Σκέψεις της Έλλης Αβραμίδου, ψυχολόγου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα

Συχνά επαναλάμβανα μέσα μου πως ο ψυχολόγος είναι ένας αρκούντως καλός καθρέφτης, όπως και ο καλός γονέας. Όλες αυτές τις μέρες σκέφτομαι τους ανθρώπους που βλέπω, ακούω και συναντώ στις συνεδρίες μου εδώ κι έναν χρόνο περίπου, τους πρόσφυγες και μετανάστες. Προσπαθώ να τους παρέχω έναν ασφαλή χώρο και εκείνοι αφήνουν τον φόβο, τον τρόμο, την μοναξιά, τον πανικό, τον θάνατο, την αποξένωση, την δυστοπία που έζησαν στη χώρα τους, την απώλεια ελέγχου της ζωής τους, όσα έζησαν και δεν μπορούν να χωρέσουν γιατί συνέβησαν σ’ αυτούς. Κι όσο κάθε μέρα προσπαθώ να διαχειριστώ την πρωτόγνωρη κατάσταση που βιώνω κι εγώ στη χώρα μου, συνειδητοποιώ πως οι λέξεις και οι εικόνες αυτές, έχουν καταγραφεί στη σκέψη και στην μνήμη μου, τότε που χρειάστηκε να τις περιέξω, να περιέξω όλη τη φρίκη, για να στηρίξω τους ανθρώπους αυτούς να συνεχίσουν να προχωρούν.

Προσπάθησα να γίνω γι' αυτούς ένας αρκούντως καλός καθρέφτης αντικατοπτρίζοντας ασφάλεια, προστασία και ανθεκτικότητα. Και τώρα χρειάζεται να χρησιμοποιήσω εγώ αυτόν τον καθρέφτη. Γιατί οι καθρέφτες είναι αντικριστοί και είμαι ευγνώμων που οι άνθρωποι αυτοί μου προσέφεραν τα αποθέματα να αντέχω. Κάθε βράδυ μετά τη δουλειά που μιλάω στο τηλέφωνο με τους γονείς μου και που δεν μπορώ να τους δω γιατί ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες και συνήθως με πιάνουν τα κλάματα, γίνομαι και για μένα ο καθρέφτης που χρειάζεται να γίνω το πρωί για τα παιδιά που έχασαν τους γονείς τους στον πόλεμο ή κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, που έχασαν το σπίτι, την ασφάλεια, τα όνειρα και τη ζωή τους, που δεν χωράνε πουθενά και κανείς δεν τους αναγνωρίζει το δικαίωμα στην υγεία, την φροντίδα και τη ζωή, που παλεύουν κάθε μέρα με τις αντοχές τους να καταφέρουν να σταθούν και να προχωρήσουν.

Σκέφτομαι τους ανθρώπους στη Μόρια, που χρειάζεται ξανά για πολλοστή φορά να αναμετρηθούν με τις αντοχές τους και να προσπαθήσουν να προστατεύσουν τα παιδιά τους και τον εαυτό τους σ' έναν φαύλο κύκλο βίας και αδικίας που συνεχίζει να τους κυκλώνει και να τους απομονώνει.

Αυτές τις στιγμές που κλεισμένοι στα σπίτια συνειδητοποιείτε ίσως το δικαίωμα στη φροντίδα, την υγεία και την ζωή, αναλογιστείτε πως για τους ανθρώπους αυτούς το δικαίωμα αυτό ήταν και είναι κάθε μέρα ένα ζητούμενο στις ατελείωτες ουρές για ένα πιάτο φαγητό, για μια βρύση και ένα μπάνιο κοινόχρηστα και για ελάχιστα τετραγωνικά σκηνής μοιρασμένα με άλλους ανθρώπους. Αυτοί οι άνθρωποι είναι χιλιάδες και έχουν το ίδιο αναφαίρετο δικαίωμα στην φροντίδα, την υγεία και τη ζωή, όπως όλοι. Αυτοί οι άνθρωποι που αναφέρονται ως αριθμοί σε στατιστικές μελέτες, όπως και τα κρούσματα και οι θάνατοι από τον κορονοϊό, βρίσκονται εγκλωβισμένοι και αντιμέτωποι με έναν επιπλέον κίνδυνο. Ίσως τώρα μπορέσετε να καταλάβετε πώς είναι η ζωή τους και η ζωή μας… προστατεύοντας τη μια προστατεύεις και την άλλη... κι αυτό δεν σταματάει. Γιατί αυτή η δυστοπία που ζούμε αν κάτι μπορεί να μας αφήσει είναι να μας πετάξει στα μούτρα πως έχουμε όλοι το ίδιο αναφαίρετο δικαίωμα στην υγεία, την φροντίδα και τη ζωή.

Κάθε φορά που λυγίζω όταν μιλάω με τα ανίψια μου, τους φίλους μου στο skype, που φοβάμαι αν οι δικοί μου μπορεί να νοσήσουν και να πεθάνουν, που θυμώνω που δεν μπορώ να κυκλοφορήσω ελεύθερη να πάω μια βόλτα και που δεν μπορώ να νιώσω ασφάλεια, που φοβάμαι γιατί δεν ξέρω τι ξημερώνει την επόμενη μέρα, πότε και πως θα τελειώσει όλο αυτό... τις στιγμές που στερεύω από κουράγιο και δάκρυα, βρίσκω μέσα μου το χαμόγελο ενός παιδιού που τα έχει καταφέρει να επιβιώσει. Και το παίρνω από το χέρι και συνεχίζω και αυτή τη μέρα και κάθε μέρα. Κι ας έχει γίνει η κάθε μέρα μια αναμέτρηση με τις αντοχές μας σε μια ζυγαριά θανατηφόρου πανικού. Θα ήθελα να επιλέξω το ελπιδοφόρο ρίσκο του να παραμένω ενεργός συμπαραστάτης αυτών των ανθρώπων. Μέσα σ' αυτά τα κάτοπτρα τα δυστοπικά σε ταραγμένους καιρούς, την εποχή των τεράτων που ζούμε, θα ήθελα να γίνουμε οι καθρέφτες που λυτρώνουν και δίνουν αλληλεγγύη, ανθρωπιά, κουράγιο και δύναμη, που αγωνίζονται για το δίκιο, τον άνθρωπο και τη ζωή.

Γιατί η ζωή δε σταματά, μα αλλάζει και στο τέλος όταν θα έρθει η στιγμή να μετρήσουμε απώλειες και αντοχές, το αντίβαρό μας για να συνεχίσουμε στην επόμενη «άλλη» μέρα που θα ξημερώσει δεν θα είναι άλλο από την αλληλεγγύη που θα νικήσει την αποξένωση και τον φόβο.

Η Έλλη Αβραμίδου εργάστηκε για έξι μήνες ως ψυχολόγος στην κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έξω από την Μόρια στη Λέσβο.