Υεμένη: Η έξαρση των κρουσμάτων ιλαράς δεν δείχνει κανένα σημάδι υποχώρησης

Έξι μήνες μετά τη ραγδαία αύξηση του αριθμού των παιδιών με ιλαρά, ο Dr EiEiKhaing, επικεφαλής της κλινικής ομάδας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο νοσοκομείο μητέρας και παιδιού Taizhou ban, περιγράφει τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της απειλητικής για τη ζωή ασθένειας.

«Έχω δει από πρώτο χέρι πώς η τρέχουσα αύξηση των κρουσμάτων ιλαράς επηρεάζει τα παιδιά στο νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα εδώ στο Taiz Houban της Υεμένης. Παρόλο που η ιλαρά είναι μια ασθένεια που μπορεί να προληφθεί, η εμβολιαστική κάλυψη μεταξύ των παιδιών που νοσηλεύονται για ιλαρά είναι μόλις 16%.Μόλις ο ιός εξαπλωθεί στην κοινότητα, η νοσηρότητα και η θνησιμότητα μπορεί να είναι υψηλή, ιδίως μεταξύ των μικρών παιδιών.

Η ιλαρά είναι ενδημική στην περιοχή όπου εργαζόμαστε. Στο νοσοκομείο μητέρας και παιδιού, έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε κατά μέσο όρο οκτώ ασθενείς με ιλαρά κάθε μήνα. Αλλά τον περασμένο Ιούνιο, το μοτίβο άρχισε να αλλάζει. Ξαφνικά οι αριθμοί άρχισαν να αυξάνονται ανησυχητικά, με παιδιά από πολλές περιοχές της επαρχίας Taiz να φτάνουν στο νοσοκομείο μας.

Σύντομα ο αριθμός των ασθενών με ιλαρά διπλασιάστηκε. Δεν μπορούσαμε να διακινδυνεύσουμε την εξάπλωση της ασθένειας στους θαλάμους μας, οπότε στα τέλη Αυγούστου αποφασίσαμε να ανοίξουμε μια ειδική μονάδα απομόνωσης ιλαράς. Έξι μήνες αργότερα, η έξαρση των κρουσμάτων δεν δείχνει κανένα σημάδι υποχώρησης και οι προσπάθειές μας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό των λοιμώξεων φαίνονται αρκετά περιορισμένες.

Κατά την αρχική φάση, τα συμπτώματα είναι εύκολο να μη γίνουν αντιληπτά ή να διαγνωστούν λανθασμένα. Μέχρι και την τέταρτη ημέρα από τη μόλυνση από ιλαρά, το παιδί παρουσιάζει συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη: πυρετό, βήχα, ρινίτιδα και πονόλαιμο. Μετά την τέταρτη ημέρα, το παιδί εμφανίζει τα περιβόητα εξανθήματα  ιλαράς.

Τα παιδιά κάτω των πέντε ετών επηρεάζονται ιδιαίτερα από την ιλαρά, δεδομένου ότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένο για να αντέξει τη μόλυνση. Μόλις τα παιδιά προσβληθούν από ιλαρά, μια προσωρινή ανοσοκαταστολή προκαλεί λοιμώξεις που σχετίζονται με την ιλαρά, όπως πνευμονία, επιπεφυκίτιδα, φλεγμονή του αυτιού και του στόματος, διάρροια και πρήξιμο του εγκεφάλου.

Δεχόμαστε πολλά παιδιά με πεπιπλοκές - περισσότερα από όσα έχω δει ποτέ στη ζωή μου. Δεν υπάρχει ένας απλός λόγος γι' αυτό.

Οι άνθρωποι στην Taiz, όπως και στην υπόλοιπη Υεμένη, αγωνίζονται για την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. Η σχεδόν δεκαετής σύγκρουση στην Υεμένη είχε καταστροφικό αντίκτυπο στις υποδομές υγείας της χώρας. Πολλές δομές είτε δεν λειτουργούν είτε δεν είναι κατάλληλα εξοπλισμένες για να καλύψουν τις ανάγκες των ανθρώπων. Επιπλέον, οι βασικές υπηρεσίες υγείας στις δημόσιες δομές υγείας είναι δαπανηρές για την πλειοψηφία των ανθρώπων, των οποίων η οικονομική δυνατότητα είναι αρκετά περιορισμένη.

