακοποίηση. Η ηγεσία μας δεσμεύεται κατηγορηματικά για την ενίσχυση των μηχανισμών και διαδικασιών για την πρόληψη και την αντιμετώπισή της κακοποίησης και της παρενόχλησης. Όλοι οι εργαζόμενοι οφείλουν να συμμορφώνονται με τις δεσμεύσεις συμπεριφοράς του κινήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και με τις κατευθυντήριες αρχές μας, όπως ορίζονται στο καταστατικό μας.
Η ακεραιότητα της οργάνωσής μας υποστηρίζεται από την ορθή συμπεριφορά κάθε μεμονωμένου μέλους του προσωπικού, σε οποιαδήποτε τοποθεσία, με πλήρη σεβασμό για τις κοινότητες που υπηρετούμε. Για εμάς, αυτό σημαίνει ότι δεν ανεχόμαστε καμία συμπεριφορά από το προσωπικό μας η οποία εκμεταλλεύεται την ευάλωτη κατάσταση των άλλων ή από εργαζόμενους που εκμεταλλεύονται τη θέση τους για προσωπικό όφελος.
Μηχανισμοί καταγγελίας
Έχουν θεσπιστεί διάφορες διαδικασίες, που περιλαμβάνουν μηχανισμούς καταγγελίας, προκειμένου να ενθαρρύνεται η πρόληψη, ο εντοπισμός, η αναφορά και η διαχείριση κάθε είδους ανάρμοστης συμπεριφοράς, παρενόχλησης και κακοποίησης. Μέσω αυτών των μηχανισμών, όλα τα μέλη του προσωπικού ενθαρρύνονται να αναφέρουν τυχόν ανάρμοστη συμπεριφορά ή κακοποίηση είτε στους ανωτέρους τους είτε μέσω συγκεκριμένων διαύλων αναφοράς εκτός ιεραρχίας, χρησιμοποιώντας διευθύνσεις email που υπάρχουν ειδικά για αυτόν τον σκοπό. Τα θύματα ή οι μάρτυρες στις κοινότητες όπου εργάζονται οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ενθαρρύνονται να μας αναφέρουν τυχόν ανάρμοστη συμπεριφορά, ώστε να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε κατάλληλα τις κατηγορίες.
Υλοποιούνται ευρείες δραστηριότητες πληροφόρησης με στόχο την ενημέρωση του συνόλου του προσωπικού για τους μηχανισμούς που διατίθενται για την αναφορά τυχόν κακοποίησης. Οι πληροφορίες αυτές παρέχονται με ειδικές μορφές επικοινωνίας, όπως έντυπα εγχειρίδια προσωπικού, και κοινοποιούνται σε ενημερώσεις, επιτόπιες επισκέψεις και εκπαιδεύσεις. Επιπλέον, οι ηλεκτρονικές ενημερώσεις και οι εκπαιδευτικές ενότητες που αφορούν τη συμπεριφορά και τη διαχείριση της κακοποίησης ενημερώνονται και βελτιώνονται τακτικά.
Τα τελευταία χρόνια υλοποιείται ένα συνεχιζόμενο έργο σε αυτόν τον τομέα στο σύνολο του κινήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Μερικά παραδείγματα:
Διαχείριση των περιστατικών ανάρμοστης συμπεριφοράς με εχεμύθεια
Στόχος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα είναι να διασφαλιστεί ότι οι καταστάσεις αυτές αντιμετωπίζονται με απόλυτη εχεμύθεια. Επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον όπου οι άνθρωποι αισθάνονται ότι μπορούν να υποβάλουν καταγγελία χωρίς να φοβούνται για την ασφάλειά τους ή την εργασία τους.
Η πρώτη μας προτεραιότητα όταν αναφέρεται ανάρμοστη συμπεριφορά είναι η ασφάλεια και η υγεία των πιθανών θυμάτων. Παρέχεται άμεση υποστήριξη, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει ψυχολογική και ιατρική φροντίδα και νομική βοήθεια.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα σέβονται πάντα την απόφαση του θύματος να προσφύγει, ή όχι, στη δικαιοσύνη. Στην περίπτωση σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων, η πολιτική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα είναι να αναφέρουν το περιστατικό στις δικαστικές αρχές με γνώμονα το συμφέρον του παιδιού και τη διαθεσιμότητα τέτοιων διαδικασιών.
