«Στη Σομαλία η κατάσταση θυμίζει ποδόσφαιρο: κάθε νύχτα, νέες μάχες ξεσπούν»

Σύμφωνα με τους δείκτες του UNDP (Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών) υπάρχουν μετά βίας 240 γιατροί, 400 νοσοκόμες, 80 μαίες και 200 τεχνικοί για 10 εκατομμύρια κατοίκους. Ο Άμπντι, διπλωματούχος νοσοκόμος της Νοσηλευτικής Σχολής του Μογκαντίσου από το 1982, αποτελεί εξαίρεση σε μια χώρα όπου για περισσότερα από 15 χρόνια το εκπαιδευτικό σύστημα είναι ανύπαρκτο κι όπου λιγότερο από το 13% των παιδιών λαμβάνουν πρωτοβάθμια εκπαίδευση σε σχολεία που κατάφεραν να ανοίξουν και να λειτουργούν οι κοινότητες.

Παρά την πρόσφατη κλιμάκωση των εχθροπραξιών που πλήττει την ήδη εύθραυστη κατάσταση της χώρας ο Άμπντι, που δουλεύει για τους ΓΧΣ εδώ και 15 χρόνια, δεν απογοητεύεται και συνεχίζει να παλεύει για να κάνει τους δείκτες υγείας λιγότερο αμείλικτους. Επί του παρόντος, επιβλέπει το έργο των 6 πρωτοβάθμιων κέντρων υγείας που λειτουργούν οι ΓΧΣ στην περιοχή του Τζόουχαρ. Βρισκόμαστε στα εξωτερικά ιατρεία στο Κούλμις, μια γειτονιά της πόλης. Θυμάσαι πότε άνοιξαν τα εξωτερικά ιατρεία;
Αυτό έγινε πάνω από 10 χρόνια πριν. Η κατάσταση της ασφάλειας ήταν τότε αρκετά κακή, αλλά η αλήθεια είναι ότι οι ΓΧΣ εργάστηκαν με τιμιότητα κι άρχισαν να προσλαμβάνουν όλους τους ντόπιους που χρειάζονταν για να δουλέψουν στα ιατρικά κέντρα. Μετά από τόσα χρόνια, αυτά τα κέντρα είναι ακόμα εδώ και λειτουργούν κανονικά.

Παρόλο που κάποιες φορές οι μετακινήσεις των πληθυσμών περιορίζονται εξαιτίας των προβλημάτων ασφαλείας, πόσοι άνθρωποι έρχονται εδώ καθημερινά;
Εδώ στο Κουλμίς γίνονται κατά μέσο όρο 60 συνεδρίες ημερησίως, αλλά σε άλλα κέντρα, όπως του Μπούλο Σίχ, γίνονται ακόμα περισσότερες, περίπου 100 τη μέρα. Παρά την κατάσταση, οι άνθρωποι εξακολουθούν να έρχονται στα κέντρα και βοηθάμε ο ένας τον άλλον. Καταλαβαίνεις; Οι Σομαλοί μπορεί να πολεμούν και να αλληλοσκοτώνονται, αλλά πάντα υπάρχει ένα δίκτυο βοήθειας που προσφέρει υποστήριξη, κυρίως όταν τα πράγματα γίνονται πραγματικά δύσκολα.

Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις ασθενειών;
Κυρίως διάρροια, μολύνσεις του αναπνευστικού, δερματικές ασθένειες κτλ. Επίσης ελονοσία, αλλά τώρα με το γρήγορο τεστ τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα.

Ποιες είναι οι βασικές ανάγκες που πρέπει να ικανοποιηθούν;
Η εκπαίδευση και η υγεία πιστεύω. Η υγεία είναι η πρώτη προτεραιότητα αλλά κι αυτή συνδέεται στενά με την εκπαίδευση. Αν όλα τα παιδιά πήγαιναν σχολείο θα μπορούσαν να καταλάβουν καλύτερα πόσο σημαντικό είναι να φροντίζει κανείς την υγεία του και να προλαμβάνει τις ασθένειες. Επιπλέον, αν τα παιδιά πήγαιναν σχολείο θα ήταν πιο ανοιχτόμυαλα, πιο έξυπνα κι αυτό θα συνεισέφερε στη βελτίωση της κατάστασης για τις οικογένειές τους. Μέχρι στιγμής, κι έως ότου δημιουργηθούν αυτές οι εκπαιδευτικές δομές, το πιο σημαντικό πράγμα που μπορούμε πιστεύω να κάνουμε είναι να οργανώνουμε δραστηριότητες αγωγής υγείας στα χωριά, ώστε οι χωρικοί να αποκτήσουν τουλάχιστον τις βασικές γνώσεις.

Ύστερα, από πλευράς υγείας, πιστεύω ότι η έλλειψη νοσοκομείων παραπομπής είναι ένα σοβαρό ζήτημα. Θα πρέπει επίσης να αυξηθούν οι παιδίατροι, γιατί η κατάσταση της υγείας των παιδιών είναι αρκετά κακή.  Οι δείκτες της φυματίωσης είναι επίσης πολύ υψηλοί. Επιπροσθέτως, συχνά προκύπτουν νέες ανάγκες εξαιτίας επειγουσών καταστάσεων όπως πλημμύρες, ξηρασία κτλ. Πιστεύω ότι πρέπει να συνεργαστούμε και να ανταποκριθούμε πιο άμεσα σε αυτές τις καταστάσεις αλλά για να γίνει αυτό, για να έχουμε καλύτερη πρόσβαση στις περιοχές που πλήττονται, πρέπει να βελτιωθεί η κατάσταση της ασφάλειας.

Λαμβάνοντας υπόψη τα τελευταία γεγονότα, πώς βλέπετε το μέλλον;
Η αλήθεια είναι ότι η κατάσταση στη Σομαλία θυμίζει ποδόσφαιρο: κάθε νύχτα νέες συμπλοκές ξεσπούν μεταξύ διαφορετικών ένοπλων ομάδων!