«Κάθε φορά αισθάνομαι ότι φροντίζω τα ίδια μου τα παιδιά»

«Εργάζομαι ως γιατρός με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην κλινική της οργάνωσης στην πόλη Ντέρα Μουράντ Τζαμάλι. Βλέπω καθημερινά πολλά υποσιτισμένα, πρόωρα γεννημένα και άρρωστα μωρά. Έχετε δει ποτέ να χορηγείται μαύρο τσάι, μέλι ή βότανα σε νεογέννητο μωρό αμέσως μετά τη γέννησή του; Έχετε δει ποτέ μητέρα να αρνείται να θηλάσει, πεπεισμένη ότι το γάλα της θα μπορούσε να κάνει το παιδί της να αρρωστήσει; Ίσως να μην έχετε δει, αλλά εμείς εδώ αντιμετωπίζουμε τέτοιες περιπτώσεις συνέχεια.

Το Ανατολικό Βαλουχιστάν, όπου βρίσκεται η πόλη Ντέρα Μουράντ Τζαμάλι, είναι μια περιοχή του Πακιστάν που αντιμετωπίζει πολύ σοβαρό πρόβλημα υποσιτισμού. Σύμφωνα με την επίσημη Δημογραφική Έρευνα του Πακιστάν για την Υγεία, την περίοδο 2012-13, περίπου το 45% των παιδιών της χώρας παρουσιάζουν ενδείξεις χρόνιου υποσιτισμού ή ατροφίας, ενώ το 11% είναι ακραία υποσιτισμένα και χρήζουν επείγουσας αντιμετώπισης. Εδώ στις επαρχίες Νασιραμπάντ και Τζαφαραμπάντ δεν θα μου φαινόταν καθόλου παράξενο, αν η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη. Όταν ήρθα για πρώτη φορά στην περιοχή για να εργαστώ, ένιωσα πραγματικά συγκλονισμένος.

Σε μια περιοχή στην οποία δεν υπάρχει επισιτιστική κρίση με την τυπική έννοια, προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι υπάρχουν τόσα υποσιτισμένα παιδιά. Όπως διαπίστωσα, ο υποσιτισμός εδώ οφείλεται σε ορισμένες τοπικές πρακτικές που ακολουθούνται. Οι μητέρες συνήθως εργάζονται στα χωράφια, γεγονός που σημαίνει ότι δεν μπορούν να επενδύσουν πολύ χρόνο στη φροντίδα των παιδιών τους. Πολλές γυναίκες έχουν διαδοχικές εγκυμοσύνες, τις οποίες δεν είναι σε θέση να προγραμματίσουν ή να περιορίσουν. Αυτό έχει ως συνέπεια να γεννούν πρόωρα παιδιά. Μετά τη γέννηση ενός πρόωρου μωρού, συνίσταται στη γυναίκα να αποτρέψει μια επόμενη εγκυμοσύνη, αλλά αυτό είναι κάτι το οποίο δεν συμβαίνει. Πολλές μητέρες δεν θηλάζουν ή δεν ξέρουν πώς να το κάνουν σωστά και συχνά στα μωρά χορηγείται μαύρο τσάι, βότανα ή γάλα σε σκόνη που παρασκευάζονται με τρόπο ανθυγιεινό.

Ελπίζω ότι αυτές οι πρακτικές θα αλλάξουν κάποτε. Υπάρχει τεράστια ανάγκη να ευαισθητοποιηθεί η κοινότητα σχετικά με αυτά τα θέματα υγείας. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργαζόμαστε πολύ σκληρά για αυτό το σκοπό.

