Οι χώρες πρέπει να σταματήσουν να παρεμποδίζουν την πρόταση παραίτησης από το μονοπώλιο κατά τη διάρκεια της πανδημίας και να προχωρήσουν σε επίσημες διαπραγματεύσεις με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου

Καθώς οι κυβερνήσεις ετοιμάζονται να συναντηθούν αύριο για έναν ακόμη γύρο συνομιλιών στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προτρέπουν τις λίγες κυβερνήσεις που συνεχίζουν να παρεμποδίζουν την πρόταση – ορόσημο για παραίτηση από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, να αλλάξουν στάση και να επιτρέψουν την έναρξη των επίσημων διαπραγματεύσεων στον ΠΟΕ. Η προσωρινή παραίτηση θα ισχύει για ορισμένες διατάξεις πνευματικής ιδιοκτησίας για ιατρική εργαλειοθήκη και τεχνολογίες COVID-19 έως ότου επιτευχθεί η ανοσία της αγέλης. Αρχικά προτάθηκε από την Ινδία και τη Νότια Αφρική τον Οκτώβριο του 2020, και τώρα υποστηρίζεται επίσημα από 58 κυβερνήσεις που την χρηματοδοτούν με περίπου 100 χώρες να υποστηρίζουν την πρόταση συνολικά.

«Ακόμα και μετά από ένα χρόνο πανδημίας και 2,5 εκατομμύρια θανάτους, εξακολουθούμε να βλέπουμε ορισμένες κυβερνήσεις να αρνούνται ότι η άρση των μονοπωλίων για τη ιατρική εργαλειοθήκη COVID-19 θα συμβάλει στην αύξηση της πρόσβασης των ανθρώπων σε απαραίτητες θεραπείες, εμβόλια και εξετάσεις», δήλωσε ο Δρ Χρήστος Χρήστου, Διεθνής Πρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Η πρόταση παραίτησης προσφέρει σε όλες τις κυβερνήσεις ευκαιρίες να αναλάβουν δράση για να επιτευχθεί καλύτερη συνεργασία στην ανάπτυξη, παραγωγή και προμήθεια της ιατρικής εργαλειοθήκης για την COVID χωρίς να περιορίζονται από τα συμφέροντα και τις ενέργειες της ιδιωτικής βιομηχανίας και θα δώσει ουσιαστικά στις κυβερνήσεις τη διαθέσιμη ιατρική εργαλειοθήκη για να διασφαλίσουν την παγκόσμια πρόσβαση. Οι χώρες πρέπει να σταματήσουν να παρεμποδίζουν την πρόταση αυτή και να δείξουν την πολιτική βούληση που απαιτείται για να επιτύχουν την «παγκόσμια αλληλεγγύη» που έχουν τόσο συχνά επικαλεστεί κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας. Ήρθε η ώρα να υποστηρίξουμε την πρόσβαση στην ιατρική εργαλειοθήκη για όλους, όπου κι αν ζουν.»

Με εξαιρετικά μολυσματικές νέες μεταλλάξεις του κορωνοϊού να εξαπλώνονται σε πολλές χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί ότι η υπάρχουσα και μελλοντική ιατρική εργαλειοθήκη είναι προσβάσιμη σε επαρκείς ποσότητες και όταν χρειάζεται, ειδικά για το υγειονομικό προσωπικό που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ομάδων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Εάν δεν δοθεί προτεραιότητα στην αύξηση του αριθμού των παγκόσμιων προμηθευτών ιατρικών εργαλείων, οι άνθρωποι σε αυτές τις χώρες θα παραμείνουν σε δυσανάλογα μειονεκτική θέση όσον αφορά την πρόσβαση στις κατάλληλες θεραπείες. Η  πρόταση παραίτησης θα μπορούσε να προσφέρει τη δυνατότητα στις κυβερνήσεις να διευκολύνουν την αυξημένη πρόσβαση σε διεθνές επίπεδο αντί να βασίζονται μόνο σε μέτρα  που εφαρμόζει οικειοθελώς η φαρμακευτική βιομηχανία.

