Οι πρόσφυγες στο Hamdayet του Σουδάν πεινάνε κι έχουν κουραστεί

Ενώ οι ανάγκες για τους πρόσφυγες στο Hamdayet είναι πολλές, η ανησυχία για την επάρκεια του φαγητού επισκιάζει όλες τις άλλες σε αυτό το κέντρο υποδοχής, αναφέρουν ο Γιατροί Χωρίς Σύνορα.

Τις τελευταίες ημέρες, η υπομονή των προσφύγων εξαντλείται κι έχουν αρχίσει να διαμαρτύρονται, καθώς έχουν κουραστεί να πρέπει να παρακαλούν για να λάβουν κατάλληλο φαγητό.

«Εάν δεν θέλουν να μας ταΐσουν, τότε θα πρέπει να μας πάνε κάπου  που να θέλουν», λέει η Maryam. «Κάθε μέρα μάς λένε ότι το φαγητό έρχεται και κάθε μέρα δεν έρχεται. Οι νέοι διαμαρτυρήθηκαν για να πάρουν φαγητό, αλλά τους λένε ότι αυτό δεν είναι σωστό και τους σταματούν».

Φεύγοντας από τη βία στο Tigray της Αιθιοπίας, περισσότεροι από 61.000 άνθρωποι έχουν καταγραφεί ως πρόσφυγες αφού πέρασαν τα σύνορα στο Σουδάν από τον Νοέμβριο του 2020. Από τη συνοριακή πόλη Hamdayet, πολλοί από αυτούς έχουν μετεγκατασταθεί στους καταυλισμούς Um Rakuba και Al Tanideba στο Gedaref. Ωστόσο, ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα εκτιμούν ότι περίπου 10.000 έως 12.000 πρόσφυγες εξακολουθούν να είναι διασκορπισμένοι μέσα και γύρω από το Hamdayet χωρίς να τους παρέχεται κατάλληλο καταφύγιο και με τις βασικές τους ανάγκες όπως νερό, φαγητό, κουβέρτες και αποχέτευση μόλις και μετά βίας να ικανοποιούνται. Μερικοί από αυτούς είναι εκεί για μήνες. Αν και ο αριθμός των νέων αφίξεων έχει μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες εβδομάδες, εξακολουθούν να φτάνουν άνθρωποι καθημερινά.

Το να ζουν μετέωροι στο Hamdayet επηρεάζει την υγεία τους

Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, οι καταυλισμοί προσφύγων δεν θα πρέπει να βρίσκονται κοντά σε παραμεθόριες περιοχές λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια. Απ’ όταν άρχισαν να καταφτάνουν άνθρωποι, οι αρχές όρισαν μια τοποθεσία διέλευσης στην παραμεθόρια περιοχή, όπου οι άνθρωποι που έφθαναν θα έμεναν μόνο για μικρό χρονικό διάστημα, προτού μεταφερθούν σε μόνιμους καταυλισμούς εντός 72 ωρών. Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, οι υπηρεσίες προς τους πρόσφυγες σε αυτές τις παραμεθόριες τοποθεσίες περιορίστηκαν στο ελάχιστο, με την αιτιολογία ότι οι πρόσφυγες θα έμεναν μόνο λίγες ημέρες.

Η παροχή επαρκών υπηρεσιών όπως το νερό, τα τρόφιμα, η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση, οι κοινωνικές υπηρεσίες και η κατάλληλη στέγαση για κάθε οικογένεια και άτομο στους μόνιμους καταυλισμούς θα υποστήριζε αυτήν τη στρατηγική, ικανοποιώντας τις βασικές ανάγκες των ανθρώπων. Αντίθετα, όμως, ο εντοπισμός και η προετοιμασία των κατάλληλων χώρων για τους μόνιμους καταυλισμούς, καθώς και η κλιμάκωση των υπηρεσιών σε αυτούς, αποδείχθηκαν αργοί και ετεροχρονισμένοι.

Η ανθρωπιστική βοήθεια στη συνοριακή πόλη παραμένει κάτω του μετρίου. Οι πρόσφυγες ζουν σε ανθυγιεινές και φρικτές συνθήκες. Αυτή η κατάσταση έχει επιπτώσεις στους ανθρώπους και επηρεάζει σοβαρά τη σωματική και ψυχική τους υγεία.

«Αυτοί οι άνθρωποι έπρεπε να εγκαταλείψουν μια ζώνη συγκρούσεων, με πολλούς να επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από τη βία, συχνά χωρίς να γνωρίζουν πού βρίσκεται η οικογένειά τους ή αν είναι ακόμα ζωντανοί», λέει ο Crystal van Leeuwen, ιατρικός σύμβουλος επείγουσας παρέμβασης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Αυτοί οι άνθρωποι αναζητούσαν ασφάλεια. Η τρέχουσα κατάσταση στο Hamdayet έχει εντείνει την  απογοήτευση, το άγχος και τον φόβο για αυτή την ευάλωτη ομάδα και έχει επιζήμιο αντίκτυπο στην υγεία τους.»

Δεν υπάρχει κατάλληλος καταυλισμός, χωρίς σκηνές ή καταφύγια. Οι άνθρωποι διασκορπίζονται τυχαία στην περιοχή, με αρκετές οικογένειες να ζουν στο ίδιο κοινόχρηστο καταφύγιο. Οι τυχεροί κατάφεραν να χτίσουν καλύβες με ό,τι 

υλικά μπορούσαν να βρουν για να τους προστατεύσουν από τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες ή φιλοξενούνται από τους κατοίκους του τοπικού χωριού.

