Παγκοσμια Ημέρα Πρόσφύγων και Ημέρα του Πατέρα: Ιστορίες που μας εμπνέουν

Παρά τον τραγικό αντίκτυπο που έχει η πολιτική περιορισμού, την οποία ακολουθούν η ΕΕ και η Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια, στη ζωή χιλιάδων ανθρώπων που έφτασαν στις ελληνικές ακτές αναζητώντας ασφάλεια, το μέλλον φαίνεται πιο δυστοπικό από ποτέ. Το σχέδιο για τα νέα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης προχωρά. Ενώ περίπου 2.000 άνθρωποι ζουν σε φρικτές συνθήκες διαβίωσης στο κέντρο υποδοχής του Βαθύ, το οποίο έχει χωρητικότητα 648 ατόμων, ένα ολοκαίνουργιο κέντρο υποδοχής χτίζεται στη μέση του πουθενά. Πέντε πρόσφυγες που ζουν στο Βαθύ μοιράζονται τις σκέψεις τους για τη νέα δομή. Και πραγματικά αξίζει να τους ακούσουμε…

Πορτρέτο του Jaber Alsoudy, της συζύγου και του παιδιού τους  έξω από τη σκηνή τους.

Ο Jaber, ένας 37χρονος άντρας και η 21χρονη σύζυγός του, έφυγαν από τη Συρία λόγω του πολέμου, αναζητώντας ένα ασφαλές μέρος και ένα καλύτερο μέλλον στην Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού η γυναίκα του ήταν σε προχωρημένη εγκυμοσύνη. Ο γιος τους που τώρα είναι λίγο μεγαλύτερος από ενός έτους, γεννήθηκε λίγο πριν διασχίσουν τη θάλασσα από την Τουρκία.

«Φτάσαμε στη Σάμο τον Νοέμβριο του 2019, μετά από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες να διασχίσουμε τη θάλασσα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Φοβόμασταν. Περάσαμε περίπου 9 ώρες στη θάλασσα, αλλά τελικά φτάσαμε στη Σάμο και στη δομή στο Βαθύ. Όμως δεν υπάρχει ασφάλεια εδώ. Νιώθω σαν να ζούμε σε μια ζούγκλα. Δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα. Δεν υπάρχει καλή πρόσβαση στο νερό. Νιώθω σαν να είμαστε ζώα. Έχουμε συνεχώς την αίσθηση ότι είμαστε στόχος. Είμαστε στόχος των αρχών, είμαστε στόχος άλλων ανθρώπων μέσα στο ΚΥΤ. Δεν ξέρουμε αν θα μας συμβεί κάτι από έναν φίλο ή από έναν εχθρό. Δεν αισθανόμαστε ασφαλείς. Μας αντιμετωπίζουν σαν ζώα. Ωστόσο, παρά τις δυσκολίες, προσπαθούμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας υπό αυτές τις συνθήκες. Η μακρά διαδικασία της αίτησης ασύλου, ωστόσο, έχει τεράστιο αντίκτυπο σε εμάς. Είμαστε ψυχικά και σωματικά πολύ κουρασμένοι από τα πάντα. Φοβόμαστε να αφήσουμε το παιδί μας έξω από τη σκηνή επειδή δεν είναι ασφαλές και δεν μπορούμε καν να πάμε να μείνουμε μέσα στο ΚΥΤ, εκεί είναι χειρότερα. Εδώ έχει περισσότερη ασφάλεια. Δεν μπορείς να μείνεις μόνος σου εκεί.

