Απειλή για τη θεραπεία εκατοντάδων χιλιάδων ασθενών η «αποχώρηση» χωρών από την υποστήριξη του Διεθνούς Ταμείου για την καταπολέμηση του AIDS, της Φυματίωσης και της Ελονοσίας

Έκκληση στο Συμβούλιο του Διεθνούς Ταμείου για την καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας κάνουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα/ Médecins Sans Frontières (MSF) να αλλάξει επειγόντως τις πολιτικές και πρακτικές του για τις χώρες που αποχωρούν από την υποστήριξη των δωρητών, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο ελλείψεων κρίσιμων φαρμάκων και ανησυχητικών προβλημάτων ποιότητας των φαρμάκων σε πολλές χώρες.

Οι ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία για φυματίωση και HIV στις χώρες που αποχωρούν έχουν αντιμετωπίσει επικίνδυνες διακοπές της θεραπείας και έχουν πάρει φάρμακα άγνωστης ποιότητας. Ακόμη, οι χώρες πληρώνουν για τα φάρμακα πολύ υψηλότερες τιμές από εκείνες που θα πρέπει να πληρώνουν.

Πέρα από τις χώρες που πρόκειται να αποχωρήσουν από την υποστήριξη του Διεθνούς Ταμείου, ο οργανισμός ζητά ακόμη και από τις χώρες χαμηλότερου εισοδήματος να αρχίσουν να πληρώνουν για βασικά ιατρικά προϊόντα, συχνά χωρίς ενδελεχή αξιολόγηση των δυσχερειών στην προμήθεια και της οικονομικής δυνατότητας, καθώς και χωρίς κατάλληλο σχεδιασμό για περιορισμό των κινδύνων που να διασφαλίζει την πρόσβαση των ασθενών σε θεραπεία.

«Ο ρυθμός των αποχωρήσεων των χωρών από το Διεθνές Ταμείο, που επιταχύνεται από την υποχρηματοδότηση από τους δωρητές, ισοδυναμεί με ωρολογιακή βόμβα, καθώς η θεραπεία των ασθενών με HIV και φυματίωση απειλείται από την άγνωστη ποιότητα των φαρμάκων και την έλλειψή τους» λέει η Δρ Ελς Τορέλ, Εκτελεστική Διευθύντρια της Εκστρατείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την Πρόσβαση σε Βασικά Φάρμακα. «Αν επιτρέψουμε στις χώρες να πηδήξουν στο κενό χωρίς να περιοριστούν οι κίνδυνοι για τους ασθενείς που χρειάζονται θεραπεία, θα μπορούσε να ακυρωθεί η πρόοδος που έχει συντελεστεί τα τελευταία σχεδόν 20 χρόνια στην καταπολέμηση δύο από τις πιο θανάσιμες λοιμώδεις νόσους στον κόσμο.»

Τα τελευταία 16 χρόνια, η αγορά προϊόντων για τη θεραπεία του HIV και της φυματίωσης κεντρικά από το Διεθνές Ταμείο έχει συμβάλει στην εξασφάλιση προσιτών τιμών μέσω των παραγγελιών μεγάλου όγκου και της προσέλκυσης πολλών ανταγωνιστικών προμηθευτών. Εξίσου σημαντικό είναι ότι το Διεθνές Ταμείο έχει παίξει βασικό ρόλο στη διασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών σε ποιοτική θεραπεία, απαιτώντας όλα τα φάρμακα που αγοράζονται με δική του χρηματοδότηση να έχουν έγκριση ποιότητας είτε από το Πρόγραμμα Προέγκρισης Φαρμάκων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, είτε από μια αυστηρή ρυθμιστική αρχή φαρμάκων.

