Δυτική Αφρική: Η μεγάλη επιδημία μηνιγγίτιδας τελειώνει

Το ξέσπασμα της μηνιγγίτιδας στη Δυτική Αφρική είναι εντυπωσιακό για το μέγεθος και τη διάρκεια της επιδημίας, όπως και για τα τεράστια μέσα που επιστρατεύτηκαν προκειμένου να περιοριστεί ο αριθμός των νεκρών. Άρχισε σχετικά νωρίς, τον Ιανουάριο, και τώρα πια βρίσκεται στο τέλος του. Περισσότερα από 65.000 άτομα προσβλήθηκαν από μηνιγγίτιδα από την αρχή του χρόνου μέχρι σήμερα, στις περιοχές όπου οι ΓΧΣ έχουν ξεκινήσει επείγουσες παρεμβάσεις στη βόρεια Νιγηρία, το νότιο Νίγηρα και στο νότο της Ντζαμένα, της  πρωτεύουσας του Τσαντ. Αυτός ο αριθμός, την καθιστά μία από τις μεγαλύτερες επιδημίες στην περιοχή, που είναι γνωστή ως ζώνη της μηνιγγίτιδας εδώ και χρόνια. Τουλάχιστον 2.132 άνθρωποι έχουν πεθάνει. Και συνολικά, περίπου 7,5 εκατομμύρια άτομα έχουν εμβολιαστεί κατά τη διάρκεια αυτού του ξεσπάσματος, από τα υπουργεία Υγείας και τις ομάδες των ΓΧΣ.

Το πρόβλημα που εμφανίστηκε πριν από μερικούς μήνες ήταν αρκετά μεγάλο: μια ασθένεια η οποία είναι θανατηφόρα για τα μισά από τα περιστατικά της αν δεν θεραπευθεί, εξαπλωνόταν στις αφρικανικές περιοχές που είναι περισσότερο πυκνοκατοικημένες. Τα υπουργεία Υγείας, με την βοήθεια των ΓΧΣ, έπρεπε να παρακολουθήσουν με ακρίβεια την εξέλιξη της επιδημίας, σε μια περιοχή εκατοντάδων χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων, όπου ζουν περίπου 44 εκατομμύρια άτομα, δηλαδή περισσότερα από τον συνολικό πληθυσμό της Ισπανίας.

Η κινητοποίηση του προσωπικού των υπουργείων Υγείας στις δομές υγείας, υποβοηθούμενη από δεκάδες κινητές ιατρικές ομάδες των ΓΧΣ, υπήρξε αποτελεσματική στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει τις χειρότερες μέρες, όταν πάμπολλοι ασθενείς με μηνιγγίτιδα κατέφθαναν σ’ ένα μικρό κέντρο υγείας. «Αντιπροσωπευτικά, μέσα σε μια μέρα οι ομάδες μας καλύπτουν τις περιοχές των 34 τοπικών κυβερνήσεων στο Κρατίδιο Κατσίνα», εξηγεί η δρ. Λαουρέντια Ένεζι, στο Κρατίδιο Κατσίνα της Νιγηρίας. «Πρέπει να προμηθεύουμε το προσωπικό των υπηρεσιών υγείας με τα απαραίτητα φάρμακα κι εξοπλισμό, ακόμη και να τους εκπαιδεύουμε αν χρειάζεται. Οι άνθρωποι που έχουν προσβληθεί από μηνιγγίτιδα μπορεί να πεθάνουν ή να παρουσιάσουν επιπλοκές, αν δεν υποβληθούν σε θεραπεία σχετικά γρήγορα. Είδαμε ασθενείς που ήταν πραγματικά σε άσχημη κατάσταση. Κι αυτό δημιουργούσε μέσα μας μια συναισθηματική κατάσταση διαρκώς μεταβαλλόμενη».

