Μαρτυρία από το «Σημείο Μηδέν» – Η πρώτη στάση των εκτοπισμένων από την ανατολική Γκούτα της Συρίας

13 Απριλίου 2018 – Ακριβώς πάνω στη γραμμή του μετώπου στη Συρία, σε μια περιοχή γνωστή ως «Σημείο Μηδέν» τα λεωφορεία αφήνουν τους χιλιάδες εκτοπισμένους. Σχεδόν 60.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί από την ανατολική Γκούτα στη βορειοδυτική Συρία σε διάστημα ενός μόλις μήνα. Εκεί, στο «Σημείο Μηδέν», βρίσκεται το νοσοκομείο, το οποίο υποστηρίζουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και είναι αρμόδιο για τη διαλογή και την περίθαλψη τραυματιών και ασθενών. Μέσα σε μόλις μία ημέρα, 5.000 εκτοπισμένοι από την ανατολική Γκούτα κατέβηκαν μπροστά σε αυτό το νοσοκομείο. Ο Ρεφαάτ Αλ Ομπέντ, ιατρικός διευθυντής, περιγράφει την κατάσταση από το «Σημείο Μηδέν».

Εργάζομαι στο νοσοκομείο του Καλαάτ Αλ Μαντίκ από τότε που άνοιξε, πριν από ενάμιση χρόνο περίπου. Το νοσοκομείο μας ειδικεύεται στην περίθαλψη μητέρων και παιδιών και βρίσκεται σε μια περιοχή όπου δεν υπάρχουν πολλά άλλα νοσοκομεία. Έτσι περιθάλπουμε κατά μέσο όρο 300 ασθενείς την ημέρα.

Το νοσοκομείο μας βρίσκεται πάνω ακριβώς στη γραμμή του μετώπου μεταξύ των περιοχών που ελέγχει η συριακή κυβέρνηση και εκείνων που ελέγχουν οι ένοπλες ομάδες της αντιπολίτευσης. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι συνήθως, όταν υπάρχει εκεχειρία μεταξύ των εμπόλεμων πλευρών σε διάφορα σημεία της χώρας και μεταφέρονται άμαχοι στο Ιντλίμπ, σταματούν πρώτα εδώ, στο Καλαάτ Αλ Μαντίκ.  

«5.000 άνθρωποι έφτασαν μπροστά στο νοσοκομείο μας»

Κάθε φορά που συμβαίνει αυτό, προσπαθούμε να προετοιμαστούμε όσο καλύτερα μπορούμε. Έτσι, πριν από λίγες εβδομάδες, όταν μάθαμε ότι θα άρχιζαν να έρχονται άνθρωποι από την ανατολική Γκούτα, πήραμε τα μέτρα μας. Επικοινωνήσαμε με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και τους ζητήσαμε να μας εξασφαλίσουν ιατρικό υλικό και εγκαταστάσεις, για να μπορούμε να κάνουμε περισσότερα χειρουργεία και συνεδρίες αποκατάστασης και να παραπέμπουμε ασθενείς σε άλλα νοσοκομεία της περιοχής. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα μας έστειλαν μια σκηνή για τη διαλογή των εισερχόμενων ασθενών, καθώς και ιατρικό υλικό και κιτ έκτακτης ανάγκης. Μας βοήθησαν επίσης σε τεχνικό επίπεδο και μας έδωσαν τεχνικές συμβουλές.

Ωστόσο, όταν άρχισαν να φτάνουν οι πρώτοι ασθενείς η πίεση ήταν μεγάλη. Αιφνιδιαστήκαμε λιγάκι την πρώτη μέρα, όταν 5.000 άνθρωποι κατέβηκαν μπροστά στο νοσοκομείο μας! Δεν ήμασταν προετοιμασμένοι να περιθάλψουμε τόσους πολλούς ασθενείς. Κάθε φορά που φτάνουν εκτοπισμένοι στην περιοχή μας, αντιμετωπίζουμε τις ίδιες προκλήσεις και δυσκολίες. Αυτή τη φορά όμως, ο αριθμός των ανθρώπων ήταν πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που περιμέναμε.

