COVID-19 στη βορειοανατολική Συρία: Σχεδόν χωρίς υγειονομική περίθαλψη ο καταυλισμός Αλ Χολ

Ο επικεφαλής της επείγουσας παρέμβασης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Συρία, Γουίλ Τέρνερ, περιγράφει την κατάσταση σε ολόκληρη την περιοχή και στον καταυλισμό Αλ-Χολ, όπου περισσότεροι από 65.000 άνθρωποι, κυρίως γυναίκες και παιδιά, διαμένουν για σχεδόν δύο χρόνια, από τότε που οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις πήραν τον έλεγχο της τελευταίας περιοχής στη Συρία που τελούσε υπό τον έλεγχο του Ισλαμικού Κράτους.

Τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη βορειοανατολική Συρία;

Όλη η περιοχή έχει πληγεί από την έναρξη της πανδημίας. Περισσότεροι από 700.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους σε όλη τη βορειοανατολική Συρία, οι περισσότεροι από αυτούς εξαρτώνται σχεδόν εξ ολοκλήρου από την ανθρωπιστική βοήθεια. Απλώνονται στις επαρχίες Ράκα, Χάσακε και Ντέιρ Εζ-ζορ, καθώς και γύρω από την πόλη Κομπάλνι/Αϊν Αλ-Άραμπ στην ανατολική επαρχία του Χαλεπίου. Πολλοί από τους εκτοπισμένους ζουν σε συνωστισμένους επίσημους και άτυπους καταυλισμούς και αυτοσχέδια καταλύματα σε σχολεία και αγορές. Δεκάδες χιλιάδες ακόμη ζουν στα σπίτια των κατοίκων της περιοχής.

Όπως και το μεγαλύτερο μέρος της Συρίας, αυτή η περιοχή έχει καταστραφεί από τις συγκρούσεις που  ξεπερνούν τα εννέα χρόνια. Η πιο πρόσφατη σύγκρουση ήταν τον Οκτώβριο του 2019, όταν έλαβε χώρα μια στρατιωτική επιχείρηση που υποστηριζόταν από την Τουρκία στον Βορρά. Οι μάχες ανάγκασαν τους ανθρώπους σε νέο εκτοπισμό και κατέστρεψαν περαιτέρω την εύθραυστη υποδομή της περιοχής. Επιπλέον, η ανθρωπιστική βοήθεια που ήταν άκρως απαραίτητη αποσύρθηκε. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αναγκάστηκαν να μειώσουν τις δραστηριότητές τους για αρκετούς μήνες. Σήμερα, πολλές δομές υγείας δεν λειτουργούν πια και αυτές που παραμένουν ανοιχτές αγωνίζονται να ανταποκριθούν στις ανάγκες των ανθρώπων.

Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση με την παροχή νερού;

Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια τεράστια κρίση με το νερό. Ο σταθμός νερού Αλ Χαλούκ παρέχει νερό για περίπου 480.000 άτομα στην επαρχία Χασάκε, συμπεριλαμβανομένων των Αλ-Χολ και άλλων καταυλισμών για εκτοπισμένους. Υπέστη σοβαρές ζημιές τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, διακόπτοντας την παροχή νερού σε ολόκληρη την περιοχή. Παρόλο που οι ζημιές έχουν αποκατασταθεί, η παροχή νερού γίνεται μετ’ εμποδίων κατά τη διάρκεια του 2020. Οι εκτεταμένες ελλείψεις τις τελευταίες δύο εβδομάδες οδήγησαν σε διαμαρτυρίες και αναταραχές.

Δεν έχουμε πρόσβαση στο  Αλ Χαλούκ αυτή τη στιγμή, επομένως υποστηρίζουμε τις τοπικές αρχές με έναν σταθμό νερού που δημιουργήθηκε πρόσφατα και ονομάζεται Αλ Χίμε, βόρεια της πόλης Χάσακε. Δωρίζουμε εργαστηριακό εξοπλισμό και χημικές ουσίες που απαιτούνται για την επεξεργ ασία του νερού, ώστε να είναι ασφαλές για κατανάλωση και διανομή. Όταν είναι πλήρως λειτουργικός, εκτιμάται ότι ο σταθμός Αλ Χίμε μπορεί να καλύψει έως και το 30% των αναγκών νερού της περιοχής.

Ανησυχούμε ότι μπορεί να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Η πρόσβαση σε καθαρό νερό είναι απαραίτητη σε κάθε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Η έλλειψη νερού θα μπορούσε να είναι καταστροφική εν μέσω COVID-19.