Είναι πολύ δύσκολο για εμάς να δεχτούμε να πάμε στη νέα δομή. Αφήσαμε τη Συρία λόγω  έλλειψης αξιοπρέπειας και σεβασμού για τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Όμως αυτό που ψάχναμε στην Ευρώπη, δεν το βρήκαμε ακόμη. Δεν αντιμετωπιζόμαστε σαν ανθρώπινα όντα. Γνωρίζουμε ότι η νέα δομή περιβάλλεται από ένα μεγάλο φράχτη, ότι βρίσκεται στη μέση του πουθενά και ότι απέχει μια ώρα από το Βαθύ. Πρέπει να μπαίνουμε και να βγαίνουμε από αυτή τη δομή σε συγκεκριμένες ώρες. Η γυναίκα μου πηγαίνει στην κλινική ψυχικής υγείας των Γιατρών  Χωρίς Σύνορα για ψυχολογική φροντίδα. Είναι κουρασμένη και έχει κατάθλιψη. Ποτέ δεν περίμενε ότι θα χρειαζόταν ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή για να αντιμετωπίσει τη ζωή. Θέλουμε να έχουμε μέλλον. Θέλω να είμαι παραγωγικός για την κοινωνία. Θέλω το παιδί μου να πάει στο σχολείο, να έχει μια φυσιολογική ζωή».

Πορτραίτο του Mohamed έξω από τη σκηνή του στο Βαθύ.

Ο Μοχάμεντ, 31 ετών, κατάγεται από το Idlib της Συρίας. Έφυγε από το σπίτι του τον Οκτώβριο του 2019 και μετά από λίγες μέρες έφτασε στη Σάμο. Έφυγε λόγω του πολέμου και αναζητούσε μια ασφαλή και αξιοπρεπή ζωή, αλλά μέχρι σήμερα, είναι εγκλωβισμένος σε έναν απάνθρωπο καταυλισμό και τα δεινά του φαίνεται να μην έχουν τέλος.

«Υπάρχουν συνθήκες διαβίωσης για ανθρώπους και υπάρχουν συνθήκες διαβίωσης για ζώα. Οι συνθήκες διαβίωσης εδώ στη δομή του Βαθύ, δεν είναι καν κατάλληλες για ζώα. Εάν δεν υπήρχαν οι οργανώσεις εδώ για να μας υποστηρίξουν και να μας βοηθήσουν, θα ήταν πολύ χειρότερα. Ως άνθρωποι, προσπαθούμε να προσαρμοστούμε ή να ξεπεράσουμε οποιαδήποτε κατάσταση. Αλλά εδώ δεν έχουμε άλλη επιλογή. Αναγκαζόμαστε να προσαρμοστούμε και να ζήσουμε σε αυτήν την κατάσταση. Οι «τοίχοι» της σκηνής μου είναι ένα φύλλο πλαστικού - δεν μπορεί να με προστατεύσει από τις καιρικές συνθήκες ούτε το χειμώνα, ούτε το καλοκαίρι.

Η πρόσβασή μας στην ιατρική περίθαλψη στο νησί είναι σχεδόν αδύνατη. Είχα σοβαρό πονόδοντο και προσπάθησα να κλείσω ραντεβού μέσω του γιατρού του καταυλισμού με τον οδοντίατρο. Μου πήρε 45 ημέρες. Είχα πολύ έντονους πόνους και στο τέλος, το δόντι μου έπρεπε να αφαιρεθεί. Τώρα έχω πέτρες στα νεφρά, και έχω πάλι έντονους πόνους, αλλά δεν υπάρχει ειδικός γιατρός εδώ, οπότε πρέπει να περιμένω. Παίρνω μόνο μερικά παυσίπονα.

Βρίσκομαι σε απόγνωση. Η σύζυγός μου και τα δύο μου παιδιά είναι στη Λιβύη. Αποφάσισα να έρθω εδώ, για να μπορέσω να εγγυηθώ ένα καλύτερο μέλλον για αυτούς. Ήθελα σταθερότητα και ήθελα τα πράγματα να είναι καλά για αυτούς, όμως δεν υπάρχει κάτι τέτοιο εδώ. Πολλοί άνθρωποι περίμεναν περισσότερο από ένα χρόνο, άλλοι περισσότερα από δύο. Η νέα δομή μοιάζει με εχθρό μας τώρα.

