Δίνοντας μάχη με τη διφθερίτιδα στον καταυλισμό των Ροχίνγκια στο Μπανγκλαντές

Η Ρόζι Μπάρτον, βρετανίδα γιατρός που ζει στη Νότια Αφρική, μόλις επέστρεψε από το Μπανγκλαντές, όπου εργάστηκε για έναν μήνα σε θεραπευτικό κέντρο διφθερίτιδας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

«Δεν θα έπρεπε να βλέπουμε πια κρούσματα διφθερίτιδας. Αυτή η θανατηφόρα παιδική ασθένεια καλύπτεται από το βασικό πακέτο εμβολιασμών, επομένως η εμφάνισή της δείχνει θεμελιώδη αποτυχία των προγραμμάτων εμβολιασμού» αναφέρει.

Στη Μιανμάρ, οι Ροχίνγκια έχουν πολύ περιορισμένη πρόσβαση σε βασική φροντίδα υγείας κι αυτός είναι ο λόγος που παρουσιάζονται αυτά τα κρούσματα. Τους τελευταίους μήνες, περισσότεροι από 680.000 άνθρωποι έχουν διαφύγει από τη Μιανμάρ και τώρα ζουν σε τεράστιους υπερπλήρεις καταυλισμούς με ανεπαρκή πρόσβαση σε στέγη, νερό, τρόφιμα και ιατρική φροντίδα, δηλαδή συνθήκες κατάλληλες για την εξάπλωση μεταδοτικών ασθενειών.

«Έφτασα στα τέλη Δεκεμβρίου για να εργαστώ στο κέντρο διφθερίτιδας που άνοιξαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα για να μειώσουν την πίεση στα άλλα κέντρα υγείας. Είναι σημαντικό οι ασθενείς με διφθερίτιδα να περιθάλπονται σε ξεχωριστό χώρο, διαφορετικά οι υπόλοιποι ασθενείς σε μια δομή υγείας κινδυνεύουν να μολυνθούν.

»Όταν έφτασα, υπήρχαν περίπου 100 ασθενείς στην πορτοκαλί ζώνη του κέντρου, στην οποία περιθάλπονται οι ασθενείς που δεν είναι σε κρίσιμη κατάσταση, αλλά χρειάζονται αγωγή με αντιβιοτικά για να αναρρώσουν. Είχε προγραμματιστεί να ανοίξει η κόκκινη ζώνη σε μία εβδομάδα. Στην κόκκινη ζώνη περιθάλπονται οι ασθενείς σε πιο σοβαρή κατάσταση που χρειάζονται επιπλέον αγωγή για να αναρρώσουν» περιγράφει η γιατρός.

Διφθερίτιδα: Μια ξεχασμένη νόσος

Οι περισσότεροι ασθενείς με διφθερίτιδα έχουν πυρετό, πονόλαιμο και δυσκολία στην κατάποση. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα συμπτώματα είναι σοβαρά, όπως δυσκολία στην αναπνοή και φλεγμονή των αμυγδαλών. Στη διφθερίτιδα σχηματίζεται μια μεμβράνη που καλύπτει τον λαιμό, η οποία μπορεί να αποκολληθεί, να κλείσει την αναπνευστική οδό και να προκαλέσει οίδημα του λαιμού, με αποτέλεσμα να συμπιεστούν ή να φράξουν οι αναπνευστικές οδοί. Αυτό συμβαίνει συχνά στα παιδιά και μπορεί να προκαλέσει τον θάνατο.

Η διφθερίτιδα είναι μια σοβαρή λοίμωξη επειδή παράγεται μια τοξίνη, που μπορεί να εξαπλωθεί στο σώμα και να προκαλέσει επιπλοκές, για παράδειγμα στην καρδιά, με αποτέλεσμα να χτυπάει πολύ αργά, πολύ γρήγορα ή ακόμη και να σταματήσει να χτυπάει. Μπορεί επίσης να προκαλέσει παράλυση, για παράδειγμα στους μύες που χρησιμοποιούνται για την αναπνοή, οπότε οι ασθενείς παθαίνουν ασφυξία.

