Η διανομή προστατευτικών κουνουπιέρων σε συνδυασμό με τα εντομοκτόνα μείωσαν σημαντικά τους θανάτους που οφείλονται σε αυτή την ασθένεια, σε χώρες όπως η Ρουάντα και η Αιθιοπία, σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Στις χώρες όπου εφαρμόστηκαν νέες στρατηγικές για τη διάγνωση και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ελονοσίας, οι ΓΧΣ παρατήρησαν επίσης ότι τα σοβαρά περιστατικά ελονοσίας μειώθηκαν.
Εντούτοις, δυστυχώς, οι ΓΧΣ αντικρίζουν λίγο διαφορετική εικόνα σε περιοχές που πλήττονται από πολέμους, όπου υπάρχουν ανεπαρκείς ή διεφθαρμένες κυβερνήσεις και όπου οι άνθρωποι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Σε χώρες όπως η Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, πολλοί άνθρωποι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους για να γλιτώσουν από τις συγκρούσεις και διαμένουν στα δάση, χωρίς προστασία. Σε αυτές τις περιοχές υπάρχουν λίγα κέντρα υγείας ή εκπαιδευμένο προσωπικό για τη θεραπεία της ελονοσίας. Κι ακόμα χειρότερα, μια οικογένεια με κουνουπιέρα μπορεί να αποτελέσει στόχο των κακοποιών.
Παρά το γεγονός ότι πολλές αφρικανικές κυβερνήσεις έχουν επισήμως συμφωνήσει στο να χρησιμοποιείται πλέον η νέα φόρμουλα φαρμάκων κατά της ελονοσίας -ένας συνδυασμός με βάση την αρτεμισίνη-, αυτά δεν φτάνουν ακόμα στις περιοχές που τα χρειάζονται επειγόντως. Κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 500 εκατομμύρια κρούσματα ελονοσίας, και ακόμα δεν υπάρχουν αρκετά φάρμακα για να καλύψουν τις ανάγκες. Μια πρόσφατη έκθεση από τη UNICEF αποκάλυψε ότι μόνο το 6% των παιδιών με ελονοσία λαμβάνουν αυτά τα νέα φάρμακα.
Επίσης, τα γρήγορα διαγνωστικά τεστ θα πρέπει να είναι διαθέσιμα στις περιοχές όπου δεν υπάρχουν μικροσκόπια υψηλής διακριτικής ικανότητας στα κέντρα υγείας. Αυτές οι πλαστικές διαφάνειες προσφέρουν γρήγορη και αποτελεσματική διάγνωση της σοβαρής μορφής της ελονοσίας, απλώς με μια σταγόνα αίματος από το δάχτυλο του ασθενή.
Τα καινούργια φάρμακα με βάση την αρτεμισίνη, όταν χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με αποτελεσματικά διαγνωστικά εργαλεία, έχουν τη δυνατότητα να σώσουν εκατοντάδες χιλιάδες ζωές. Είναι εξαιρετικά σημαντικό η διεθνής κοινότητα να παραμείνει σε εγρήγορση σχετικά με την ανάπτυξη αντίστασης στα φάρμακα και να δημιουργήσει συστήματα για την ανίχνευση και τη διαχείρισή της. Μόνο με αυτό τον τρόπο μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι δεν θα επαναληφθεί η αποτυχία του chloroquine, όταν η αυξανόμενη αντίσταση στο φάρμακο επέφερε την έξαρση της ασθένειας.
Τελικά, θα χρειαστεί να επινοήσουμε έξυπνες στρατηγικές για να βελτιώσουμε την πρόσβαση στην αποτελεσματική θεραπεία της ελονοσίας στις απομακρυσμένες περιοχές. Οι ΓΧΣ δοκιμάζουμε διάφορες μεθόδους για να το πετύχουμε αυτό, εκπαιδεύοντας ανειδίκευτους ανθρώπους ως «εθελοντές του χωριού για την ελονοσία» ώστε να προσφέρουν βασική φροντίδα κατά της ελονοσίας. Στη Σιέρα Λεόνε και στο Μάλι εκπαιδεύσαμε αντιπροσώπους της κοινότητας για να πραγματοποιούν τεστ και να θεραπεύουν την ελονοσία στα χωριά τους. Εκπαιδεύσαμε επίσης εργαζόμενους στο χώρο της υγείας στην Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, για να εντοπίζουν τους ασθενείς που φοβούνται να αφήσουν το καταφύγιό τους στα δάση. Παρόμοιες προσεγγίσεις ακολουθούνται στην Αιθιοπία και το Τσαντ ώστε να προσεγγίσουμε τις πιο απομακρυσμένες και απομονωμένες περιοχές.
Δελτίο Τύπου - Την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ) υποδέχονται με μεγάλη ικανοποίηση τα νέα ότι παρατηρήθηκε πτώση του αριθμού των κρουσμάτων ελονοσίας σε κάποιες από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου. Αυτό προκάλεσε ιδιαίτερη συγκίνηση στην παγκόσμια ιατρική κοινότητα, ενώ μερικοί μίλησαν ανοιχτά για την πιθανότητα πλήρους εξάλειψης της ελονοσίας.