Πολλοί άλλοι, ωστόσο, κοιμούνται στο ύπαιθρο. Είδη πρώτης ανάγκης όπως κουβέρτες έχουν διανεμηθεί σποραδικά. Για παράδειγμα, μια έρευνα τον Ιανουάριο έδειξε ότι μόλις ένα στα 10 άτομα είχε λάβει μπιτόνια για τη συλλογή και αποθήκευση πόσιμου νερού. Εκείνοι που έφυγαν μόνοι τους από το Tigray, χωρίς να συνοδεύονται από άλλα μέλη της οικογένειάς τους, δεν έλαβαν καν.

Η έλλειψη τροφής οδηγεί σε πείνα – και κίνδυνο

Η έλλειψη επαρκούς τροφής είναι επίσης ένα καλό παράδειγμα για το πώς οι πρόσφυγες αγωνίζονται να ικανοποιήσουν τις βασικές τους ανάγκες. Στους ανθρώπους στο Hamdayet παρέχεται το ίδιο φαγητό κάθε μέρα, ζεστά γεύματα, που αποτελούνται από χυλό και φακές. Οι μερίδες είναι μικρές και οι άνθρωποι υποτίθεται ότι λαμβάνουν φαγητό δύο φορές την ημέρα.

«Μερικές φορές το φαγητό εξαντλείται προτού όλοι οι άνθρωποι να λάβουν τη μερίδα τους», λέει ο Medhin, ένας 60χρονος πρόσφυγας στον προσωρινό καταυλισμό.

Εν τω μεταξύ, οι πρόσφυγες αναζητούν απεγνωσμένα άλλους τρόπους για να ταΐσουν τις οικογένειές τους. Μερικοί άνθρωποι επέλεξαν να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή τους διασχίζοντας συνεχώς τα σύνορα για να βρουν φαγητό ή να φέρουν καυσόξυλα από το Tigray που μπορούν να πουλήσουν στο Σουδάν.

«Αναζητώντας φαγητό διέσχισα το ποτάμι προς τη Humera στην περιοχή Tigray», λέει ένας πρόσφυγας στο Hamdayet. «Ξέρω ότι είναι επικίνδυνο, αλλά θα προτιμούσα να πεθάνω προσπαθώντας να βρω φαγητό παρά να λιμοκτονήσω.»

Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα παρέχουν υπηρεσίες ιατρικού ελέγχου στα συνοριακά σημεία διέλευσης στο Ηamdayet και βασική υγειονομική περίθαλψη στην πόλη τόσο για τους πρόσφυγες όσο και για τους κατοίκους του Hamdayet από τον Νοέμβριο. Ο πρόσφατος έλεγχος υποσιτισμού έδειξε την έλλειψη τροφίμων και την πείνα που βιώνουν οι άνθρωποι· Την προηγούμενη εβδομάδα, διατροφικός έλεγχος έδειξε ότι το 14% των εγκύων και των γυναικών που θηλάζουν υποσιτίζονται, αριθμός ανησυχητικός.

Τέλος, αυτή την εβδομάδα οι άνθρωποι έλαβαν μερίδες ξηράς τροφής από σόργο, όσπρια, λάδι και αλάτι και ήταν σε θέση να μαγειρέψουν με αυτά. Ωστόσο, παραμένει ασαφές εάν θα συνεχιστούν οι διανομές φαγητού για όσους βρίσκονται στο Hamdayet ή εάν οι πρόσφυγες θα λαμβάνουν τακτικές μηνιαίες διανομές τροφίμων μόνο όταν μεταφερθούν στους μόνιμους καταυλισμούς.

Οι υπηρεσίες στο Hamdayet πρέπει να βελτιωθούν επειγόντως

Ακόμη και αν οι άνθρωποι μεταφερθούν σε μια νέα τοποθεσία τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες, η παροχή αποδεκτού καταφυγίου, οι βελτιωμένες βασικές υπηρεσίες και οι επαρκείς, τακτικές διανομές φαγητού παραμένουν απαραίτητες για κάθε άτομο που θα φτάσει στο Hamdayet τους επόμενους μήνες. Η πόλη θα παραμείνει το κύριο σημείο εισόδου για τους ανθρώπους που εγκαταλείπουν τη σύγκρουση στην Αιθιοπία, ενώ η μετεγκατάσταση στους μόνιμους καταυλισμούς θα είναι αδύνατη για αρκετούς μήνες κατά τη διάρκεια της περιόδου των βροχών λόγω των απροσπέλαστων δρόμων.

Ως εκ τούτου, πρέπει να αναπτυχθεί επειγόντως ένα κατάλληλο σχέδιο ανταπόκρισης, το οποίο θα προβλέπει την παραμονή των ανθρώπων σε αποδεκτές συνθήκες, με πρόσβαση σε νερό, αποχέτευση και καταφύγιο, και διανομή επαρκών προμηθειών.

«Οι πρόσφυγες δεν θα μετεγκατασταθούν ποτέ εντός 72 ωρών και θα πρέπει να λαμβάνουν την κατάλληλη φροντίδα όπου και αν διαμένουν», λέει ο Van Leeuwen. «Οι άνθρωποι πρέπει να αντιμετωπίζονται με αξιοπρέπεια, σεβασμό και οι βασικές ανθρωπιστικές τους ανάγκες πρέπει να καλύπτονται μόλις καταφέρουν να διασχίσουν τα σύνορα», καταλήγει ο Βαν Λιουβέν.