Αντιμετώπιση του ψυχολογικού τραύματος μετά το τσουνάμι

Ομάδες της οργάνωσηςβρίσκονταν ήδη επιτόπου και παρείχαν άμεση ιατρική βοήθεια, αλλά η εμπειρία τωνΓΧΣ σε ανάλογες φυσικές καταστροφές υπογραμμίζει το ρόλο και τη σημασία τηςπαρέμβασης για την ψυχική υγεία των επιζώντων.

Έως τις 5 Ιανουαρίου, μια ομάδα αποτελούμενη από δύο άτομαδιεθνές προσωπικό και τέσσερις Ινδονήσιους ψυχολόγους -όλοι τους έμπειροι στηνπαροχή επείγουσας ψυχοκοινωνικής υποστήριξης- έφτασε στην περιοχή. Έως σήμερα,η ομάδα έχει πραγματοποιήσει πάνω από 100 ατομικές συνεδρίες καθώς καιομαδικές θεραπευτικές συνεδρίες για περίπου 70 άτομα που επλήγησαν από τοτσουνάμι.

Μέλη της ομάδας ψυχικής υγείας των ΓΧΣ ταξιδεύουν με τιςΚινητές Ιατρικές Κλινικές και εργάζονται σε διάφορα σημεία στην Μπάντα Άτσεχ,στο άκρο της επαρχίας Σουμάτρα, στο Λάμνο και το Μεουλαμπόχ, στη δυτική ακτή,και στο Σίγκλι, στην ανατολική ακτή.

Όταν οι άνθρωποι έρχονται με συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι,αϋπνίες, γαστρικά προβλήματα, άγχος και άλλες πιθανές ψυχοσωματικές ενοχλήσεις,το ιατρικό προσωπικό τους εξετάζει και στη συνέχεια τους παραπέμπει στονψυχολόγο για ατομική συμβουλευτική. Μια μικρή σκηνή ή μια λινάτσακρεμασμένη στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου των ΓΧΣ παρέχει ένα βασικό επίπεδοεμπιστευτικότητας.

Πολλές φορές οι άνθρωποι έρχονται απλά για να μιλήσουν για τιςεμπειρίες τους και είναι σημαντικό να μιλήσουν με κάποιον που δεν έχειπληγεί από την καταστροφή και επικεντρώνεται απλά στο να τους ακούσει.

«Το πρώτο πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε, ήταν η έλλειψηπληροφόρησης», λέει η Λετίτσια Σουτέτε, ψυχολόγος των ΓΧΣ. «Μόνο λίγοι άνθρωποιήξεραν τι πραγματικά είναι ένα τσουνάμι και τι το προκαλεί. Πολλοίάνθρωποι προσπαθούν να κατανοήσουν το γεγονός ερμηνεύοντάς το ως μια θεϊκήτιμωρία. Όταν καταλαβαίνουν ότι πρόκειται για φυσικό φαινόμενο και ότι μπορούννα λάβουν μέτρα για προστατευτούν από αυτό, αυτό τους βοηθά να μειώσουν το άγχοςτους».

Οι ΓΧΣ διανέμουν φυλλάδια στα ινδονησιακά και στην τοπικήδιάλεκτο του Άτσεχ ώστε να εξηγήσουν τι είναι ένα τσουνάμι και τι αντιδράσειςμπορεί να έχουν οι άνθρωποι όταν πληγούν από αυτό. Οι ψυχοσωματικές ασθένειες, ημεταστροφή της συμπεριφοράς, οι συναισθηματικές διαταραχές και το οξύ άγχοςσυνιστούν συνήθεις αντιδράσεις σε ένα εξαιρετικό και απρόβλεπτο γεγονός.

«Τις πρώτες 72 ώρες μετά από μια καταστροφή οι άνθρωποιβρίσκονται σε κατάσταση σοκ, στη συνέχεια ξεκινά μια φάση οξέος άγχους»,εξηγεί η Σουτέτε. «Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να ανακτήσουν τον έλεγχοτης ζωή τους το συντομότερο δυνατόν και να ξεπεράσουν την αίσθηση ότι είναιαβοήθητοι. Αφού καταφέρουν να επιζήσουν, να βρουν μια δουλειά, νακερδίσουν κάποια χρήματα, να ικανοποιήσουν τις βασικές τους ανάγκες και ναεπιστρέψουν στη ζωή, αρχίζουν να συνειδητοποιούν πραγματικά τι τους συνέβη.Στην αρχή, οι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να κλάψουν και εστιάζουν όλητους την ενέργεια ώστε να βρουν έναν τρόπο να επιβιώσουν. Αυτό τους εμποδίζει τηδεδομένη στιγμή να εκφράσουν σε όλη της την έκταση τη λύπη και την απώλειάτους».

Η προσέγγιση των ψυχολόγων των ΓΧΣ είναι να εφαρμόζουν σύντομη,επικεντρωμένη σε λύσεις θεραπεία. Το πρώτο βήμα είναι να βοηθήσουν τουςανθρώπους να κατανοήσουν τη σύνδεση μεταξύ του άγχους που αισθάνονταικαι των σωματικών συμπτωμάτων που βιώνουν, επιτρέποντάς τους ναανοιχτούν και να αρχίσουν να μιλούν. Το δεύτερο βήμα είναι να τους αφήσουν ναβρουν τις δικές τους λύσεις για να αισθάνονται καλύτερα. Κατά τη διάρκεια τωνσυνεδριών, οι ασθενείς μαθαίνουν επίσης πώς να χαλαρώνουν χρησιμοποιώνταςτεχνικές αναπνοής και χαλάρωσης.

«Ρωτάμε εάν τις τελευταίες τρεις εβδομάδες ο ασθενής έκανε κάτιπου του έδωσε την ευκαιρία να αισθανθεί λίγο καλύτερα», εξηγεί η Φάγιε,ψυχολόγος των ΓΧΣ. «Είναι σημαντικό να αρχίσουν να χρησιμοποιούν τιςμικρές, θετικές στιγμές που έχουν ζήσει, ως πηγή για να αντλούν κουράγιο όποτετο χρειάζονται. Και είναι επίσης πολύ σημαντικό για μας να ακούσουμε ναεκφράζουν τα αισθήματά τους και τη λύπη τους».

Τις επόμενες εβδομάδες, τέσσερις ομάδες ψυχολογικήςυποστήριξης των ΓΧΣ που θα αποτελούνται από ένα άτομο διεθνές προσωπικόκαι δύο ντόπιους ψυχολόγους η κάθε μία, θ' αρχίσουν να εργάζονται σε σταθεράσημεία στο Μεουλαμπόχ, το Σίγκλι, το Λάμνο και στην Μπάντα Άτσεχ σε συνεργασίαμε τις τοπικές δημόσιες μονάδες υγείας.

Παράλληλα, θα δημιουργηθούν «χώροι ακρόασης»όπου οι άνθρωποι που επλήγησαν από το τσουνάμι μπορούν να έρθουν και ναξεκουραστούν ή να μιλήσουν, ανεπίσημα ή επίσημα, και οι ΓΧΣ θα συνεργαστούν μετις κοινότητες σε κάθε τοποθεσία για να φτάσουν ως τους πλέον ευάλωτους και ναπροσφέρουν ψυχοκοινωνικές δραστηριότητες στην κοινωνία.