H ανταπόκριση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα μέσα και γύρω από την Ουκρανία

«Η σοβαρότητα, η κλιμάκωση και η ταχύτητα του πολέμου στην Ουκρανία έχουν δημιουργήσει τεράστιες ανάγκες και πόνο», λέει η Δρ Joanne Liu, έμπειρη παιδίατρος και μέλος της ομάδας επειγουσών κρίσεων  των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που μόλις επέστρεψε από την Ουκρανία.

«Είναι σαφές ότι το ουκρανικό ιατρικό σύστημα είναι ισχυρό και η ικανότητά του να ανταποκριθεί στις προκλήσεις είναι εντυπωσιακή», λέει η Δρ Liu, η οποία επισκέφθηκε ουκρανικά νοσοκομεία για να βοηθήσει στην αξιολόγηση των αναγκών τους και να συζητήσει πώς μπορούν να βοηθήσουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα. «Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ακούσουμε προσεκτικά και να κατανοήσουμε τους συγκεκριμένους τομείς όπου η υποστήριξή μας μπορεί να προσφέρει πραγματική πρόσθετη αξία. Έχουμε εντοπίσει αρκετούς βασικούς τομείς στους οποίους η ανθρωπιστική και ιατρική μας υποστήριξη μπορεί να αποφέρει πραγματικό, πρακτικό και μερικές φορές άμεσο σωτήριο όφελος.»

Ιατρικές προμήθειες έκτακτης ανάγκης

Από την αρχή, υπήρχε σαφής ανάγκη να δοθούν οι σωστές ιατρικές προμήθειες στα σωστά νοσοκομεία το συντομότερο δυνατόν. Αυτό ξεκίνησε με επείγουσες κλήσεις από το προσωπικό των νοσοκομείων που βρίσκονται κοντά στην πρώτη γραμμή των συγκρούσεων και των βομβαρδισμών που χρειάζονταν κυρίως χειρουργικά φάρμακα και προμήθειες για φροντίδα τραυμάτων και πληγών. Τον τελευταίο καιρό αυτό έχει διευρυνθεί και συμπεριλαμβάνει ανάγκη για φάρμακα για ασθένειες όπως το άσθμα, η υπέρταση, ο ιός HIV, ο υποθυρεοειδισμός και η φυματίωση.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα άνοιξαν μια μεγάλη αποθήκη διανομής στη δυτική πόλη Λβιβ και στη συνέχεια άνοιξαν και άλλες αποθήκες σε άλλες τοποθεσίες στην Ουκρανία.

Μέχρι σήμερα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν φέρει περισσότερους από 225 τόνους ιατρικών προμηθειών και ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ουκρανία, μεγάλο μέρος των οποίων έχει ήδη αποσταλεί σε νοσοκομεία και κέντρα υγείας, ή στο Υπουργείο Υγείας για περαιτέρω μεταφορά σε μέρη όπου είναι περισσότερο απαραίτητο. Η μεταφορά προμηθειών σε μια χώρα σε πόλεμο δεν είναι εύκολη, αλλά οι ομάδες μας έχουν διαπιστώσει ότι οι ουκρανικοί σιδηρόδρομοι είναι ανεκτίμητοι.

Έχουμε επίσης φέρει πέντε εμπορευματοκιβώτια γεμάτα με θερμικές κουβέρτες, υπνόσακους, ζεστά ρούχα και είδη υγιεινής (όπως οδοντόκρεμα, οδοντόβουρτσες, σαπούνι και πετσέτες) και τα δώσαμε σε τοπικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στο Λβιβ  για να διανεμηθούν σε ανθρώπους που φθάνουν στην πόλη από άλλα μέρη της Ουκρανίας ή κατευθύνονται προς τα σύνορα της χώρας. Έχουμε κάνει περαιτέρω διανομές βασικών ειδών στο Κίεβο, το Χάρκοβο και άλλες τοποθεσίες.

