Μαρτυρία - Ήμουν τεχνικός για πέντε μήνες στο Μαλάουι, σ’ ένα πρόγραμμα HIV/AIDS των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Δε δούλευα στο νοσοκομείο αλλά στα γραφεία, στην πρωτεύουσα κι έτσι δεν είχα ιδιαίτερη επαφή με ασθενείς. Δεν είδα ανθρώπους να ξεκινούν το πρόγραμμα σε άσχημη κατάσταση ούτε να καλυτερεύουν ή να χειροτερεύουν μέρα με τη μέρα, καθώς τα φάρμακα επιδρούσαν ή έχαναν την επίδρασή τους στον ιό κι έτσι, όχι, δεν έχω να πω καμιά ιστορία για ασθενείς που παλεύουν με την αρρώστια κ.λπ.
Γνώρισα, όμως, έναν οδηγό από το ντόπιο προσωπικό, τον Καρίμ*. Ωραίος τύπος, ελεύθερο πνεύμα, καλός φίλος.
Μέχρι να βρει αυτή τη μία που λέμε, τη γυναίκα που θες να μοιραστείς μαζί της τη ζωή, είχε διάφορες σχέσεις στο παρελθόν. Και αφού τη βρήκε ανακάλυψε πως ήταν οροθετικός. Απελπίστηκε. Έκανε κι η κοπέλα το τεστ και βγήκε κι αυτή θετική. Κι έτσι τώρα είχαν να μοιραστούν και το θάνατο. Έμειναν μαζί, αποφασισμένοι να μοιραστούν και την αγάπη. Η κοπέλα έμεινε έγκυος, γέννησε ένα αγοράκι και τότε ξεκίνησε ο εφιάλτης τους. Είχε κι αυτό τον ιό ή όχι; Όταν αυτοί πέθαιναν, θα έμενε ζωή πίσω τους να μαρτυρά ότι έζησαν κι αγαπήθηκαν; Έπρεπε να περάσουν μήνες πριν μπορέσουν να του κάνουν το τεστ κι αυτή η αναμονή τους φαινόταν ασήκωτη. Στα κρατικά νοσοκομεία του Μαλάουι μπορούσαν να κάνουν κάποιες ειδικές εξετάσεις που δείχνουν σε τόσο μικρή ηλικία αν το μωρό έχει μολυνθεί αλλά είναι πολύ ακριβές. Ευτυχώς η ασφάλιση του προσωπικού των ΓΧΣ μπορούσε να τις καλύψει κι έτσι έκαναν τις εξετάσεις και περίμεναν.
Έπρεπε να περιμένουν τρεις ημέρες. Ερχόταν σπίτι μου και καθόμασταν. Ξεχνιόταν για λίγο. Ο γιατρός μας από την αποστολή έπαιρνε κάθε μέρα στο εργαστήριο και κάθε μέρα του έλεγαν τα ίδια «Όχι, δε βγήκαν ακόμα τ’ αποτελέσματα». Και μια μέρα ο υπάλληλος τού απάντησε «Ναι, ναι, εδώ τα έχω. Τ’ αποτελέσματα είναι αρνητικά. Δε βρήκαμε φυματίωση.»! Ω, Θεέ μου! Δεν είχαν κάνει εξέταση για AIDS! Τώρα; Άντε πάλι εξετάσεις, άντε πάλι περίμενε... μερικές εβδομάδες, για την ακρίβεια. Έπιασα τον Καρίμ να του μιλήσω, να του πω «κοίτα, πρέπει να κάνεις υπομονή, έγινε ένα μπέρδεμα και θα χρειαστούν κι άλλες εξετάσεις» και μπλα μπλα μπλα. Και αρχίζουν πάλι οι μέρες να μην περνάνε, ο Καρίμ να ’ρχεται σπίτι να περάσει λίγο ο χρόνος που φαινόταν ατέλειωτος, κι εγώ να παίρνω κάθε μέρα το γιατρό – κι ο γιατρός το εργαστήριο – και κάθε μέρα να παίρνουμε την ίδια απάντηση «Όχι, δε βγήκαν ακόμα τ’ αποτελέσματα».
Ένα βράδυ, αργά, παίρνουν τηλέφωνο από το εργαστήριο και... Ναι! Το μωρό δεν είχε HIV! Όλη την επόμενη μέρα ο Καρίμ γελούσε ασταμάτητα. Με το πιο χαζό αστείο, με την πιο μικρή αφορμή, ακόμη και χωρίς κανένα λόγο, ο Καρίμ έβαζε κάτι γέλια που ακούγονταν παντού. Φαντάσου, την πρώτη φορά που τον άκουσα έπλενα τα δόντια μου κι αυτό συνεχίστηκε όλη μέρα.
Αν με ρωτήσετε, λοιπόν, «πού είναι η εμπειρία σου πάνω στο AIDS;» θα σας πω «Να τη! Εδώ: μέσα στους καθημερινούς φόβους και τις ελπίδες του φίλου μου». Κι αν με ρωτήσετε «πού είναι οι ΓΧΣ σ’ όλη αυτή την ιστορία;» και πάλι θα σας πω «Να τοι! Εδώ: στην ευκαιρία που δίνουν στον Καρίμ και τη γυναίκα του να πάρουν φάρμακα που θα τους βοηθήσουν να είναι παρόντες στα πρώτα βήματα του γιου τους, στην ευκαιρία που δίνουν στους ανθρώπους να γνωρίζουν, στην ευκαιρία που δίνουν στην ίδια τη ζωή μέσα από άψυχα αρχικά, όπως το πρόγραμμα ΠΜΜΠ: Πρόληψη Μετάδοσης από Μητέρα σε Παιδί».
*Το πραγματικό όνομα έχει αλλαχθεί