Μέρος της θεραπείας είναι και η χορήγηση αντιτοξίνης. Η αντιτοξίνη μπορεί να έχει παρενέργειες, καθώς παρασκευάζεται από αίμα αλόγου. Έχει μεγάλη συγκέντρωση αλλεργιογόνων για τους ανθρώπους και μπορεί να προκαλέσουν την κατάρρευση του ασθενούς ή αναφυλακτικό σοκ, επομένως οι ασθενείς πρέπει να έχουν πρόσβαση σε επείγουσα περίθαλψη όταν τους χορηγείται αντιτοξίνη.

«Στη Νότια Αφρική, απ' όπου κατάγομαι, θα δίναμε αυτή την αγωγή σε πλαίσιο εντατικής φροντίδας, ενώ εδώ είμαστε αναγκασμένοι να καταστήσουμε ασφαλή την αγωγή σε ένα αυτοσχέδιο νοσοκομείο.

»Όταν χορηγείς την αγωγή, πρέπει να παρακολουθείς προσεκτικά τον ασθενή και να ελέγχεις τον ρυθμό χορήγησης. Οι αλλεργικές αντιδράσεις μπορούν να συμβούν πολύ γρήγορα, επομένως χρειάζεσαι έναν νοσηλευτή ανά ασθενή, που σημαίνει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχει επαρκής αριθμός καλά εκπαιδευμένων εργαζόμενων υγείας» τονίζει.

Κίνδυνος και για άλλες επιδημίες

Όπως αναφέρει η γιατρός εδώ και πολλά χρόνια δεν έχει παρουσιαστεί κρούσμα διφθερίτιδας στο Μπανγκλαντές, «οπότε η εκπαίδευση ήταν απίστευτα σημαντική για να βεβαιωθούμε ότι μπορούμε να εργαστούμε με ασφάλεια. Λόγω του τεράστιου αριθμού των ασθενών που χρειάζονταν θεραπεία, οι Μπανγκλαντεσιανοί εργαζόμενοι υγείας βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή και η συνεργασία μαζί τους ήταν θαυμάσια. Πραγματικά ρίχτηκαν στη μάχη κατά της επιδημίας».

«Όταν οι ασθενείς, ιδιαίτερα τα παιδιά, λαμβάνουν την αντιτοξίνη, είναι απίστευτο να τους βλέπεις να συνέρχονται, ακόμη κι αν ήταν σε λήθαργο ή δεν αντιδρούσαν λίγες ώρες πριν. Θυμάμαι τα παιδιά που ανάρρωναν και μπορούσαν να πάνε σπίτι τους, ή τέλος πάντων εκεί που τώρα είναι το σπίτι τους.

»Όταν όμως οι ασθενείς φεύγουν από τη δομή, ξέρεις ότι τους στέλνεις σε έναν καταυλισμό όπου επικρατεί μεγάλος συνωστισμός, όπου υπάρχουν προβλήματα ύδρευσης και αποχέτευσης. Μπορεί να τους έχουμε θεραπεύσει από τη διφθερίτιδα, όμως τους στέλνουμε πίσω σε ένα μέρος όπου διατρέχουν τον κίνδυνο μελλοντικών επιδημιών. Ήδη έχει σημειωθεί μια επιδημία ιλαράς. Ποια θα είναι η επόμενη;

»Το ερώτημα παραμένει: τι θα συμβεί στη συνέχεια σε αυτούς τους ανθρώπους; Υπάρχει μεγάλη ανησυχία ότι αν επιστρέψουν στη Μιανμάρ μπορεί να βρεθούν και πάλι σε κίνδυνο και να μην έχουν πρόσβαση σε βοήθεια. Ασφαλής και εθελοντικός επαναπατρισμός μπορεί να υπάρξει μόνο όταν βελτιωθούν οι συνθήκες στο Ρακίν για τους Ροχίνγκια».