Τατζικιστάν: Παρέχουμε πρώτοι θεραπεία σε παιδιά με πολύ-ανθεκτική φυματίωση

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF) έχουμε ανοίξει μια νέα πτέρυγα στο νοσοκομείο Μάτσιτον, κοντά στην πρωτεύουσα Ντουσάνμπε, όπου σχεδιάζουμε να περιθάλψουμε 60 με 100 παιδιά με φυματίωση, μαζί με τα μέλη των οικογενειών τους μέσα στους επόμενους τρεις μήνες.

«Ονομάζουμε το πρόγραμμά μας 'οικογενειακή φυματίωση'», δηλώνει η Νανά Ζάρκουα, ιατρική συντονίστρια των MSF. «Είναι σύνηθες στο Τατζικιστάν να είναι άρρωστα περισσότερα μέλη μιας διευρυμένης οικογένειας, και αυτό που καθιστά το πρόγραμμά μας ιδιαίτερο είναι η οικογενειακή προσέγγιση του προβλήματος».

«Για τους MSF, ένα παιδί λειτουργεί συχνά ως σημείο εισόδου σε μια οικογένεια με φυματίωση», λέει η Ζάρκουα. «Όταν εντοπίζουμε ένα άρρωστο παιδί, μπορούμε να ενημερώσουμε την οικογένεια πώς να μειώσει τις πιθανότητες εξάπλωσης  της ασθένειας ενώ ερχόμαστε σε επαφή και με άλλα μέλη της οικογένειας για να δούμε ποιος άλλος έχει προσβληθεί».

Συστηματική αμέλεια

Στο Τατζικιστάν-μια από τις φτωχότερες χώρες του πρώην Σοβιετικού μπλοκ, με τα υψηλότερα ποσοστά φυματίωσης στην Ευρώπη-η φτώχεια και η ανεπαρκής χρηματοδότηση ενός συστήματος υγείας  έχουν οδηγήσει στη συστηματική αμέλεια των ασθενών με πολύ-ανθεκτική φυματίωση.  Χωρίς διάγνωση, χωρίς θεραπεία και με εξαιρετικά μεταδοτική φύση, η ασθένεια εξαπλώνεται γρήγορα μεταξύ των φίλων και των συγγενών, καταστρέφοντας οικογένειες και προκαλώντας στίγμα και φόβο.

Τα παιδιά είναι τα πλέον παραμελημένα, και μέχρι οι MSF να ξεκινήσουν το νέο τους πρόγραμμα, ούτε ένα παιδί στο Τατζικιστάν δεν λάμβανε θεραπεία για πολύ-ανθεκτική φυματίωση. «Η κοινή πεποίθηση μεταξύ των ντόπιων γιατρών που αντιμετωπίζουν τη φυματίωση, είναι ότι τα παιδιά δεν θα έπρεπε να περιθάλπονται με φάρμακα δεύτερης γραμμής. Κάποιοι άλλοι αρνούνται ακόμα και την πιθανότητα να υπάρχουν παιδιά με πολύ-ανθεκτική φυματίωση, ακριβώς επειδή είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί και να αποδειχτεί», σημειώνει η Ζάρκουα.

Οι γιατροί των MSF ελπίζουν να βρουν έναν τρόπο γρήγορης διάγνωσης της πολύ-ανθεκτικής φυματίωσης μεταξύ των παιδιών αυτής της ηλικίας, και μέχρι να είναι διαθέσιμες παιδιατρικές εκδοχές των φαρμάκων φυματίωσης, θα θεραπεύουν τους νέους ασθενείς με φάρμακα για ενήλικες, όπως έχει γίνει με επιτυχία σε προγράμματα των MSF σε όλο τον κόσμο. Οι MSF ανακαινίζουν επίσης ένα εγκαταλελειμμένο σαλέ στον περίβολο του νοσοκομείου για να μετατραπεί σε θάλαμο εξέτασης πτυέλου, που θα είναι το πρώτο του είδους στην Κεντρική Ασία.

Παιχνίδια και δημιουργικότητα

Στο παρελθόν, όλα τα παιδιά με φυματίωση στο Τατζικιστάν έπρεπε να παραμείνουν στο νοσοκομείο καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας τους μακριά από τις οικογένειές τους και με λίγα διαλείμματα ανεμελιάς. Όμως στο νοσοκομείο Μάτσιτον, τα παιδιά θα λαμβάνουν τη θεραπεία τους στα εξωτερικά ιατρεία, όπου αυτό είναι εφικτό, ώστε να μπορούν να μένουν με την οικογένειά τους και να ζουν μια κανονική ζωή.

«Τα παιδιά στο νοσοκομείο θα ενθαρρύνονται να συμμετάσχουν στις 'δραστηριότητες ανάπτυξης'-παίζοντας παιχνίδια, διαβάζοντας, ζωγραφίζοντας και κάνοντας παζλ με μέλη από το προσωπικό των MSF που ασχολούνται συστηματικά σε αυτές τις δραστηριότητες. Η ομάδα ψυχοκοινωνικής υποστήριξής των MSF έχει στρατηγικές για κάθε ηλικιακή ομάδα, ώστε τα παιδιά να έχουν το κίνητρο που θα τα κάνει να αναπτυχθούν σύμφωνα με την ηλικία τους», επισημαίνει η Ζάρκουα.

Πίσω στο σχολείο

Όταν τα παιδιά-ασθενείς δεν είναι πλέον μεταδοτικά, το προσωπικό των MSF θα προσπαθεί να πείσει τα σχολεία τους να τους επιτρέψουν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους.  «Έχουμε ήδη ένα ιδιαίτερα πετυχημένο παράδειγμα, όταν οι MSF πίεσαν να γίνει πάλι δεκτή στο σχολείο μια έφηβη που βγήκε  αρνητική», τονίζει η Ζάρκουα.

Στο νοσοκομείο, παρέχεται θεραπευτική τροφή, και οι οικογένειες των παιδιών που λαμβάνουν τη θεραπεία τους στα εξωτερικά ιατρεία θα λαμβάνουν κάθε εβδομάδα πακέτα τροφίμων πλούσιων σε πρωτεΐνες- κρέας, ψάρι ή συμπυκνωμένο γάλα-που σε άλλη περίπτωση δεν θα μπορούσαν να αγοράσουν. Επίσης, τα κινητά τηλέφωνα και το κόστος της μετακίνησης που προσφέρουμε οι MSF θα διευκολύνουν την επικοινωνία και τη μετακίνηση των οικογενειών.