Τι συμβαίνει με την COVID-19;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι παρατηρούμε αύξηση στα περιστατικά COVID-19 σε όλη τη βορειοανατολική Συρία. Από τις 24 Αυγούστου, υπήρξαν 394 επιβεβαιωμένα περιστατικά - σχεδόν το ένα πέμπτο αφορούσε σε εργαζομένους στον τομέα της υγείας. Οι έλεγχοι είναι περιορισμένοι, αλλά από τα τεστ που γίνονται, περίπου τα μισά είναι θετικά. Αυτό υποδηλώνει ότι το ποσοστό μετάδοσης είναι υψηλό και ότι απαιτούνται πολύ περισσότεροι έλεγχοι.

Από όσα γνωρίζουμε, οι πόλεις Χασάκε και του Καμισλί αποτελούν πλέον το επίκεντρο. Ανησυχούμε ότι αυτό σύντομα θα μετατοπιστεί στην πόλη της Ράκκα, μια άλλη πυκνοκατοικημένη περιοχή που φιλοξενεί μεγάλο αριθμό εκτοπισμένων και η οποία προσπαθεί  να συνέλθει από τις συνέπειες του πολέμου. Οι υπηρεσίες υγείας είναι λιγοστές και η πρόσβαση σε νερό και αποχέτευση είναι κακή.

Υπάρχουν διαθέσιμα περιορισμένα κρεβάτια για απομόνωση ή εντατική περίθαλψη στην περιοχή. Καθώς η COVID-19 εξαπλώνεται, διάφορες τοπικές αρχές και ανθρωπιστικές οργανώσεις σχεδιάζουν να διαθέσουν περισσότερες κλίνες σε διαφορετικές τοποθεσίες. Σε συνεργασία με την Κουρδική Ερυθρά Ημισέληνο, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν το μοναδικό αποκλειστικό νοσοκομείο για COVID-19 στη βορειοανατολική Συρία, στα περίχωρα της πόλης Χάσακε, το οποίο έχει επίσης κάποια δυναμική για εντατική θεραπεία. Στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής ομάδας κρούσης που έχει δημιουργηθεί για COVID-19, υπό την ηγεσία των τοπικών υγειονομικών αρχών, παρέχουμε επίσης εκπαίδευση σε ολόκληρη την περιοχή και βοηθήσαμε στην ανακαίνιση μίας πτέρυγας απομόνωσης 48 κλινών στο Εθνικό Νοσοκομείο Χάσακε, το μεγαλύτερο γενικό νοσοκομείο της περιοχής.

Πώς είναι η κατάσταση στον καταυλισμό Αλ-Χολ;

«Ο καταυλισμός Αλ-Χολ, στην επαρχία Χασάκε, κοντά στα σύνορα με το Ιράκ, είναι ο μεγαλύτερος προσφυγικός καταυλισμός στη βορειοανατολική Συρία. Σήμερα, περίπου 65.400 άνθρωποι ζουν εκεί - οι περισσότεροι έφτασαν μετά τις τελευταίες συγκρούσεις μεταξύ του Ισλαμικού Κράτους (IS) και των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων στις αρχές του 2019. Πάνω από το 90% είναι γυναίκες και παιδιά- τα 2/3 εκ των οποίων είναι κάτω των 18 ετών.

Πρόκειται για ένα «κλειστό κέντρο», περιφραγμένο με συρματοπλέγματα. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα μέσα και έξω από αυτό. Είναι ένας χώρος ασφυκτικά γεμάτος και κατά μέσο όρο επτά άτομα συνωστίζονται σε μία σκηνή μεσαίου μεγέθους.

Οι περιορισμοί στις μετακινήσεις των ανθρώπων, ήταν ήδη αυστηροί πριν από την COVID-19, αλλά έχουν αυξηθεί περαιτέρω λόγω της πανδημίας. Για πολλούς ανθρώπους είναι αδύνατο να βγουν από τον καταυλισμό, ακόμη και για μικρά χρονικά διαστήματα.

Υπάρχει υγειονομική περίθαλψη στον καταυλισμό;

«Προς το παρόν, δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου υγειονομική περίθαλψη, καθώς πολλές δομές υγείας έχουν κλείσει λόγω της COVID-19. Οι συνέπειες είναι καταστροφικές. Σε μια μόνο εβδομάδα τον Αύγουστο, επτά παιδιά πέθαναν, όλα κάτω των πέντε ετών. Ακούσαμε τρομερές ιστορίες από τις μητέρες τους που πήγαιναν από κλινική σε κλινική σε μια απελπισμένη αναζήτηση να βρουν μία ανοικτή δομή.

