Κεντρική Μεσόγειος: Τραγική διάσωση με 22 αγνοούμενους και μία νεκρή έγκυο γυναίκα

Η ομάδα έρευνας και διάσωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα  έχει μεταφέρει 71 επιζώντες από τη βυθισμένη βάρκα στο σκάφος έρευνας και διάσωσης Geo Barents και τώρα ζητά από τις αρχές της Μάλτας και της Ιταλίας να διαθέσουν ένα ασφαλές λιμάνι για την αποβίβαση των επιζώντων το συντομότερο δυνατό.

Την Κυριακή, η λιβυκή ακτοφυλακή σταμάτησε ένα σκάφος που βρισκόταν σε κίνδυνο  προτού το Geo Barents μπορέσει να φτάσει και να παράσχει βοήθεια. Λίγες ώρες αργότερα, η Alarm Phone εξέδωσε ειδοποίηση για ένα άλλο σκάφος που βρισκόταν σε κίνδυνο στην περιοχή, στο οποίο ανταποκριθήκαμε. Η ομάδα του Geo Barents περιπλανήθηκε για τρεις ώρες πριν φτάσει στη λαστιχένια βάρκα, η οποία είχε καταστραφεί και βυθιζόταν, ενώ οι επιβάτες  πάσχιζαν να σωθούν και ήδη πολλοί βρίσκονταν στη θάλασσα.

Η ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα διέσωσε τους επιζώντες, μεταφέροντας τους πάνω στο σκάφος έρευνας και διάσωσης, μαζί με μια έγκυο γυναίκα που δεν επέζησε παρά τις έντονες προσπάθειες ανάνηψης από την ιατρική ομάδα. Σε τρία άλλα άτομα έπρεπε να εξασφαλισθεί άμεση περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένου ενός μωρού τεσσάρων μηνών. Το μωρό και η μητέρα του μεταφέρθηκαν αργότερα στη Μάλτα. Σήμερα, η ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα φροντίζει τους εναπομείναντες επιζώντες, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι εξαιρετικά αδύναμοι και σε κατάσταση σοκ.

 «Αυτό που αντιμετωπίσαμε χθες ήταν ο χειρότερος εφιάλτης μας που έγινε πραγματικότητα. Όταν πλησιάσαμε το σκάφος που βρισκόταν σε κίνδυνο και μπορούσαμε να το δούμε με τα κιάλια μας, καταλάβαμε πόσο περίπλοκη θα ήταν αυτή η διάσωση», λέει ο Riccardo Gatti, επικεφαλής της ομάδας έρευνας και διάσωσης στο Geo Barents. «Το σκάφος βυθιζόταν με δεκάδες ανθρώπους παγιδευμένους, ενώ πολλοί βρίσκονταν ήδη στο νερό».

Ενώ η ομάδα εξακολουθεί να συλλέγει πληροφορίες για τους αγνοούμενους, δύο γυναίκες έχουν ήδη πει στις ομάδες μας ότι είχαν χάσει τα παιδιά τους στη θάλασσα. Μια άλλη νεαρή γυναίκα εξήγησε ότι είχε χάσει τον μικρό της αδερφό. Πληροφορίες για περισσότερους από δώδεκα επιπλέον αγνοούμενους συγκεντρώνονται μέσω συνεντεύξεων.

«Οι επιζώντες είναι εξαντλημένοι. Πολλοί έχουν πιεί μεγάλες ποσότητες θαλασσινού νερού και πολλοί άνθρωποι υπέφεραν από υποθερμία αφού πέρασαν πολλές ώρες στο νερό», λέει η Stephanie Hofstetter, επικεφαλής της ιατρικής ομάδας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο πλοίο. «Τουλάχιστον 10 άτομα, κυρίως γυναίκες, υποφέρουν από μέτρια έως σοβαρά εγκαύματα από τα καύσιμα και χρειάζονται περαιτέρω θεραπεία πέρα από αυτή που μπορεί να δοθεί πάνω στο σκάφος».

«Αυτό το τραυματικό γεγονός είναι μια θανατηφόρα συνέπεια της αυξανόμενης αδράνειας και αδιαφορίας των ευρωπαϊκών και άλλων συνοριακών κρατών, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας και της Μάλτας, στη Μεσόγειο Θάλασσα», λέει ο Juan Matias Gil, Εκπρόσωπος Έρευνας και Διάσωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Οι τραγωδίες στη θάλασσα συνεχίζουν να κοστίζουν χιλιάδες ζωές και αυτοί οι άνθρωποι χάνονται στο κατώφλι της Ευρώπης με απερίγραπτη σιωπή και αδιαφορία εκ μέρους των κρατών της ΕΕ».