Ενημερώθηκε στις 28 Ιουλίου 2022
Το 2021, σχεδόν 63.000 άτομα εργάστηκαν για την οργάνωση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα παγκοσμίως. Κατά τη διάρκεια αυτού του έτους, έγιναν συνολικά 539 καταγγελίες σχετικά με κακοποίηση ή ανάρμοστη συμπεριφορά στην οργάνωση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Από αυτές, οι 490 αφορούσαν τα ιατρικά και ανθρωπιστικά μας προγράμματα και οι 49 τα διεθνή κεντρικά γραφεία μας. Περισσότερες λεπτομέρειες στη συνέχεια αναλύουν χωριστά τις υποθέσεις που αφορούν στα προγράμματα και αυτές των κεντρικών γραφείων, καθώς δεν είναι απαραίτητα συγκρίσιμες όσον αφορά τις νομικές διαδικασίες και τις διαδικασίες αναφοράς.
Ο συνολικός αριθμός των καταγγελιών που ελήφθησαν αυξήθηκε κατά 21% το 2021 σε σύγκριση με το 2020. Ενώ οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν την πρόκληση της ελλιπούς αναφοράς περιστατικών συμπεριφοράς, ειδικά από τους ασθενείς, τους φροντιστές τους και τις κοινότητες που βοηθάμε, αυτή η αύξηση μπορεί να θεωρηθεί ως ένδειξη ότι οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν σημειώσει περαιτέρω πρόοδο στην αντιμετώπιση αυτού του μακροχρόνιου προβλήματος - και ότι η ενημέρωση και η εμπιστοσύνη στους μηχανισμούς καταγγελίας μας συνεχίζει να αυξάνεται.
Παράπονα από τα προγράμματά μας
Tο 2021 περίπου το 90% του προσωπικού των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (περίπου 57.000 άτομα συνολικά) εργάζονταν στα προγράμματα σε όλο τον κόσμο. Συνολικά, από αυτή την κατηγορία προσωπικού, υποβλήθηκαν 490 καταγγελίες, από 389 το 2020.
Μετά από διερεύνηση, 158 καταγγελίες επιβεβαιώθηκαν είτε ως καταστάσεις κακοποίησης είτε ως ανάρμοστη συμπεριφορά (149 το 2020).
Αυτό περιλαμβάνει 102 περιπτώσεις που χαρακτηρίστηκαν ως κακοποίηση, σε σύγκριση με 82 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις κακοποίησης το 2020 (αυτό καλύπτει διάφορες μορφές κακοποίησης: σεξουαλική εκμετάλλευση, κακοποίηση και παρενόχληση, κατάχρηση εξουσίας, ψυχολογική κακοποίηση, διακρίσεις και σωματική βία).
Συνολικά 54 εργαζόμενοι απολύθηκαν για κάθε μορφή κακοποίησης το 2021 (40 απολύσεις το 2020). Ανάλογα με τη σοβαρότητα της υπόθεσης, επιβλήθηκαν και άλλες κυρώσεις, όπως αναστολή, υποβιβασμός, επίσημες γραπτές προειδοποιήσεις ή υποχρεωτική εκπαίδευση.
Από τις 102 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις κακοποίησης, οι 67 ήταν περιπτώσεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης, κακοποίησης και παρενόχλησης, σε σύγκριση με 55 το 2020. 33 εργαζόμενοι απολύθηκαν ως αποτέλεσμα των εν λόγω υποθέσεων το 2021 (28 το 2020).
Οι άλλες επιβεβαιωμένες περιπτώσεις αφορούν: ψυχολογική παρενόχληση (9 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις), κατάχρηση εξουσίας (16 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις) · σωματική βία (4 επιβεβαιωμένα περιστατικά) και διακρίσεις (6 επιβεβαιωμένα περιστατικά).
Υπήρξαν επίσης 56 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις ανάρμοστης συμπεριφοράς, έναντι 67 το 2020 (η ανάρμοστη συμπεριφορά περιλαμβάνει: κακοδιαχείριση ατόμων, ανάρμοστες σχέσεις, ανάρμοστη συμπεριφορά που δεν συνάδει με τα κοινωνικά πρότυπα ή επηρεάζει τη συνοχή της ομάδας και χρήση ουσιών).