Ο οργανισμός Global Drug Facility (GDF), που βοηθάει τις χώρες να προμηθεύονται φάρμακα κατά της φυματίωσης, έχει καταγράψει έναν αριθμό προβλημάτων που συνδέονται με τις πολιτικές του Διεθνούς Ταμείου. Τους τελευταίους 18 μήνες, σε 15 χώρες στην Ασία, την Αφρική και την Ανατολική Ευρώπη έχουν σημειωθεί ελλείψεις φαρμάκων κατά της φυματίωσης. Ακόμη, 29 χώρες σε αυτές τις περιοχές και στη Λατινική Αμερική έχουν αγοράσει φάρμακα κατά της φυματίωσης άγνωστης ποιότητας, ενώ 21 χώρες έχουν αγοράσει φάρμακα και τεστ για τη φυματίωση σε τιμές που ξεπερνούν κατά πολύ τις ελάχιστες διεθνείς τιμές που θα πρέπει να πληρώνουν.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν διαπιστώσει παρόμοια προβλήματα στις χώρες όπου εργάζονται, όπως ελλείψεις φαρμάκων κατά της φυματίωσης στην Αρμενία επειδή οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν καταχωρούν τα προϊόντα τους στη χώρα, ελλείψεις παιδιατρικών φαρμάκων κατά του HIV στην Ινδία εξαιτίας της απουσίας προμηθευτών με διασφάλιση ποιότητας, καθώς και μη σταθερή προμήθεια φαρμάκων κατά του HIV στη Γουινέα εξαιτίας των προσδοκιών συγχρηματοδότησης του Διεθνούς Ταμείου που υπερβαίνουν τις δυνατότητες του εθνικού συστήματος υγείας.

«Ανησυχούμε ότι θα έχουμε περισσότερες ελλείψεις φαρμάκων στο μέλλον που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διακοπές της θεραπείας ή σε αποτυχία της θεραπείας» λέει ο Γκρεγκ Έλντερ, Ιατρικός Συντονιστής της Εκστρατείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την Πρόσβαση σε Βασικά Φάρμακα. «Κάνουμε έκκληση στο Διεθνές Ταμείο να πάρει τα απαραίτητα μέτρα και να βρει λύσεις σε συνεργασία με τις χώρες και άλλους παράγοντες, επειδή κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές. Ο αριθμός των ελλείψεων φαρμάκων είναι ένα ανησυχητικό σημάδι ότι η αποχώρηση των χωρών από την υποστήριξη του Διεθνούς Ταμείου γίνεται με βιασύνη και προχειρότητα.»

Προκειμένου να αποφευχθούν οι ελλείψεις και τα προβλήματα ποιότητας των φαρμάκων, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κάλεσαν το Συμβούλιο και τη Γραμματεία του Διεθνούς Ταμείου να πραγματοποιήσει επειγόντως αξιολογήσεις κινδύνου και ετοιμότητας για τις χώρες που αναμένεται να αυξήσουν τη συγχρηματοδότησή τους για ιατρικά προϊόντα, καθώς και για τις χώρες που αποχωρούν. Ακόμη, οι χώρες που συγχρηματοδοτούν και οι χώρες που αποχωρούν θα πρέπει να έχουν την ευελιξία να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση σε φάρμακα μέσω του GDF ή μηχανισμών ομαδικής προμήθειας, ώστε να αποκτούν ποιοτικά φάρμακα σε προσιτές τιμές.

«Τέλος, οι δωρητές του Διεθνούς Ταμείου πρέπει να προσφέρουν επαρκή χρηματοδότηση ώστε να μην περικοπούν οι προσπάθειές του για την καταπολέμηση του HIV και της φυματίωσης, συνεχίζοντας να εξασφαλίζουν τη χρήση ποιοτικών προσιτών φαρμάκων και τεστ που διαφυλάσσουν τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων» λέει η Τορέλ. «Εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς έχουν επηρεαστεί ήδη από τις ελλείψεις και τα προβλήματα ποιότητας των φαρμάκων κατά της φυματίωσης. Τώρα, τα προγράμματα για τον HIV σε πολλές χώρες αντιμετωπίζουν παρόμοιους κινδύνους. Αν δεν ληφθούν μέτρα από διάφορους φορείς για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων, θα επηρεαστούν εκατομμύρια άνθρωποι.»