Η παρέμβαση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην επιδημία χολέρας στη Ζάμπια

Δύο περιοχές που συνήθως πλήττονται από τη χολέρα: το Καπίρι Μ' Πόσι (βαλτώδης περιοχή κοντά στη Λουσάκα) και η Λουσάκα, η πρωτεύουσα, ήταν οι πρώτες όπου από τον Αύγουστο του 2005 παρουσιάστηκε αύξηση στα περιστατικά χολέρας.

Η αρχική κλιμάκωση της επιδημίας, στα τέλη του Νοεμβρίου, εξελίχθηκε με ένα τρόπο ενδημικό. Ωστόσο, σε σύγκριση με την ίδια εποχή το 2004, είναι προφανές ότι αυτή τη χρονιά είχαμε μια μεγαλύτερη εξάπλωση της ασθένειας.

Κατά τη διάρκεια του Δεκεμβρίου, ξεκίνησαν ισχυρές βροχές και η επιδημία επιδεινώθηκε. Άρχισε να παίρνει τα χαρακτηριστικά μιας πιθανώς σοβαρής επιδημίας.   

Πώς ανταποκρίνονται οι ΓΧΣ σε αυτή την επιδημία; Σχεδιάζουν να επεκτείνουν την παρέμβασή τους;

Καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου οι ΓΧΣ συνέχισαν να συμμετέχουν στην προσπάθεια ελέγχου εξάπλωσης της ασθένειας στο Καπίρι Μ'Πόσι και συγκεκριμένα στη βαλτώδη περιοχή Λουκάνγκα. Εργαστήκαμε στην περιοχή των βάλτων και συγκεκριμένα στα χωριά και στις κοινότητες των ψαράδων, στήνοντας Μονάδες Θεραπείας της Χολέρας και εφοδιάζοντάς τες με ιατροφαρμακευτικό υλικό, εκπαιδεύοντας το προσωπικό, παρέχοντας υπηρεσίες χλωρίωσης, υγιεινής και ύδρευσης και πραγματοποιώντας δραστηριότητες ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας.   

Η ομάδα των ΓΧΣ προχώρησε επίσης στη συλλογή και ανάλυση στοιχείων και στην παρακολούθηση της κατάστασης στις περιοχές της επιδημίας.   

Από τον Αύγουστο, αυξήσαμε τη δράση μας, επεκτείνοντάς την μέχρι και τη Λουζάκα. Δεχτήκαμε μία πρόσκληση να συμμετέχουμε στις Τοπικές και Εθνικές Ομάδες Δράσης.

Καθώς η επιδημία συνέχιζε να επιδεινώνεται και τα μέτρα που είχαν προταθεί και υλοποιηθεί από την Εθνική Ομάδα Δράσης αποδείχτηκαν αναποτελεσματικά για τον έλεγχο εξάπλωσης της επιδημίας, η ομάδα των ΓΧΣ συζήτησε και αποφάσισε ότι η ανταπόκριση των τοπικών αρχών στην επιδημία ήταν ανεπαρκής. Αποφασίσαμε ότι έπρεπε να λάβουμε ένα πιο ενεργό ρόλο στην προσπάθεια ελέγχου της επιδημίας.

Η Μονάδα Επειγόντων των ΓΧΣ έφτασε στη χώρα στα μέσα Δεκεμβρίου και ξεκίνησε την παρέμβαση. Τώρα οι ΓΧΣ έχουν αναλάβει έναν ηγετικό ρόλο στην προσπάθεια ελέγχου της επιδημίας. Η στρατηγική και η δράση μας στοχεύουν να καλύψουν όλες τις ανάγκες αυτής της επιδημίας: διαχείριση των ατομικών περιστατικών, ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας, παροχή ύδρευσης και υγιεινής στα θεραπευτικά κέντρα και στις κοινότητες. 

Ποιες είναι οι εκτιμήσεις για τους επόμενους μήνες;

Η επιδημία ολοένα και επιδεινώνεται. Αναμένεται να φτάσει στην κορύφωσή της τον Ιανουάριο με Φεβρουάριο. Υπολογίζουμε ότι συνολικά θα έχουμε 8-9.000 περιστατικά. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η επιδημία αυτή μπορεί να είναι μία από τις μεγαλύτερες στην ιστορία της Ζάμπιας.

Πώς ανταποκρίνονται στην κρίση η κυβέρνηση της χώρας και οι άλλοι φορείς;

Η ανταπόκριση των κυβερνητικών και μη-κυβερνητικών φορέων στην επιδημία είναι εμφανώς ανεπαρκής. Η επιδημία χολέρας εκλαμβάνεται σαν ένα απλό πρόβλημα υγείας. Αφήνεται να αντιμετωπιστεί από το Υπουργείο Υγείας και την Ομάδα Διαχείρισής Υγείας της Λουζάκα. Στις συναντήσεις της Ομάδας Δράσης δε συμμετέχει σχεδόν κανένας εκπρόσωπος από άλλα υπουργεία και κυβερνητικούς φορείς, ακόμα και αν έχει προσκληθεί. 

Από την άλλη πλευρά, δεν είναι πολλές οι διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις που συμμετέχουν στην καταπολέμηση της επιδημίας. Ο ΠΟΥ είναι παρόν σε κεντρικό επίπεδο και κατά καιρούς υποστηρίζει το Υπουργείο Υγείας με οικονομική ενίσχυση και παροχή ιατρικού υλικού. Το JICA (ιαπωνική μη κυβερνητική οργάνωση) παρεμβαίνει με μακροπρόθεσμα αναπτυξιακά προγράμματα στις κοινότητες της Λουζάκα για την ευαισθητοποίηση και την κινητοποίηση των κατοίκων σε θέματα που αφορούν την χολέρα. Ωστόσο, ο συντονισμός ακόμα και αυτών των περιορισμένων προσπαθειών από το Υπουργείο Υγείας δεν είναι επαρκής.