Συνεχίσαμε να βλέπουμε κάποιες αυξήσεις στον αριθμό των καταγγελιών που υποβάλλονται από ομάδες που προηγουμένως υποεκπροσωπούνταν, αν και πρέπει να γίνει ακόμη πολλή δουλειά. Ο συνολικός αριθμός καταγγελιών που υποβλήθηκαν από ντόπιο προσωπικό αυξήθηκε εκ νέου το 2021 σε 262 (από 172 το 2020). Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση 52% από έτος σε έτος και μπορεί να θεωρηθεί ενθαρρυντική τάση. Ωστόσο, πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερα, καθώς οι ντόπιοι συνάδελφοι αντιπροσωπεύουν περίπου το 90% των εργαζομένων μας, αλλά είναι υπεύθυνοι μόνο για το ήμισυ περίπου των καταγγελιών που υποβάλλονται.
Ο συνολικός αριθμός καταγγελιών που υποβλήθηκαν από ασθενείς και τους φροντιστές τους παρουσίασε πολύ μικρή αύξηση, σε 23 το 2021 (από 20 το 2020). Οι καταγγελίες που υποβλήθηκαν από «άλλα» εξωτερικά μέρη – μια κατηγορία που περιλαμβάνει προμηθευτές, μέσα ενημέρωσης, άλλους οργανισμούς, μέλη της κοινότητας, εταίρους, πρώην προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, μέλη του σωματείου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα – σημείωσε αύξηση σχεδόν 150%, σε 67 (από 27 το 2020). Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι ο αριθμός των καταγγελιών από ασθενείς και τους φροντιστές τους παρέμεινε τόσο χαμηλός. Αυτή είναι μια σαφής ένδειξη ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για να προσεγγίσουμε και να ενδυναμώσουμε τους ασθενείς και τα μέλη της κοινότητας, ενημερώνοντάς τους για τα δικαιώματά τους να καταστήσουν τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα υπόλογους για οποιαδήποτε καταχρηστική και ανάρμοστη συμπεριφορά.
Ένα άλλο αξιοσημείωτο σημείο είναι ότι, σε όλες τις καταγγελίες τόσο από το προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα όσο και από άτομα εκτός της οργάνωσης, υπήρξε σχετικά χαμηλός αριθμός που σχετίζεται με τις διακρίσεις και τον ρατσισμό – παρά τις συνεχιζόμενες προσπάθειες σε όλο το κίνημα για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Το 2021 υποβλήθηκαν συνολικά 32 καταγγελίες σχετικά με διακρίσεις, μειωμένες ελαφρώς σε σχέση με τις συνολικά 41 το 2020. Αυτό υποδηλώνει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερες προσπάθειες για την ενσωμάτωση της διαφορετικότητας και της συμπερίληψης στους κύριους διαύλους ευαισθητοποίησης σε θέματα συμπεριφοράς.
Παράπονα από τα γραφεία μας σε όλο τον κόσμο
Από το 2020, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συγκεντρώνουν επίσης καταγγελίες από τα γραφεία μας σε όλο τον κόσμο, εκτός από τα δεδομένα που συλλέγονται από τα ιατρικά μας προγράμματα. Περίπου το 11% του συνολικού εργατικού δυναμικού των Γιατρών Χωρίς Σύνορα εδρεύει σε αυτά τα διεθνή γραφεία.
Παρόλο που έχουν γίνει προσπάθειες για την τυποποίηση της διαδικασίας αναφοράς των περιστατικών, επειδή τα δεδομένα αυτά αφορούν σε διαφορετικές νομικές διαδικασίες και διαδικασίες διαχείρισης ανθρώπινων πόρων και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να μην έχουν ακόμη εναρμονιστεί πλήρως.
Από τα 38 κεντρικά γραφεία, ελήφθησαν 49 καταγγελίες το 2021 (ελαφρώς μειωμένες από 55 το 2020, σε 37 γραφεία).
Από αυτές, επιβεβαιώθηκαν 25, με 19 περιπτώσεις να σχετίζονται με κακοποίηση και 11 με ανάρμοστη συμπεριφορά. Αυτό συγκρίνεται με 20 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις κακοποίησης και 18 ανάρμοστες συμπεριφορές το 2020.
Συνολικά, το 2021 επιβλήθηκαν 13 κυρώσεις ή απολύσεις, έναντι 20 το 2020.
