Με λένε Ομάρ* και έχω υποστεί βασανιστήρια, καθώς και βάναυση και απάνθρωπη μεταχείριση. Αυτά έγιναν στην πατρίδα μου, από συμπατριώτες μου. Ήρθα στην Ελλάδα το 2017 για να γλιτώσω. Με κράτησαν στον καταυλισμό της Λέρου, ένα από τα μικρά Γκουαντάναμο της Ελλάδας.
Ένα κοντέινερ. Οκτώ άνθρωποι. Διαφορετικές εθνικότητες. Διαφορετικοί τρόποι ζωής. Διαφορετικοί ρυθμοί. Κουκέτες. Απουσία υγιεινής. Συμπλοκές. Καβγάδες. Βία. Σπασμένα παράθυρα. Φωνές. Αυτοτραυματισμοί. Εξαρτήσεις. Χωρίς προσωπικό χώρο. Χωρίς ύπνο. Χωρίς ασφάλεια. Η εμπειρία αυτή διέλυσε το μυαλό μου. Με έκανε να σκέφτομαι τις εμπειρίες μου στην πατρίδα. Οι δύο εμπειρίες έγιναν μία.
Μετά από μήνες σε αυτή την κόλαση, με απάλλαξαν από τους γεωγραφικούς περιορισμούς. Είπαν όμως ότι θα έπρεπε να περιμένω πολλούς μήνες ακόμα για να βρω στέγη στην ηπειρωτική χώρα. Δεν μπορούσα να περιμένω. Ο εγκέφαλός μου ήταν έτοιμος να εκραγεί.
Έφτασα στην Αθήνα περιμένοντας ότι θα είμαι ασφαλής, ότι θα βάλω κάπου το κεφάλι μου. Ήξερα για την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, αλλά εξακολουθούσα να έχω ελπίδες. Προσπάθησα να εγγραφώ σε καταυλισμούς στην Αττική για να δω αν θα μπορούσα να κοιμάμαι εκεί. Έμοιαζαν χειρότεροι από τη Λέρο, αλλά αν μου είχαν πει ναι σε κάποιον, θα είχα μείνει χωρίς αμφιβολία. Δεν είχα επιλογή όμως: όλοι αρνήθηκαν να με δεχτούν. Περπατούσα στους δρόμους σε κατάσταση σοκ.
Βικτώρια. Ομόνοια. Φόβος. Το πεζοδρόμιο ήταν το κρεβάτι μου. Αυτοκίνητα. Βήματα. Αστυνομία. Στολές. Φωνές. Σκουπίδια. Καυσαέρια. Κι άλλες γλώσσες που δεν καταλαβαίνω. Δύο-τρεις ώρες ύπνος το πολύ, από τις 4 ή 5 το πρωί μέχρι τις 7. Η εμπειρία αυτή διέλυσε το μυαλό μου. Με έκανε να σκέφτομαι τις εμπειρίες μου στην πατρίδα. Με έκανε να σκέφτομαι τις εμπειρίες μου στη Λέρο. Οι τρεις εμπειρίες έγιναν μία.
Είπα στην Ύπατη Αρμοστεία ότι είμαι άστεγος. Με έβαλαν στην περίφημη λίστα αναμονής τους. Πήγα σε μια κατάληψη: ήταν το μόνο μέρος όπου άνοιξαν τις πόρτες τους για μένα. Κοιμόμαστε 18 ή 20 άνθρωποι σε ένα δωμάτιο. Μερικές φορές κοιμάμαι στην αποθήκη, επειδή είναι το μόνο μέρος όπου μπορώ να είμαι μόνος μου. Ακόμα μου έρχονται στο μυαλό οι εμπειρίες μου στην πατρίδα. Χτες είδα στον ύπνο μου ότι ήμουν πάλι στο κελί. Δεν μπορούσα να ανασάνω.
Η κατάληψη δεν είναι ιδανική –εξακολουθώ να μην έχω ύπνο, προσωπικό χώρο, ηρεμία– αλλά δεν είναι ο δρόμος. Δεν είναι η Λέρος. Άλλωστε η στέγαση δεν είναι ευθύνη της κατάληψης. Είναι ευθύνη της κυβέρνησης. Πιστεύω ότι ο μόνος λόγος που δεν μας έχουν πετάξει έξω από αυτή την κατάληψη είναι επειδή τότε θα είχαν περισσότερους ανθρώπους στον δρόμο, κι αυτό δεν θα ήταν καλό τώρα που έρχονται εκλογές...
Εφιάλτες. Άγχος. Φόβος. Θυμός. Εκτός ελέγχου. Κατάθλιψη. Κάθε μέρα, κάθε μέρα, κάθε μέρα. Αυτές είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις. Δεν έχω τον χρόνο ή τον χώρο να επεξεργαστώ τις προηγούμενες εμπειρίες μου. Είναι πολύ δύσκολο να κάνω οποιαδήποτε θεραπεία όταν οι συνθήκες διαβίωσής μου είναι αυτές, όταν η πραγματικότητά μου είναι αυτή.
Για να είμαι ειλικρινής, μου είναι πολύ δύσκολο να σκεφτώ τι θα ήταν κατάλληλη στέγη για ένα θύμα βασανιστηρίων όπως εγώ. Έχουμε υποφέρει τόσο πολύ εδώ, οι προσδοκίες μας έχουν διαλυθεί. Ξέρω ότι αυτό θέλει η κυβέρνηση: να χάσουμε τις ελπίδες μας και να φύγουμε.
Όμως έχουμε δικαιώματα ως θύματα βασανιστηρίων.
Έχουμε το δικαίωμα στην αποκατάσταση.
Έχουμε το δικαίωμα να ζούμε κοντά στις υπηρεσίες υποστήριξης.
Έχουμε το δικαίωμα να έχουμε τον προσωπικό χώρο μας.
Έχουμε το δικαίωμα να ζούμε με ασφάλεια.
Έχουμε το δικαίωμα να ζούμε με αξιοπρέπεια.
Απαιτούμε αυτά τα δικαιώματα.
* Αυτό το άρθρο γράφτηκε από ένα μέλος της ομάδας παρέμβασης Survivors στην Ελλάδα, η οποία αποτελείται από πρώην ή νυν ωφελούμενους της κλινικής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για θύματα βασανιστηρίων στην Αθήνα. H συνέντευξη δόθηκε στην ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Το όνομα του Ομάρ δεν είναι το πραγματικό για να προστατευτεί η ταυτότητά του.