 «Οι οργανώσεις έρευνας και διάσωσης δεν μπορούν να καλύψουν αυτό το τεράστιο κενό από μόνες τους. Δεν έχουμε τέτοια ικανότητα και εκτός αυτού, αυτό είναι ευθύνη των κυβερνήσεων», λέει ο Gil. «Αυτό που συνέβη χθες έδειξε ότι, μόνοι μας, δεν μπορούμε να κάνουμε αρκετά. Πού είναι τα κράτη;»

Σήμερα, η Μεσόγειος Θάλασσα παραμένει το πιο θανατηφόρο σύνορο στον κόσμο, με 24.184 αγνοούμενους μετανάστες να έχουν καταγραφεί από το 2014 και 721 μόνο το 2022. Τα κράτη μέλη της ΕΕ και τα συνοριακά κράτη με τη Μεσόγειο Θάλασσα καταδικάζουν τους ανθρώπους να πνιγούν στο πλαίσιο πολιτικών μη παροχής βοήθειας. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα απαιτούν από όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διασφαλίσουν την παροχή κρατικής ειδικής και προληπτικής δυνατότητας έρευνας και διάσωσης στην κεντρική Μεσόγειο Θάλασσα και να παρέχουν ταχεία και επαρκή ανταπόκριση σε όλες τις κλήσεις κινδύνου.

 «Ήμασταν στη θάλασσα επί 19 ώρες πριν διασωθούμε», λέει ένας επιζώντας από το Καμερούν που τώρα είναι ασφαλής στο πλοίο». Όλες αυτές τις ώρες, είδα πολλούς ανθρώπους να πνίγονται. Είμαι χαρούμενος που σώθηκα, αλλά αυτό συνοδεύεται με πολλά δάκρυα».

Το Geo Barents κατευθύνεται τώρα προς την Ιταλία και έχει επικοινωνήσει με τις αρχές της Μάλτας και της Ιταλίας για ένα ασφαλές λιμάνι. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ζητούν έγκαιρη και ασφαλή αποβίβαση των επιζώντων το συντομότερο δυνατό για να σταματήσει η αγωνία και η επιδείνωση της κατάστασης των επιζώντων .

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διεξάγουν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στην Κεντρική Μεσόγειο από το 2015, δουλεύοντας σε οκτώ διαφορετικά σκάφη (μόνοι τους ή σε συνεργασία με άλλες ΜΚΟ). Συνολικά, οι ομάδες έρευνας και διάσωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Κεντρική Μεσόγειο έχουν βοηθήσει περισσότερους από 85.000 ανθρώπους. Το Geo Barents είναι το σκάφος έρευνας και διάσωσης με το οποίο επιχειρούν τώρα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα.   

Μεταξύ Ιουνίου 2021 και Μαΐου 2022, το πλοίο απέπλευσε 11 φορές και διεξήγαγε 47 επιχειρήσεις, διασώζοντας 3.138 άτομα και συλλέγοντας τα πτώματα άλλων 10 ανθρώπων που είχαν πεθάνει στη θάλασσα. Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που επέβαιναν στο πλοίο πραγματοποίησαν 6.536 ιατρικές εξετάσεις προσφέροντας υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης, σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και ψυχικής υγείας.

Το 34% των επιζώντων που διασώθηκαν ήταν παιδιά, εκ των οποίων το 89% ήταν ασυνόδευτα ή/και χωρισμένα  από τις οικογένειές τους. 265 άτομα ανέφεραν στις ομάδες μας ότι υπέστησαν κάποια μορφή βίας, βασανιστηρίων ή κακομεταχείρισης και 63 άτομα μεταξύ αυτών ανέφεραν ότι υπέστησαν σεξουαλική και άλλες μορφές βίας βάσει του φύλου τους.

Οι ομάδες μας κατέγραψαν επίσης 620 περιστατικά βίας που υπέστησαν ή ήταν μάρτυρες οι διασωθέντες, τα οποία περιλάμβαναν σωματική επίθεση, βασανιστήρια, αναγκαστική εξαφάνιση, απαγωγή, αυθαίρετη σύλληψη και κράτηση κυρίως στη Λιβύη, αλλά και κατά τη διάρκεια των συχνά πολλαπλών συλλήψεων και των αναγκαστικών επιστροφών τους από τις λιβυκές ακτοφυλακές.