Η επίτευξη και η διατήρηση ενός εργασιακού περιβάλλοντος απαλλαγμένου από κακοποίηση και παρενόχληση είναι μια συνεχής προσπάθεια, για την οποία είμαστε όλοι υπεύθυνοι. Δεσμευόμαστε επίσης να μην κάνουμε κακό στα ευάλωτα άτομα που προσπαθούμε να βοηθήσουμε.
Συνεχίζουμε να προτρέπουμε το προσωπικό, τους ασθενείς ή οποιονδήποτε άλλο έρχεται σε επαφή με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα να αναφέρει τυχόν περιστατικά μη αποδεκτής συμπεριφοράς που συναντά.
Ενημερώθηκε τον Ιούλιο 2023
Το 2023, πάνω από 69.000 άτομα εργάστηκαν για την οργάνωση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα παγκοσμίως. Κατά τη διάρκεια αυτού του έτους, έγιναν συνολικά 823 καταγγελίες σχετικά με κακοποίηση ή ανάρμοστη συμπεριφορά στην οργάνωση. Από αυτές, οι 714 αφορούσαν τα ιατρικά και ανθρωπιστικά μας προγράμματα και οι 109 τα διεθνή κεντρικά γραφεία μας. Έπειτα από έρευνα που πραγματοποιήθηκε, από αυτές τις καταγγελίες οι 300 επιβεβαιώθηκαν ως περιπτώσεις κακοποίησης ή ανάρμοστης συμπεριφοράς, ενώ κάποιες συνέχισαν να διερευνώνται και προς τα τέλη του 2023. Οι παρακάτω παράγραφοι αναλύουν τα δεδομένα που αφορούν υποθέσεις από τα προγράμματα και από τα κεντρικά γραφεία χωριστά, καθώς δεν είναι απαραίτητα συγκρίσιμες όσον αφορά τις νομικές διαδικασίες και τις διαδικασίες αναφοράς.
Ο συνολικός αριθμός των καταγγελιών που ελήφθησαν και αφορούσαν τα ιατρικά και ανθρωπιστικά μας προγράμματα, αυξήθηκε κατά 18% το 2023 (714 καταγγελίες), σε σύγκριση με το 2022 (606 καταγγελίες). Οι καταγγελίες που ελήφθησαν στα διεθνή κεντρικά γραφεία μας το 2023 (109 καταγγελίες) αυξήθηκαν κατά 22% σε σύγκριση με το 2022 (89 καταγγελίες). Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εξακολουθούν να ανησυχούν για την ελλιπή αναφορά περιστατικών κακοποίησης και ανάρμοστης συμπεριφοράς, δεδομένου του εύρους των δραστηριοτήτων μας και της εμβέλειας του επιχειρησιακού μας αποτυπώματος-ειδικά από τους ασθενείς, τους φροντιστές τους και από τα μέλη της κοινότητας στις περιοχές όπου εργαζόμαστε.
Παράπονα που ελήφθησαν σχετικά με τα ιατρικά και ανθρωπιστικά μας προγράμματα το 2023:
Συνεχίσαμε να βλέπουμε κάποιες αυξήσεις στον αριθμό των καταγγελιών που υποβάλλονται από ομάδες που προηγουμένως υποεκπροσωπούνταν, όπως τοπικά προσλαμβανόμενο προσωπικό, αν και υπάρχουν ακόμη πολλά περιθώρια βελτίωσης, ειδικά με ασθενείς και μέλη της κοινότητας.
Ο συνολικός αριθμός των καταγγελιών που υποβλήθηκαν από τους ασθενείς και τους φροντιστές τους ήταν 33 το 2023, και από μέλη της κοινότητας ήταν 36 (εκ των οποίων μπορεί επίσης να είναι ασθενείς και άλλα άτομα της κοινότητας που έρχονται σε επαφή με το προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα), συνολικά 69 (67 το 2022). Υπήρξαν επίσης 24 καταγγελίες που υποβλήθηκαν από «άλλα» εξωτερικά μέρη – μια κατηγορία που περιλαμβάνει προμηθευτές, μέσα ενημέρωσης, άλλους οργανισμούς, συνεργάτες, πρώην προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και συμβασιούχο προσωπικό εκτός των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.