Θέλω απλώς να φύγω και να πάω σε άλλη χώρα για να μπορέσω να επανενωθώ με την οικογένειά μου. Έχω ένα παιδί που είναι ενός έτους και δεν το έχω δει ακόμα. Πονάω και είμαι απεγνωσμένος».

Πορτρέτο του Bille Fergusson - Ο Bille κατάγεται από το Καμερούν. Ήρθε στην Ευρώπη αναζητώντας ασφάλεια, καθώς στη χώρα του απειλήθηκε η ζωή του. «Έφτασα στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2019. Βρίσκομαι εδώ ένα χρόνο και 6 μήνες. Όταν έφτασα για πρώτη φορά στη δομή, ήμουν χαρούμενος. Όμως αποθαρρύνθηκα με τον τρόπο που λειτουργούσαν τα πράγματα. Το φαγητό δεν είναι καλό και δεν υπήρχε νερό: αν δεν ήταν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, δεν θα είχαμε ούτε καν νερό. Δεν υπήρχε σκηνή. Έπρεπε να αγωνιστώ για να βρω κάπου να μείνω.

Αυτό το μέρος είναι το τρίτο που έχω αλλάξει από τότε που ήρθα στη δομή στο Βαθύ. Όταν ήρθα για πρώτη φορά εδώ, τέσσερις από εμάς  καταφέραμε να αγοράσουμε μια μικρή σκηνή με 300 ευρώ. Δεν είχαμε τα χρήματα και δυσκολευτήκαμε να τα μαζέψουμε. Η πρώτη φωτιά έκαψε τη σκηνή μας. Μερικοί φίλοι με φιλοξένησαν για αρκετό καιρό. Έφτιαξα ένα δεύτερο μέρος μόνος μου, γιατί είμαι οικοδόμος, αλλά η δεύτερη φωτιά το έκαψε και αυτό. Αναγκάστηκα να χτίσω ένα κατάλυμα για τρίτη φορά.

Ο  Bille διδάσκει Αγγλικά και Γαλλικά σε άλλα μέλη της κοινότητας στην αυτοσχέδια εκκλησία τους στην περιοχή γύρω από το κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης στο  Βαθύ. Η  εκκλησία και το σχολείο, μου δίνουν κίνητρο. Διδάσκουμε τους ανθρώπους πώς να ζουν σωστά και να διατηρούν την ελπίδα τους. Τους ενθαρρύνω να μην κοιτούν μόνο πού βρισκόμαστε σήμερα, αλλά να διατηρούν την ελπίδα ότι δεν θα συνεχίσουμε να είμαστε εδώ για πάντα - ότι μια μέρα ο ήλιος θα λάμψει.

Όταν άκουσα για τη νέα δομή, πήγα εκεί για να τη δω. Η καρδιά μου ράγισε. Για μένα, μοιάζει με ένα κελί και βλέποντας πόσο μακριά είναι από την πόλη, ένιωσα τόσο άσχημα. Δεν θέλω κανένας από τους δικούς  μου να βρεθεί εκεί. Θα είχα φύγει από τότε που έχασα το κατάλυμα μου, αλλά αν είμαι ακόμα εδώ στη δομή, είναι επειδή θέλω να ενθαρρύνω τους ανθρώπους, θέλω να δω τι θα φέρει το αύριο για αυτούς. Το νέο ΚΥΤ δεν είναι κατάλληλο μέρος. Οι άνθρωποι εδώ τραυματίζονται, κυρίως λόγω του νέου καταυλισμού. Δεν χρειαζόμαστε τη νέα δομή. Έχουμε υποφέρει πολλά σε αυτό το μέρος. Το καλύτερο που μπορούν να κάνουν για εμάς είναι ίσως να μας αφήσουν να φύγουμε από εδώ.