Η έλλειψη υπηρεσιών πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης ωθεί τους κηδεμόνες να καθυστερούν να φέρουν τα άρρωστα παιδιά τους στο νοσοκομείο μας με την ελπίδα ότι τα συμπτώματα θα υποχωρήσουν μόνα τους με σπιτικές θεραπείες ή φάρμακα από το τοπικό τους φαρμακείο, αν διαθέτουν. Επιπλέον, οι μεγάλες αποστάσεις που πρέπει να διανύσουν οι άνθρωποι για να έρθουν εδώ λειτουργούν ως πρόσθετος περιορισμός, δεδομένου ότι οι περισσότεροι μπορούν μετά βίας να αντέξουν τα έξοδα μεταφοράς.

Το νοσοκομείο μας δεν διαθέτει μονάδα εντατικής θεραπείας, οπότε παραπέμπουμε τους ασθενείς που χρειάζονται μηχανική υποστήριξη σε άλλα νοσοκομεία. Μερικές φορές οι φροντιστές μού λένε ότι προτιμούν να κρατήσουν τα παιδιά τους στη δωρεάν μονάδα μας και να αφήσουν τα υπόλοιπα στο θέλημα του Θεού. Ο Mohammad*, που είναι τεσσεράμισι ετών, ήρθε στο νοσοκομείο μια εβδομάδα μετά την εμφάνιση εξανθήματος ιλαράς. Είχε εγκεφαλίτιδα, μια από τις σπάνιες επιπλοκές μετά την ιλαρά. Τα συμπτώματά του περιλάμβαναν πυρετό, αποπροσανατολισμό και αδυναμία στο κάτω μέρος του σώματος. Ο Mohammad πέρασε 15 ημέρες στο νοσοκομείο, μετά τις οποίες τα συμπτώματά του υποχώρησαν σταδιακά και μπορούσε να περπατήσει ξανά. Βλέποντας την κατάσταση των ασθενών  να βελτιώνεται και να ανακουφίζουμε τον πόνο τους, αισθάνομαι πολύ χρήσιμος.

Ωστόσο, υπάρχουν περιορισμοί στο τι μπορούμε να κάνουμε όταν οι ασθενείς αργήσουν να  φτάνουν στο νοσοκομείο μας. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον Abdallah*, ηλικίας δυόμισι ετών, ο οποίος εισήχθη στη μονάδα ιλαράς στις 7.30 ένα βράδυ. Έφτασε με εξάνθημα, πυρετό και τεράστια έλκη γύρω από το στόμα και τα χείλη του. Υποπτευόμασταν ότι είχε προσβληθεί από διφθερίτιδα επιπλέον της λοίμωξης από ιλαρά.

Μέχρι τις 11.30 μ.μ., ο Abdallah ήταν όλο και πιο ανήσυχος και δεν μπορούσε να αναπνεύσει καλά. Στις 12.30 π.μ., άρχισε να εμφανίζει σημάδια σηπτικού σοκ. Ετοιμαζόμασταν να τον μεταφέρουμε σε ένα κρατικό νοσοκομείο όπου αντιμετωπίζουν τη διφθερίτιδα, αλλά ανησυχούσαμε ότι ο οργανισμός του δεν θα μπορούσε να αντέξει τη δίωρη διαδρομή για να φτάσει εκεί.

Στις 3.30 π.μ. έπαθε σηπτικό σοκ με σημάδια οξείας απόφραξης των αεραγωγών, οπότε τον διασωληνώσαμε για να τον βοηθήσουμε να αναπνεύσει καλύτερα. Δυστυχώς, όλες αυτές τις επιπλοκές δεν μπορούσε να τις αντέξει ο οργανισμός του και ο Abdallah υπέστη καρδιοαναπνευστική ανακοπή. Δεν επέζησε. Αυτό μου ράγισε την καρδιά.

Από τον Αύγουστο έως τον Δεκέμβριο του 2023, η μονάδα μας για την ιλαρά δέχτηκε 1.332 παιδιά, το 85% των οποίων ήταν ηλικίας κάτω των τεσσάρων ετών. Μόνο τον Φεβρουάριο του 2024, δεχτήκαμε 220 ασθενείς με ιλαρά. Οι επιδημιολογικές μας προβλέψεις δεν προβλέπουν μείωση των εισαγωγών ασθενών σύντομα. Αν δεν περιοριστεί η μετάδοση της ιλαράς, τα παιδιά σε αυτή την περιοχή θα υποφέρουν από μια σειρά ασθενειών που μπορεί να αποβούν μοιραίες αν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως και σωστά».

*Τα ονόματα έχουν αλλάξει για λόγους προστασίας της ταυτότητας