Οι ΓΧΣ κοντά στους μετακινούμενους πληθυσμούς-μετανάστες χωρίς έγγραφα

Στις 13 Μαΐου 2008, με βάση τα αποτελέσματα της διερευνητικής αποστολήςπου διενεργήθηκε από την οργάνωση τον Φεβρουάριο 2008, οι ΓΧΣξεκινήσαμε ένα πρόγραμμα επείγουσας παρέμβασης στον καταυλισμό τηςΠάτρας και κατόπιν, στις 2 Ιουνίου 2008, στο κέντρο κράτησης τηςΠαγανής, στη Μυτιλήνη. Η τρίτη τοποθεσία όπου η οργάνωση θα παρέμβαινεήταν στον Έβρο, αλλά τελικά κάτι τέτοιο δεν πραγματοποιήθηκε εφόσον τοκέντρο κράτησης στην περιοχή τους Πέπλου σταμάτησε να λειτουργεί.

1. Καταυλισμός της Πάτρας

Ήδη από τις 13 Μαΐου 2008 οι ΓΧΣ παρέχουμε συστηματική και καθημερινή πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα και ψυχοκοινωνική στήριξη στους μετανάστες χωρίς έγγραφα του καταυλισμού της Πάτρας. Η λειτουργία ιατρείου καθημερινά με δύο γιατρούς και η παρουσία ψυχολόγου συνδράμουν στην αντιμετώπιση περιστατικών που χρήζουν σχετικής αξιολόγησης και παραπομπής, αλλά και στη στήριξη και βραχεία αντιμετώπιση περιστατικών σε ατομικό αλλά και ομαδικό επίπεδο. Καθημερινά εξετάζουμε 20-25 μετανάστες. Έως τα τέλη Ιουλίου εξετάστηκαν πάνω από 1.020 περιστατικά. Η κλινική εικόνα του πληθυσμού είναι κυρίως επικεντρωμένη στη διαπίστωση δερματολογικών προβλημάτων, κατά κύριο λόγο ψώρα και μολύνσεις, δευτερευόντως αναπνευστικών λοιμώξεων (ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού) και γαστρεντερικών διαταραχών (διάρροια). Μυοσκελετικοί πόνοι και τραύματα είναι συχνό φαινόμενο και ως αποτέλεσμα της συχνής εμπλοκής τους σε προσπάθειες επιβίβασης σε φορτηγά που κινούνται (ως μέσο φυγής από τη χώρα).

Δίχως ζεστό νερό, δίχως επαρκή αερισμό, η πραγματικότητα που έχουμε καταγράψει για τους μετανάστες είναι πραγματικά πολύ δύσκολη. Σημειώνεται ότι σε όλες τις περιπτώσεις που είναι αναγκαία φαρμακευτική αγωγή, αυτή χορηγείται δωρεάν από τους ΓΧΣ. Υπάρχει πλήρης λήψη ιατρικού ιστορικού, ενώ όπου υπάρχει ανάγκη παραπομπής και περαιτέρω διερεύνησης ζητείται η συνδρομή των τοπικών υγειονομικών αρχών. Έως το τέλος Ιουλίου, 175 ασθενείς παραπέμφθηκαν στα νοσοκομεία. Παράλληλα διενεργούνται τακτικές ομαδικές ενημερώσεις του πληθυσμού σε θέματα προσωπικής υγιεινής, τρόπων πρόληψης ασθενειών κτλ.

Σε πολλούς μετανάστες οι ψυχολόγοι καταγράφουν κατάθλιψη, μετατραυματικό στρες, άγχος - καταστάσεις που συνδέονται με τις οικογένειες και τα προβλήματα που άφησαν πίσω στις πατρίδες τους, τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης και με την αβεβαιότητα για το μέλλον.