Διακομιδές με ιατρικά τρένα

Την 1η Απριλίου, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ολοκλήρωσαν την πρώτη διακομιδή ασθενών με ιατρικό τρένο μεταφέροντας εννέα ασθενείς που είχαν τραυματιστεί εντός ή κοντά στη Μαριούπολη από νοσοκομεία στη Zaporizhzhia σε νοσοκομεία στο Λβιβ. Τους μετέφεραν με αμαξοστοιχία δυο βαγονιών που λειτουργεί ως βασική νοσοκομειακή πτέρυγα, μαζί με μια ομάδα εννέα νοσηλευτών των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Τρεις ακόμη διακομιδές με αυτό το τρένο έγιναν από νοσοκομεία κοντά στην πρώτη γραμμή του πολέμου στις περιοχές Ντόνετσκ και Λουχάνσκ. Συνολικά 114 ασθενείς μαζί με τα μέλη της οικογένειά τους έχουν μεταφερθεί μέχρι σήμερα. Περαιτέρω ιατρικές διακομιδές με τρένο προγραμματίζονται καθώς τα επείγοντα αιτήματα από νοσοκομεία στα ανατολικά συνεχίζουν να αυξάνονται, ενώ ένα μεγαλύτερο και πιο κατάλληλα εξοπλισμένο τρένο ετοιμάζεται για χρήση.

Εκπαίδευση πάνω σε μαζικές απώλειες και φροντίδα τραυμάτων

«Όταν ένα νοσοκομείο δέχεται πολλούς ασθενείς ταυτόχρονα, το ονομάζουμε κατάσταση μαζικών απωλειών – όταν δεν έχεις αρκετούς πόρους και οι ασθενείς έχουν πάρα πολλές ανάγκες», λέει η Barbara Maccagno, ιατρική συντονίστρια επειγουσών κρίσεων στην Ουκρανία. «Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να σώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες ζωές είναι να έχουμε συστήματα που θα βοηθήσουν να γίνει γρήγορα διαλογή των ασθενών που είναι πιο σοβαρά και πρέπει να αντιμετωπιστούν αμέσως και να διαχωριστούν από τους ασθενείς που είναι λιγότερο σοβαρά και που μπορούν να περιμένουν λίγο περισσότερο. Μπορεί αρκετά εύκολα να γίνει κατανοητό αυτό, αλλά πρέπει να γίνει στην πράξη, καθώς είναι διαφορετικό από τον συνήθη τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι εισαγωγές στα νοσοκομεία».

Έχουμε πραγματοποιήσει αυτές τις εκπαιδεύσεις μαζικών απωλειών σε νοσοκομεία εκτός από το Κίεβο σε Χάρκοβο, Berehove, BilaTserkva, Dnipro, Lviv, Mukachevo, Odesa, Orikhiv, Vinnytsia, Zaporizhzhia, και σε νοσοκομεία εντός και γύρω από το Zhytomyr.

Ορισμένες από τις εκπαιδευτικές ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συμπεριλαμβάνουν έμπειρους χειρουργούς τραυμάτων πολέμου που έχουν πρόσθετη πρακτική εμπειρία σε χειρουργικές τεχνικές για την αφαίρεση σφαιρών και θραυσμάτων και καθαρισμό τραυμάτων.

Λιγότερο ορατές ανάγκες

Πριν ξεκινήσει ο πόλεμος, νοσηλεύαμε  ασθενείς με φυματίωση στο Zhytomyr. Θα συνεχίσουμε να αναζητούμε τρόπους για να τους υποστηρίξουμε στη θεραπεία τους, αν και αυτό είναι δύσκολο όταν οι άνθρωποι μετακινούνται. Στο Κίεβο, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν δημιουργήσει μια τηλεφωνική γραμμή επικοινωνίας για άτομα με χρόνια νοσήματα, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ηλικιωμένους και ευάλωτα άτομα με σκοπό να τους παρέχουμε τα φάρμακά τους στο σπίτι. Στο Χάρκοβο λειτουργούμε κινητές κλινικές για ανθρώπους που φιλοξενούνται σε σταθμούς του μετρό, πολλοί από τους οποίους υποφέρουν από άγχος και ψυχολογικά τραύματα λόγω του  πολέμου.