Θυμάμαι ακόμη την εποχή που γεννήθηκαν τα παιδιά μου. Ήταν η πρώτη εγκυμοσύνη της συζύγου μου και είχε τρίδυμα. Ενώ εγώ ήμουν στη δουλειά, η σύζυγός μου αναγκάστηκε, λόγω επιπλοκών κυήσεως, να γεννήσει τα τρίδυμα σε άλλη πόλη μετά από μόλις 31 εβδομάδες εγκυμοσύνης. Γέννησε ένα κορίτσι και δύο αγόρια, που ζύγιζαν μόλις 1.420, 1.260 και 1.130 γραμμάρια αντίστοιχα. Ως γιατρός ξέρω ότι είναι δύσκολο να επιβιώσουν μωρά με τόσο χαμηλό βάρος. Φοβήθηκα ότι θα πεθάνουν.

Το νοσοκομείο στο οποίο γέννησε η γυναίκα μου παρέπεμψε τα μωρά στην κλινική βρεφών των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Βαλουχιστάν, καθώς είναι η μοναδική ιατρική δομή στην ευρύτερη περιοχή που αναλαμβάνει τόσο πρόωρα μωρά. Ξαφνικά βρέθηκα στη θέση να φροντίζω τα ίδια μου τα παιδιά για 26 ημέρες.

Υπήρχαν σκαμπανεβάσματα. Ωστόσο, τα είδα να βελτιώνονται μέρα με τη μέρα. Το μητρικό γάλα είναι πάντα η πρώτη επιλογή και ο θηλασμός βοηθά σε μεγάλο βαθμό τα παιδιά να κερδίσουν βάρος. Τελικά επέζησαν και μέρα με τη μέρα η κατάσταση της υγείας τους βελτιωνόταν. Αυτή τη στιγμή είναι 16 μηνών, θηλάζουν ακόμα και είναι το ίδιο υγιή με τα άλλα παιδιά.

Τα παιδιά μου είναι ένα πραγματικό παράδειγμα ότι ακόμα κι αν ένα βρέφος γεννηθεί πρόωρα με πολύ χαμηλό βάρος ή γεννηθεί σοβαρά υποσιτισμένο, μπορεί να σωθεί. Ωστόσο, οι γονείς πρέπει να προστατεύουν τα παιδιά τους εξαρχής, μεταφέροντάς τα στο νοσοκομείο έγκαιρα, παρέχοντάς τους μητρικό γάλα και κατάλληλο απογαλακτισμό μετά από έξι μήνες, αποφεύγοντας επικίνδυνες πρακτικές υγιεινής.

Κάθε φορά που βλέπω ένα νεογέννητο μωρό να αγωνίζεται για τη ζωή του, μου θυμίζει τα τρία μου παιδιά. Αυτό με κάνει να αισθάνομαι ότι φροντίζω τα ίδια μου τα παιδιά καθημερινά. Θέλω και κάνω ό,τι μπορώ για να τα σώσω όλα».

Σημείωση:

Στο Πακιστάν, ο υποσιτισμός αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας και νοσηρότητας σε παιδιά κάτω των 5 ετών. Το 2008, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ξεκίνησαν να εργάζονται στις ανατολικές επαρχίες Νασιραμπάντ και Τζαφαραμπάντ, υποστηρίζοντας πρωτίστως τα προγράμματα διατροφής για παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών στο κεντρικό νοσοκομείο της Ντέρα Μουράντ Τζαμάλι με ένα δίκτυο κινητών ομάδων και παράλληλα αναπτύσσοντας δράσεις ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης της τοπικής κοινωνίας. Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν τη θεραπευτική σίτιση για τα ακραία υποσιτισμένα παιδιά στην πτέρυγα της γενικής παιδιατρικής και νεογνών, καθώς και στο εξωτερικό ιατρείο του θεραπευτικού προγράμματος διατροφής, το οποίο παρέχει βασική ιατρική περίθαλψη σε περισσότερα από 10.000 παιδιά ετησίως. Στόχος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα είναι να βελτιώσουν τον εντοπισμό των υποσιτισμένων παιδιών και την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας καθώς επίσης να υποστηρίξουν με ειδικά σχεδιασμένη διατροφή τόσο τα παιδιά με οξύ υποσιτισμό όσο και τις ίδιες τις μητέρες που θηλάζουν.