Σημειώνεται ότι η πρόσβαση του πληθυσμού σε τουαλέτες και ντους περιορίζεται σε μερικές αυτοσχέδιες κατασκευές που οι ίδιοι έχουν εγκαταστήσει, υπάρχει πρόβλημα διαχείρισης απορριμμάτων στο χώρο που διαβιούν, η πρόσβαση σε καθαρό νερό είναι περιορισμένη και συνακόλουθα η προσωπική υγιεινή είναι πλημμελής. Υπό την έννοια αυτή οι μετανάστες δεν έχουν τα μέσα και τη δυνατότητα να φροντίζουν επαρκώς την προσωπική τους υγιεινή κατά τρόπο που να περιορίζει την εμφάνιση ασθενειών.

Τεχνικός της ομάδας παρέχει συστηματική υποστήριξη στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης. Διενεργείται συστηματική διανομή υλικών αναγκαίων για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης (πλαστικά δοχεία, ντους, λεκάνες, κάδοι, αναλώσιμα καθαριότητας κ.ά.) αλλά και της ατομικής υγιεινής (σαπούνια κ.λπ.) των μεταναστών που διαβιούν στον καταυλισμό, ενώ παράλληλα δρομολογείται η βελτίωση των πρόχειρων υποδομών (τα λουτρά και οι τουαλέτες δεν επαρκούν) ώστε να εξασφαλιστεί καλύτερη φροντίδα της υγιεινής του πληθυσμού.

2. Κέντρο κράτησης Μυτιλήνης

Ανάλογες υπηρεσίες παρέχονται στο Κέντρο Κράτησης Παγάνης με την καθημερινή παρουσία γιατρού, ψυχολόγου και τεχνικού της οργάνωσης, ήδη από τις 2 Ιουνίου 2008. Περισσότεροι από 591 ασθενείς έχουν ήδη εξετασθεί. Προεξάρχουσα εικόνα είναι η συμπτωματολογία ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού και ακολουθούν οι δερματολογικές παθήσεις, κατά κύριο λόγο ψώρα και μολύνσεις - παθήσεις που συνδέονται ευθέως με τις υπάρχουσες συνθήκες διαβίωσης. Στο επίπεδο της ψυχοκοινωνικής στήριξης, η τακτική παρουσία ψυχολόγου υλοποιεί δράσεις στήριξης των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού (όπως παιδιά, έγκυοι, γυναίκες, θύματα βίαιης μεταχείρισης, οικογένειες) με τεχνικές βραχείας παρέμβασης εντός του κέντρου κράτησης. Έχει ξεκινήσει, ως επείγουσα παρέμβαση, η κατασκευή τουαλετών, ντους αλλά και άλλων βασικών δομών και ήδη ολοκληρώνεται η υλοποίησή τους. Από τις 17 Ιουλίου η ομάδα παρέχει ανθρωπιστική και βασική ιατρική βοήθεια και στις αφίξεις των μεταναστών στο Λιμάνι της Μυτιλήνης.

Παράλληλα η ομάδα διενεργεί τακτικές επισκέψεις στο χώρο υποδοχής ανήλικων ασυνόδευτων αλλοδαπών στην Αγιάσσο, ενώ παρακολουθεί τις εξελίξεις στην οργάνωση της νέας αυτής δομής.

3. Κέντρο κράτησης του Πέπλου (Έβρος)

Η παρέμβαση στο Κέντρο Κράτησης του Πέπλου, αν και θεωρήθηκε προτεραιότητα σύμφωνα με τα αποτελέσματα της διερευνητικής αποστολής –Φεβρουάριος 2008- (και ως μια από τις 3 περιοχές παρέμβασης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα), δεν πραγματοποιήθηκε καθώς το συγκεκριμένο Κέντρο σταμάτησε να λειτουργεί.

Η προσπάθεια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συνεχίζεται στις προαναφερθείσες περιοχές παρέμβασης, ενώ είμαστε σε τακτική επικοινωνία και με τους συναρμόδιους φορείς για θέματα εμβολιασμών, παρακολούθησης ζητημάτων δημόσιας υγείας και για τη διερεύνηση συνεργασιών με υγειονομικές υπηρεσίες σε τοπικό άλλα και κεντρικό επίπεδο. Η περαιτέρω διερεύνηση ιατρικών αναγκών σε σχέση με τον πληθυσμό των μεταναστών χωρίς έγγραφα συνεχίζεται.