Εύθραυστη ηρεμία στην επαρχία Ituri της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό – Αναζωπυρώνεται ο κύκλος βίας

Τέσσερις διαδοχικές επιθέσεις πρωτοφανούς βίας έπληξαν τις τοποθεσίες Tché, Drodro, Paroisse, Luko και Ivo, μεταξύ 12 και 28 Νοεμβρίου 2021. Αυτή η νέα κλιμάκωση των συγκρούσεων έχει επιδεινώσει την ανθρωπιστική κατάσταση και την κατάσταση ασφάλειας στα μέρη όπου έχουν βρει καταφύγιο οι εσωτερικά εκτοπισμένοι στην περιοχή, αυξάνοντας παράλληλα την ευαλωτότητα και την απομόνωση των ανθρώπων.

«Μας έχουν αφήσει στη μοίρα μας. Χωρίς φαγητό, τα παιδιά μου και εγώ είμαστε άρρωστοι από τότε που φτάσαμε στην περιοχή», λέει η Suzanne, μια 52χρονη αγρότισσα από την Dhedja που διέφυγε στο Ivo με τα τρία παιδιά της.

Είναι η δεύτερη φορά που αναγκάζεται να διαφύγει – αυτή τη φορά στον καταυλισμό των εκτοπισμένων της Rhoe. Στο Ivo, είδε περαστικούς να πυροβολούνται και άκουσε τους γείτονές της να δέχονται επίθεση με μαχαίρια καθώς κατάφερε να ξεφύγει με την οικογένειά της. Οι εικόνες των γειτόνων της που σφαγιάστηκαν επαναλαμβάνονται ξανά μέσα στο μυαλό της καθώς αγωνίζεται να παρέχει στα παιδιά της κάποιες προοπτικές για το μέλλον.

Όπως και η Suzanne, περισσότεροι από 40.000 άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να καταφύγουν στον καταυλισμό της Rhoe της Πολιτείας Blukwa. Μια περιοχή στην οποία είναι δύσκολη η πρόσβαση και όπου οι ανθρωπιστικές ομάδες έχουν μειωμένη παρουσία λόγω επαναλαμβανόμενων προβλημάτων ασφάλειας.

«Οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες. Το κρύο, την έλλειψη στέγης και αποχωρητηρίων. Οι συγκρούσεις μεταξύ ενόπλων ομάδων έχουν οδηγήσει στον μαζικό εκτοπισμό ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στον τομέα της υγείας που δεν βρίσκονται πλέον στο πλευρό των ασθενών τους», λέει ο Dr Benjamin Safari των Γιατρών  Χωρίς Σύνορα στο Drodro.

«Οι ανάγκες υγείας είναι τεράστιες. Έχουμε ξεκινήσει αρκετές δράσεις για να ενισχύσουμε την ανταπόκρισή μας, ειδικά για παιδιά κάτω των 15 ετών», αναφέρει.

Αρχικά, η κλινική που δημιουργήθηκε στον καταυλισμό είχε ως στόχο να μεταφέρει ασθενείς που χρειάζονταν πιο εντατική φροντίδα στο καλύτερα εξοπλισμένο γενικό νοσοκομείο αναφοράς στην πόλη Drodro. Ωστόσο, μετά τις τελευταίες συγκρούσεις που κατέστρεψαν τμήματα του Drodro και εξανάγκασαν ανθρώπους να πάνε στον καταυλισμό  του Rhoe, οι ομάδες μας μετέτρεψαν την κλινική σε νοσοκομείο πεδίου  για να βοηθήσουν τους πάνω από 65.000 ανθρώπους - μια αύξηση 40.000 ασθενών μέσα σε δύο μήνες.

Τις τελευταίες εβδομάδες, οι ομάδες μας πραγματοποίησαν κατά μέσο όρο περισσότερες από 800 εξετάσεις ασθενών την εβδομάδα, βοήθησαν 35 τοκετούς και περιέθαλψαν αρκετές δεκάδες ασθενείς που χρειάζονταν φροντίδα ψυχικής υγείας. Επιπλέον, οι ομάδες προαγωγής υγείας έχουν πραγματοποιήσει συνεδρίες ευαισθητοποίησης για την υγεία στην περιοχή, με στόχο τον εντοπισμό περιπτώσεων έντονου υποσιτισμού, ασθενειών με δυναμικό επιδημίας και παροχή πληροφοριών σχετικά με τις υπηρεσίες υποστήριξης για πιθανά θύματα σεξουαλικής βίας.

«Αν και μερικοί άνθρωποι αρχίζουν να επιστρέφουν στα σπίτια τους, στην εύθραυστη σχετική ηρεμία των τελευταίων εβδομάδων, οι ανάγκες παραμένουν υψηλές και η πρόσβασή μας στους ανθρώπους είναι περιορισμένη», λέει ο Davide Occhipinti, συντονιστής έργου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Drodro.  «Δεν θα είμαστε σε θέση να ακολουθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους στο Drodro εάν αυτό δεν είναι ασφαλές για το ιατρικό προσωπικό», λέει.

«Αυτοί που παραμένουν στο Rhoe δεν έχουν που να πάνε. Οι κοινότητες που μάχονται στην περιοχή έχουν παραμεληθεί για πάρα πολύ καιρό και δεν θα λύσουμε τα προβλήματά τους με επιδέσμους και φάρμακα. Το κράτος του Κονγκό και οι διεθνείς εταίροι του πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για την αντιστροφή της δυναμικής αυτού του φαύλου κύκλου που οδηγεί σε όλο και περισσότερους θανάτους, τραυματισμούς και εκτοπισμούς», λέει ο Occhipinti.

Μεταξύ 1999 και 2003, μια διακοινοτική σύγκρουση στο Ituri, μεταξύ Lendus και Hema, έπληξε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους έως την επέμβαση μιας στρατιωτικής δύναμης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η επαρχία έχει επιστρέψει στη βία από τα τέλη του 2017, κυρίως στο βόρειο τμήμα της, στο έδαφος του Djugu. Σε αυτή την πλούσια σε χρυσό και πετρέλαιο επαρχία, οι ένοπλες ομάδες με την πιο έντονη παρουσία είναι οι κυβερνητικές δυνάμεις που υποστηρίζονται από μία επιτροπή του ΟΗΕ γνωστή ως "MONUSCO, οι οποίες είναι αντιμέτωπες με μη κρατικές δυνάμεις, η πιο ενεργή από τις οποίες είναι γνωστή ως CODECO. Κάποια από τα περιστατικά κακοποίησης (από το 2017) περιγράφηκαν ως πιθανά «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» από τα Ηνωμένα Έθνη το 2020.

Στο Ituri, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν τέσσερα γενικά νοσοκομεία αναφοράς, 12 κέντρα υγείας, τρεις δομές υγείας και 32 χώρους κοινοτικής φροντίδας στις ζώνες υγείας Drodro, Nizi, Bambu και Angumu για τη διαχείριση παιδικών ασθενειών, υποσιτισμού, ελονοσίας, σεξουαλικής βίας και ψυχικής υγείας.