Σερβία: αιτούντες άσυλο και μετανάστες εγκαταλελειμμένοι στο κρύο

19 Φεβρουαρίου 2015 - Αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και μετανάστες οι οποίοι διακινδύνευσαν τις ζωές τους για να φτάσουν στην Ευρώπη αφήνονται αβοήθητοι στα δάση και σε εγκαταλελειμμένα κτίρια στη Σερβία, χωρίς επαρκές φαγητό και στέγη,  ακόμη και κάτω από τις αντίξοες συνθήκες αυτού του σκληρού χειμώνα, σύμφωνα με τη διεθνή ιατρική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα/Médecins Sans Frontières (MSF). Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα παρέχουν σε αυτούς τους ανθρώπους βασικά είδη πρώτης ανάγκης και επείγουσα ιατρική φροντίδα. Παράλληλα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούν τις αρχές της Σερβίας και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να παρέχουν στους αιτούντες άσυλο βοήθεια και προστασία.

Ο κανονισμός του Δουβλίνου συχνά απαιτεί από τους αιτούντες άσυλο που εισέρχονται παράτυπα στην Ευρωπαϊκή Ένωση να κάνουν αίτηση για άσυλο στην χώρα εισόδου, ωστόσο  οι μετανάστες και οι αιτούντες άσυλο εγκαταλείπουν όλο και περισσότερο τις ακατάλληλες συνθήκες σε Ελλάδα και Βουλγαρία, διασχίζοντας την περιοχή των Βαλκανίων στο δρόμο τους για τη βόρεια Ευρώπη. Σύμφωνα με τη Σερβική υπηρεσία ασύλου, περίπου 16.500 αιτούντες άσυλο, κυρίως από τη Συρία, το Αφγανιστάν και τις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, έφτασαν στη Σερβία το 2014 σε μία προσπάθεια να βρουν καταφύγιο και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης  στην Βόρεια Ευρώπη.

«Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να αναγνωρίσουν τις αποτρόπαιες συνέπειες των πολιτικών τους και να βελτιώσουν τις υπάρχουσες διαδικασίες ασύλου, τις συνθήκες υποδοχής και την αδυναμία ένταξης για τους χιλιάδες πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο», αναφέρει ο Stuart Alexander Zimble, Συντονιστής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στα Βαλκάνια. «Η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να βελτιώσουν την πρόσβαση στην παροχή ασύλου και τις συνθήκες υποδοχής για τους νεοαφιχθέντες αιτούντες άσυλο».

Το σύστημα παροχής ασύλου στην Ελλάδα που παραμένει δυσλειτουργικό, υποχρεώνει ανθρώπους που χρήζουν προστασίας να διαμένουν σε άθλιες συνθήκες και τους αναγκάζει να παίρνουν περεταίρω ρίσκα χρησιμοποιώντας δίκτυα παράνομης διακίνησης για να φύγουν από την Ελλάδα σε αναζήτηση προστασίας και βοήθειας. "Η κατάσταση είναι τόσο κακή που δεν μπορείς να μείνεις εκεί", αναφέρει ένας Αφγανός πρόσφυγας ο οποίος πέρασε 18 μήνες σε ένα κέντρο κράτησης στην Ελλάδα και στη συνέχεια πήγε στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και στη Σερβία.

Φτάνοντας στη Σερβία, πολλοί αιτούντες άσυλο αναγκάστηκαν, μη έχοντας άλλη επιλογή, να κοιμηθούν έξω, κάτω από πλαστικά καλύμματα ή αυτοσχέδιες σκηνές, παρά τις χαμηλές θερμοκρασίες οι οποίες φτάνουν τους 20 βαθμούς κάτω από το μηδέν. Κάθε μέρα στο χωριό Bogovadja, δεκάδες αιτούντων άσυλο περιμένουν να εγκριθούν οι αιτήσεις ασύλου τους. Στη συγκεκριμένη τοποθεσία, η υπηρεσία ασύλου  διεκπεραιώνει μόνο λίγες, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, αιτήσεις την ημέρα, αναγκάζοντας τους ανθρώπους, μερικές φορές ακόμα και εγκυμονούσες γυναίκες και παιδιά, να περιμένουν στο δάσος γύρω από το χωριό. Στην πόλη Subotica, κοντά στα σύνορα με την Ουγγαρία, οι μετανάστες βρίσκουν καταφύγιο τη νύχτα σε εγκαταλελειμμένα και κατεστραμμένα κτίρια. Κάποιοι κοιμούνται έξω, κρυμμένοι στα χωράφια για να αποφύγουν την αστυνομία.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούν τα κράτη μέλη της EE, και κυρίως την Ουγγαρία, να μην καταφεύγουν στην επιστροφή υπηκόων τρίτων χωρών στη Σερβία. Η Σερβία, με την υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, πρέπει να παρέχει επαρκή βοήθεια και διεθνή προστασία στους αιτούντες άσυλο, βελτιώνοντας την ικανότητά της να δέχεται αιτήσεις και να στεγάζει τους αιτούντες άσυλο σε όλα τα κέντρα χορήγησης ασύλου, με έναν ασφαλή, ανθρώπινο και αποτελεσματικό τρόπο.

Μία ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα διανέμει κιτ με βασικά είδη πρώτης ανάγκης σε ευπαθείς ομάδες στις περιοχές Bogovadja και Subotica από τον Δεκέμβριο. Τα πιο κοινά προβλήματα υγείας μεταξύ των μεταναστών είναι το κρυολογήματα, λοιμώξεις του αναπνευστικού και δερματικές παθήσεις, κυρίως εξαιτίας των χαμηλών θερμοκρασιών και των κακών συνθηκών υγιεινής.

«Συνήθως είναι ντυμένοι ελαφρά, ζουν σε ανθυγιεινές συνθήκες, δεν έχουν την δυνατότητα να κάνουν μπάνιο και είναι πολύ πεινασμένοι», αναφέρει η ιατρική συντονίστρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Βασιλική Αρμενιάκου. «Πολλοί έχουν μυϊκά και οστικά τραύματα, έντονους πόνους στο σώμα, κοψίματα, μελανιές και  κρυοπαγήματα, επειδή περπατούσαν για μέρες ή έτρεχαν στο δάσος».