Στο Chernihiv, παρείχαμε ιατρικές προμήθειες σε ένα από τα νοσοκομεία της πόλης. Έχουμε επίσης δημιουργήσει κινητές κλινικές σε γειτονικά χωριά και στην πόλη για να ανταποκριθούμε στις υγειονομικές ανάγκες.

Οι ομάδες μας αρχίζουν επίσης να παρέχουν υποστήριξη ψυχικής υγείας σε άτομα που έχουν εγκαταλείψει περιοχές πιο έντονων μαχών και έχουν συγκεντρωθεί σε Κίεβο, Vinnytsia και Berehove ή διέρχονται μέσω Zaporizhzhia. Μέσα και γύρω από το Dnipro, παρέχουμε βασικά είδη ανθρωπιστικής βοήθειας για άτομα που έχουν καταφέρει να ξεφύγουν από τη Μαριούπολη και την περιοχή του Ντόνετσκ.

Περιοχές που βρίσκονται σε πόλεμο

Οι μεγαλύτερες ανάγκες είναι αναμφίβολα σε εμπόλεμες περιοχές που οι ομάδες μας δεν μπορούν να φτάσουν. Οι πολίτες που παγιδεύτηκαν σε πολιορκημένες πόλεις χρειάζονται ασφαλές πέρασμα για τις περιοχές της επιλογής τους. Πρέπει να επιτραπεί στην ανθρωπιστική βοήθεια να φτάσει σε περιοχές όπου οι πολίτες έχουν απόλυτη ανάγκη. Οι πολίτες πρέπει να προστατεύονται σύμφωνα με τους κανόνες του πολέμου και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, σε όλα τα μέρη και ανά πάσα στιγμή.

Γύρω από τα σύνορα της Ουκρανίας

Περισσότεροι από τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες έχουν εγκαταλείψει την Ουκρανία για γειτονικές χώρες, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Στις περισσότερες από αυτές τις χώρες, υπάρχει τεράστια αλληλεγγύη για να καλωσορίσουν και να προσφέρουν βοήθεια στους Ουκρανούς, και δεν σκοπεύουμε να επικαλύψουμε αυτές τις δράσεις. Σε χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία, οι ομάδες μας λειτουργούν κλινικές που παρέχουν ιατρική περίθαλψη και υποστήριξη ψυχικής υγείας στα συνοριακά περάσματα και μερικές φορές και στις δύο πλευρές των συνόρων· έχουμε κάνει δωρεές ιατρικών προμηθειών και υποστηρίζουμε τις τοπικές ομάδες της κοινωνίας των πολιτών, για παράδειγμα εκπαιδεύοντάς τις στην παροχή ψυχολογικής υποστήριξης.

Αν και είναι συγκινητικό να βλέπουμε την αλληλεγγύη που επιδεικνύουν οι πολίτες στους Ουκρανούς πρόσφυγες, διαπιστώνουμε με αγωνία ότι οι κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ εξακολουθούν να επιδεικνύουν έντονα κατασταλτικές προσεγγίσεις για την ασφαλή διέλευση προσφύγων άλλων εθνικοτήτων που φθάνουν στην Ευρώπη. Ζητούμε η ασφαλής διέλευση και η αξιοπρεπής υποδοχή να επεκταθούν σε όλους τους ανθρώπους που φθάνουν στην Ευρώπη ως μετανάστες, αιτούντες άσυλο ή πρόσφυγες, όπου και αν φτάνουν και με οποιοδήποτε μέσο.