ΛΔ Κονγκό: Η σεξουαλική βία σαρώνει το Κασάι

Από τον Μάιο του 2017 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2018, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα / Médecins Sans Frontières (MSF) περιέθαλψαν 2.600 θύματα σεξουαλικής βίας στην πόλη Κανάνγκα στην επαρχία Κεντρικού Κασάι της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό. Το 80% των θυμάτων ανέφεραν ότι είχαν βιαστεί από ένοπλους άντρες.

«Οι αριθμοί αυτοί είναι μια ένδειξη της έντονης βίας που επικρατούσε όλη την προηγούμενη χρονιά» λέει ο Κάρελ Γιάνσενς, επικεφαλής αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. «Οι σοκαριστικές μαρτυρίες των θυμάτων που ακούμε σε καθημερινή βάση περιγράφουν πώς έχουν διαλυθεί οι ζωές των ανθρώπων και οι κοινότητες, με αποτέλεσμα να είναι πολύ δύσκολο να ξαναφτιαχτούν και να προχωρήσουν μπροστά.»

Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα παρέχουν ψυχολογική φροντίδα με ομαδικές και ατομικές συνεδρίες για τους ασθενείς που έχουν υποστεί μεγαλύτερο ψυχικό τραύμα. Από τον Μάρτιο μέχρι τον Σεπτέμβριο φέτος, 835 άνθρωποι επωφελήθηκαν από ατομικές συνεδρίες. Οι μισοί ανέφεραν ότι τουλάχιστον ένα μέλος της οικογένειάς τους είχε σκοτωθεί και/ή ότι το σπίτι και τα υπάρχοντά τους είχαν λεηλατηθεί ή καταστραφεί. Ένας στους δέκα ανέφερε ότι είχε γίνει αυτόπτης μάρτυρας δολοφονίας ή άλλης πράξης βίας.

Από τους 2.600 ανθρώπους που έχουν περιθάλψει οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα από τον Μάιο του 2017, οι 32 ήταν άντρες, ορισμένοι από τους οποίους ανέφεραν ότι είχαν αναγκαστεί με την απειλή όπλου να βιάσουν μέλη της κοινότητάς τους. Άλλοι 162 ασθενείς ήταν παιδιά κάτω των 15 ετών, συμπεριλαμβανομένων 22 παιδιών κάτω των 5 ετών.

«Η προστασία των θυμάτων, τόσο των παιδιών όσο και των ενηλίκων, και η κοινωνικοοικονομική βοήθεια παραμένουν βασικές προκλήσεις, δεδομένης της περιορισμένης διαθεσιμότητας κατάλληλων υπηρεσιών» λέει η Φρανσίσκα Μπατίστα ντε Σίλβα, συντονίστρια προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Κανάνγκα.

Οι παραπάνω αριθμοί πιθανότατα αποκαλύπτουν ένα μέρος μόνο του προβλήματος. Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα άρχισαν να παρέχουν φροντίδα σε θύματα σεξουαλικής βίας τον Μάιο του 2017, πάνω από έναν χρόνο μετά την έναρξη της κρίσης στο Κασάι, εστιάζοντας σε χειρουργικές δραστηριότητες για τραυματίες.

Τον Σεπτέμβριο του 2017, για να ανταποκριθούν στις εμφανείς ανάγκες, προσάρμοσαν τις δραστηριότητές τους εστιάζοντας περισσότερο στη φροντίδα θυμάτων σεξουαλικής βίας. Με την ενημέρωση σε τοπικό επίπεδο αυξήθηκαν οι αριθμοί των ασθενών, και τώρα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν φροντίδα σε περισσότερους από 200 ασθενείς κάθε μήνα κατά μέσο όρο.

Ωστόσο, είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι τρία στα τέσσερα θύματα που περιθάλπουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρουσιάζονται για φροντίδα έναν μήνα ή παραπάνω μετά την επίθεση. Οι περισσότεροι εξηγούν ότι δεν γνώριζαν ότι υπάρχει διαθέσιμη δωρεάν φροντίδα ή δεν είχαν δυνατότητα μετακίνησης στα κέντρα που προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες. Ωστόσο, η έγκαιρη φροντίδα των θυμάτων σεξουαλικής βίας –εντός 72 ωρών από τον βιασμό– είναι ιατρικά επιβεβλημένη, ιδιαίτερα για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως ο HIV.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό από το 1977. Σήμερα παρέχουν ιατρική φροντίδα σε θύματα συγκρούσεων και βίας, εκτοπισμένους και άτομα που έχουν πληγεί από επιδημίες ή πανδημίες ασθενειών όπως χολέρα, ιλαρά και HIV/AIDS. Ακόμη, εδώ και δεκαετίες οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της αντιμετώπισης των επιδημιών Έμπολα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται στην περιοχή του Μεγάλου Κασάι (επαρχίες Κασάι και Κεντρικού Κασάι) από το 2017, παρέχοντας δωρεάν επείγουσα φροντίδα σε θύματα της συνεχιζόμενης βίας. Το 2017, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησαν περισσότερες από 6.300 συνεδρίες με θύματα σεξουαλικής βίας σε 17 σημεία σε όλη τη χώρα.