Λόγω των μονοπωλίων, οι εταιρείες συνεχίζουν να επιδιώκουν μυστικές εμπορικές συμφωνίες που αποκλείουν πολλές χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος ακόμη και εν μέσω της πανδημίας. Η πρόταση παραίτησης θα μπορούσε να διευκολύνει τους πιθανούς παραγωγούς και τις κυβερνήσεις να αρχίσουν γρήγορα να προετοιμάζονται για να αυξήσουν την παραγωγή και τη διάθεση θεραπειών, εμβολίων και άλλων απαραίτητων ιατρικών εργαλείων.

Στη Βραζιλία, όπου οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης έχουν αγωνιστεί να παράσχουν φροντίδα σε πολλαπλά κύματα της πανδημίας μέχρι σήμερα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είδαν πως αυτές οι εξάρσεις της πανδημίας δημιουργούν μεγάλη πίεση στα συστήματα υγείας με αποτέλεσμα τον κατακερματισμό του ιατρικού εξοπλισμού και των παρεμβάσεων.

«Από τις πρώτες μέρες της πανδημίας, όταν οι κυβερνήσεις ανταγωνίζονταν για να αποκτήσουν πρόσβαση σε  διαγνωστικά μέσα και προστατευτικό εξοπλισμό, ήταν σαφές ότι χώρες όπως η Βραζιλία αλλά και πολλές άλλες θα ήταν τελευταίες όσον αφορά την πρόσβαση στους λιγοστούς ιατρικούς πόρους», είπε ο Felipe de Carvalho, συντονιστής της Εκστρατείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα στη Βραζιλία. «Η κατάργηση των μονοπωλίων θα συμβάλει στην εξισορρόπηση του ανταγωνισμού σε αυτήν την πανδημία και θα διασφαλίσει την πρόσβαση για όλους».

Παρά τα σαφή οφέλη για τη δημόσια υγεία που προκύπτουν από την πρόταση παραίτησης, μια μικρή ομάδα κρατών παρεμποδίζει σθεναρά την έναρξη των επίσημων διαπραγματεύσεων στον ΠΟΕ. Την ίδια στιγμή, πολλές από τις χώρες που παρεμποδίζουν ή καθυστερούν την πρόταση, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας, της Βραζιλίας, του Καναδά, της ΕΕ, της Ιαπωνίας, της Νορβηγίας, της Ελβετίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ, έχουν εξασφαλίσει την πλειονότητα των διαθέσιμων εμβολίων, πολύ περισσότερων από όσα χρειάζονται για τον εμβολιασμό ολόκληρου του πληθυσμού τους.

«Όλο και περισσότερες χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια να κάνουν πραγματικότητα αυτή την πρόταση παραίτησης από το μονοπώλιο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οπότε ήρθε η ώρα να σταματήσουν να  παρεμποδίζουν τις χώρες να κάνουν το σωστό», δήλωσε ο Yuanqiong Hu, Ανώτερος Νομικός Σύμβουλος στην Εκστρατεία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα. «Οι κυβερνήσεις που αντιτίθενται στην πρόταση παραίτησης από το μονοπώλιο γνωρίζουν ότι το να ζητάμε απλά από τις φαρμακευτικές εταιρείες να κάνουν εθελοντικά το σωστό δεν θα μας οδηγήσει πουθενά, όταν αυτές οι προσπάθειες μέχρι στιγμής απέτυχαν να διασφαλίσουν την παγκόσμια πρόσβαση στην ιατρική εργαλειοθήκη COVID-19 για άτομα που τα χρειάζονται επειγόντως. Είναι καιρός για αλλαγή, όχι φιλανθρωπία.»

Μέχρι σήμερα, η πρόταση παραίτησης έχει λάβει ευρεία υποστήριξη από εκατοντάδες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε όλο τον κόσμο και έχει γίνει δεκτή από διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το HIV / AIDS (UNAIDS), της Πρωτοβουλίας Φάρμακα για τις Ξεχασμένες Ασθένειες (DNDi), το South Center, τα Δίκτυα Unit Aid και Third World. Πρόσφατα, πάνω από 115 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προέτρεψαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να άρουν την αντίθεσή τους στην πρόταση παραίτησης από το μονοπώλιο.