Τον Μάιο, λειτουργούσαν 24 κλινικές πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης στον καταυλισμό. Στις αρχές Αυγούστου είχαν μείνει μόλις 15. Αυτή τη στιγμή, μόνο πέντε από αυτές τις κλινικές λειτουργούν, συμπεριλαμβανομένης της κλινικής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Δεδομένου ότι καταφέραμε να την ξανανοίξουμε στα τέλη Ιουλίου, έχουμε δει περισσότερους από 1.000 ασθενείς. Σε όλο τον καταυλισμό λειτουργούμε επίσης ένα πρόγραμμα φροντίδας τραυμάτων για άτομα που δεν μπορούν να φτάσουν σε κλινικές. Υπάρχουν τρία νοσοκομεία στο πεδίο, αλλά κανένα δεν είναι πλήρως λειτουργικό. Μέχρι την περασμένη εβδομάδα δεν υπήρχε ιατρική περίθαλψη έκτακτης ανάγκης στον καταυλισμό. Ευτυχώς, κάποιες περιορισμένες υπηρεσίες μπόρεσαν να επαναλειτουργήσουν. Ωστόσο, δεν είναι σαφές πόσο καιρό μπορεί να κρατήσει αυτό, δεδομένου του υψηλού ποσοστού μετάδοσης του ιού μεταξύ του ιατρικού προσωπικού.

Γίνονται παραπομπές για πιο σοβαρά περιστατικά, αλλά μπορεί να είναι περίπλοκες και η διαδικασία μπορεί να είναι χρονοβόρα. Και καθώς η COVID-19 επηρεάζει την υγειονομική περίθαλψη σε ολόκληρη την περιοχή, οι επιλογές παραπομπής είναι πιθανό να μειωθούν.

Υπάρχει αυτή τη στιγμή μία επιδημία διάρροιας και τα μικρά παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, με αποτέλεσμα πολλά να υποσιτίζονται. Στα θεραπευτικά επισιτιστικά μας κέντρα, σχεδόν το 80% των ασθενών μας κάτω των πέντε ετών έχουν οξεία υδαρή διάρροια. Οι εισαγωγές ασθενών αυξήθηκαν κατά 71% τον Ιούλιο, ενώ εξετάσαμε 157 παιδιά με υποσιτισμό στα εξωτερικά ιατρεία μας. Το καθαρό νερό και η γενικότερη υγιεινή είναι απόλυτες προτεραιότητες, ιδίως με τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού. Τον Ιούλιο, παραδώσαμε 15,2 εκατομμύρια λίτρα χλωριωμένου νερού και επεξεργαστήκαμε άλλα 69,3 εκατομμύρια λίτρα για διανομή».

 Υπάρχει κίνδυνος εξάπλωσης της επιδημίας COVID-19 στο Αλ-Χολ;

«Μόλις ακούσαμε για το πρώτο επιβεβαιωμένο περιστατικό COVID-19 μεταξύ εκτοπισμένων που ζουν στον καταυλισμό του  Αλ-Χολ. Ανησυχούμε για το τι θα συμβεί στη συνέχεια.

Ο καταυλισμός Αλ-Χολ δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένος για ένα ξέσπασμα της COVID-19. Έχει δημιουργηθεί μια δομή απομόνωσης, αλλά δεν είναι έτοιμη ακόμη να λειτουργήσει. Δεν διαθέτει αρκετό εκπαιδευμένο προσωπικό, ούτε τις βασικές υποδομές νερού και υγιεινής καθώς και επαρκή μέτρα πρόληψης και ελέγχου μολύνσεων. Υπάρχουν, επίσης, προβλήματα με τα φάρμακα και τον ιατρικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης οξυγόνου. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι, εντοπίστηκαν άτομα με συμπτώματα παρόμοια με αυτά του κορωνοϊού στον καταυλισμό και τα οποία δεν ήθελαν να μεταφερθούν στη δομή απομόνωσης.

Οι ομάδες μας έχουν εντοπίσει 1.900 άτομα σε ολόκληρο τον καταυλισμό, τα οποία είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην COVID-19 και αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα υγείας, όπως διαβήτη, υπέρταση, άσθμα ή καρδιακές παθήσεις. Κάνουμε ό, τι μπορούμε για να τους παρέχουμε τα φάρμακα που χρειάζονται, καθώς και σαπούνι και άλλα βασικά είδη. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς δεν μπορούν να βγουν έξω και να τα αγοράσουν μόνοι τους.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται εντατικά για την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού αναφορικά με τα μέτρα πρόληψης, αλλά είναι δύσκολο να ζητήσεις από ανθρώπους που ζουν σε τέτοιες συνθήκες να τηρούν αυτά τα μέτρα - όπως η φυσική απόσταση».