Τις πρώτες μέρες έφτασαν στο νοσοκομείο μας περισσότεροι από 200 ασθενείς με τραύματα: οι περισσότεροι είχαν τραυματιστεί στους βομβαρδισμούς κατά τις πρόσφατες επιχειρήσεις, άλλοι ασθενείς όμως είχαν τραύματα από σφαίρες. Επιπλέον, διαχειριστήκαμε πάνω από 20 τοκετούς και καισαρικές. Το ιατρικό προσωπικό μας ήταν επί ποδός καθημερινά για να διαχειριστεί αυτή την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Πέρα από τα τραύματα, διαγνώσαμε πολλές ιατρικές ανάγκες που κανονικά χρειάζονται εξειδικευμένη φροντίδα. Για παράδειγμα, έπρεπε να φροντίσουμε μερικά υποσιτισμένα παιδιά. Δεν είχαμε εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας για να καλύψουμε αυτές τις ανάγκες, ούτε είχαμε ξεχωριστό τμήμα στο νοσοκομείο μας για περιστατικά αυτού του τύπου.

Φροντίσαμε και περιθάλψαμε όσους περισσότερους ασθενείς μπορούσαμε, ενώ άλλοι παραπέμφθηκαν και μεταφέρθηκαν όσο ήταν δυνατό σε δομές με τα κατάλληλα εξειδικευμένα ιατρικά τμήματα. Παρόλο που ο ρόλος του νοσοκομείου μας ήταν και εξακολουθεί να είναι κρίσιμος σε τέτοιες επείγουσες παρεμβάσεις, χρειάστηκε να βασιστούμε σε άλλα νοσοκομεία και οργανώσεις για να προσφέρουμε στους ασθενείς την καλύτερη βοήθεια.

Η δομή μας είναι σχετικά μικρή και έχουμε μόνο ένα χειρουργείο, επομένως δεν μπορούσαμε να διαχειριστούμε μόνοι μας αυτή την εισροή ασθενών. Για παράδειγμα, κάποια στιγμή μία από τις αυτοκινητοπομπές δέχθηκε πυρά στο δρόμο για τη βορειοδυτική Συρία, και είχαμε οκτώ ασθενείς με τραύματα από σφαίρες να φτάνουν όλοι μαζί, κατευθείαν από το λεωφορείο. Θα χρειαζόμασταν δύο ή τρία χειρουργεία για να διαχειριστούμε μια τέτοια εισροή ασθενών.

Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων από την ανατολική Γκούτα έχει εγκατασταθεί τώρα στο Καλαάτ Αλ Μαντίκ και τα περίχωρα. Η πίεση, το στρες και ο φόρτος εργασίας δεν έχουν μειωθεί: κάθε μέρα δεχόμαστε ανθρώπους που χρειάζονται περίθαλψη, ασθενείς που πρέπει να χειρουργηθούν. Είχαμε μεγάλη αύξηση στον αριθμό των ασθενών που έρχονται καθημερινά στο νοσοκομείο μας. Ο τελευταίος μήνας ήταν πολύ δύσκολος για εμάς: είμαστε μερικές δεκάδες μόνο κι έχουμε να διαχειριστούμε χιλιάδες ασθενείς».

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν την παροχή ιατρικής φροντίδας στις κοινότητες της ανατολικής Γκούτα, στη νότια Συρία από το 2013. Χωρίς δυνατότητα παρουσίας διεθνούς προσωπικού, η ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση υποστήριζε τους Σύρους γιατρούς και νοσηλευτές που βρίσκονται εκεί. Στη βόρεια Συρία, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λειτουργούν άμεσα πέντε κέντρα υγείας και τρεις κινητές μονάδες ενώ συνεργάζονται με πέντε ακόμα δομές. Ακόμη, η οργάνωση παρέχει υποστήριξη από απόσταση σε περίπου 25 δομές υγείας σε περιοχές της Συρίας όπου οι ομάδες δεν μπορούν να έχουν μόνιμη παρουσία.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν μπορούν να εργαστούν στις περιοχές που ελέγχει η συριακή κυβέρνηση, καθώς δεν έχουν ικανοποιηθεί έως τώρα τα αιτήματα της οργάνωσης για άδεια πρόσβασης.

Προκειμένου να είναι ανεξάρτητοι από πολιτικές πιέσεις, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση για το έργο τους στη Συρία.