Παραμένει ανησυχητικό το γεγονός ότι ο αριθμός των καταγγελιών από ασθενείς, από τους φροντιστές τους καθώς και των μελών της κοινότητας παρέμεινε τόσο χαμηλός. Χρειάζονται αυξημένες προσπάθειες προσέγγισης ασθενών και μελών της κοινότητας, ενημερώνοντάς τους για τα δικαιώματά τους, τα αναμενόμενα πρότυπα συμπεριφοράς των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, καθώς και η διασφάλιση ότι υπάρχουν προσβάσιμοι και κατάλληλοι μηχανισμοί καταγγελιών που είναι διαθέσιμοι για να καταστήσουν τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα υπόλογους για οποιαδήποτε κατάχρηση ή ανάρμοστη συμπεριφορά.
Ο συνολικός αριθμός καταγγελιών που υποβλήθηκαν από ντόπιο προσωπικό αυξήθηκε από 232 το 2022, στις 328 το 2023. Οι προσπάθειες ενθάρρυνσης και υποστήριξης του ντόπιου προσωπικού για την υποβολή αναφορών πρέπει να συνεχιστούν, καθώς το προσωπικό που προσλαμβάνεται τοπικά αντιπροσωπεύει περίπου το 78% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού, αλλά είναι υπεύθυνο μόνο για το 58% των καταγγελιών που έχουν υποβληθεί από το προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.
Κατά την εξέταση όλων των καταγγελιών τόσο από το προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα όσο και από άτομα εκτός της οργάνωσης, υπήρξε σχετικά χαμηλός αριθμός που σχετίζεται με τις διακρίσεις και τον ρατσισμό – παρά τις συνεχείς προσπάθειες σε όλο το κίνημα για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Συνολικά ελήφθησαν 45 καταγγελίες που αφορούσαν τις διακρίσεις το 2023, ελαφρώς αυξημένες σε σχέση με το σύνολο των 40 καταγγελιών το 2022. Αυτό υποδηλώνει ότι απαιτούνται συνεχείς και διαρκείς προσπάθειες για την ενσωμάτωση της διαφορετικότητας και της συμπερίληψης, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι γίνονται οι σχετικές αναφορές από τα άτομα που πλήττονται από πράξεις διακρίσεων οποιασδήποτε μορφής.
Παράπονα από τα γραφεία μας σε όλο τον κόσμο
Από το 2020, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συγκεντρώνουν επίσης καταγγελίες από τα γραφεία μας σε όλο τον κόσμο, εκτός από τα δεδομένα που συλλέγονται από τα ιατρικά μας προγράμματα. Το 11% του συνολικού εργατικού δυναμικού των Γιατρών Χωρίς Σύνορα εδρεύει σε αυτά τα διεθνή γραφεία.
Παρόλο που έχουν γίνει προσπάθειες για την τυποποίηση της διαδικασίας αναφοράς των περιστατικών, τα δεδομένα σχετίζονται με πολλές διαφορετικές νομικές διαδικασίες και διαδικασίες διαχείρισης ανθρώπινων πόρων και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να μην έχουν ακόμη εναρμονιστεί πλήρως.
Από όλα τα κεντρικά γραφεία, ελήφθησαν 109 καταγγελίες το 2023 (από 89 το 2022).
Από αυτές, 36 περιπτώσεις επιβεβαιώθηκαν ως κακοποίηση ή ανάρμοστη συμπεριφορά (εκ των οποίων οι 11 καταγγελίες να διερευνώνται έως το τέλος του έτους, σημειώνοντας ότι ορισμένες καταγγελίες που έγιναν δεν αφορούσαν κακοποίηση). Υπήρχαν 34 περιπτώσεις κακοποίησης και 21 περιπτώσεις ανάρμοστης συμπεριφοράς[1]. Αυτό συγκρίνεται αντίστοιχα με 38 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις κακοποίησης και 30 ανάρμοστης συμπεριφοράς το 2022.
Συνολικά, επιβλήθηκαν κυρώσεις σε 13 μέλη του προσωπικού (από εκπαίδευση, μέχρι και προφορικές ή γραπτές προειδοποιήσεις) και 15 μέλη του προσωπικού απολύθηκαν λόγω κακοποίησης το 2023.
Η επίτευξη και η διατήρηση ενός εργασιακού περιβάλλοντος απαλλαγμένου από κακοποίηση και παρενόχληση είναι μια συνεχής προσπάθεια, για την οποία είμαστε όλοι υπεύθυνοι. Δεσμευόμαστε επίσης να μην βλάπτουμε τα άτομα που προσπαθούμε να βοηθήσουμε και να είμαστε υπόλογοι.