Τέσσερις μήνες αργότερα, ο συνολικός αριθμός των ασθενών είναι ακόμη σημαντικός, αλλά ο αριθμός των θανάτων παραμένει σχετικά χαμηλός εν μέρει χάρη στην καλή διαχείριση της κατάστασης, ενώ η μετάδοση της ασθένειας έχει περιοριστεί χάρη στις εκστρατείες εμβολιασμού οι οποίες ξεκίνησαν γρήγορα, μόλις η ασθένεια άρχισε να λαμβάνει τις διαστάσεις επιδημίας. Πάνω από 400 ομάδες εμβολιασμού των πέντε ατόμων η κάθε μια, εμβολιάζουν χιλιάδες ανθρώπους κάθε μέρα σε ολόκληρη την πληγείσα περιοχή, εργαζόμενες εδώ και αρκετές εβδομάδες. Συνολικά, 2,8 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εμβολιαστεί στις περιοχές Ζίντερ, Μαραντί, και Ντόσο στο Νίγηρα, και 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι στα κρατίδια της Κατσίνα, της Ζιγκάουα, του Μπότσι, του Κέμπι, του Σοκότο, του Νίγηρα, της Ζαμφάρα, της Καντούνα και του Γκόμπε. Εκστρατείες εμβολιασμού πραγματοποιούνται ακόμη σε μερικά μέρη της Νιγηρίας για ένα σύνολο 255.000 ανθρώπων.

Περίπου 200 μέλη προσωπικού από όλες τις χώρες του κόσμου (κυρίως γιατρών, νοσοκόμων και υπεύθυνων εφοδιασμού), 7.500 ντόπιοι που έχουν προσληφθεί γι’ αυτό τον σκοπό, και το προσωπικό του υπουργείου Υγείας, έχουν κινητοποιηθεί γι’ αυτή την έκτακτη ανάγκη.

Παρέμβαση στο Νίγηρα

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συνεργάζονται στενά με το υπουργείο Υγείας, για να περιθάλψουν τους ανθρώπους που έχουν προσβληθεί από την ασθένεια σε 3 περιοχές (το Μαραντί, το Ζίντερ και το Ντόσο) στο νότιο Νίγηρα, όπως και στην πρωτεύουσα, Νιαμέι. Η ομάδα των ΓΧΣ βοηθά το προσωπικό των δομών υγείας να εντοπίσει τα περιστατικά, και να περιθάλψει τους ασθενείς. Παρέχεται εκπαίδευση,  δωρίζονται είδη για την αντιμετώπιση απλών κρουσμάτων μηνιγγίτιδας στις δομές υγείας, και είδη για περισσότερο πολύπλοκα κρούσματα στα νοσοκομεία.

Παράλληλα με την στρατηγική θεραπείας, πραγματοποιείται και μια μαζική εκστρατεία εμβολιασμού, σε συνεργασία με τους εργαζόμενους στο υπουργείο Υγείας. Συνολικά, 2.838.000 άνθρωποι έχουν εμβολιαστεί από τους ΓΧΣ, και το υπουργείο Υγείας στο Νίγηρα.

Περιοχή του Ζίντερ

Οι ΓΧΣ υποστηρίζουν τις δομές υγείας για την περίθαλψη των ασθενών με μηνιγγίτιδα σε 6 περιφέρειες της περιοχής Ζίντερ. 3.300 ασθενείς έχουν λάβει περίθαψλη. Κατά τη διάρκεια της επιδημίας, εμβολιάστηκαν συνολικά 1.510.000 άνθρωποι. Οι ομάδες των ΓΧΣ πραγματοποίησαν εκστρατείες εμβολιασμού σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας στις περιφέρειες του Ματαμέγιε, της πόλης του Ζίντερ, του Μίριαχ, του Μαγκάρια Τάνουτ και του Γκούρε, για 1.316.000 ανθρώπους. Ο εμβολιασμός έχει τελειώσει, αλλά υπάρχει μια ακόμη ομάδα που συνεχίζει την περίθαλψη των ασθενών επί 2 εβδομάδες. Οι συνηθισμένες δραστηριότητες (διατροφικά προγράμματα), συνεχίζονται επίσης.

Περιοχή του Μαραντί

Από την αρχή του χρόνου καταγράφηκαν από το υπουργείο Υγείας 1.954 άνθρωποι που υπέφεραν από μηνιγγίτιδα στην περιοχή, ενώ 63 απ’ αυτούς πέθαναν. Συνολικά, έχουν εμβολιαστεί 1.117.410 άνθρωποι. Οι ομάδες των ΓΧΣ πραγματοποίησαν τις εκστρατείες εμβολιασμού σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας στις περιφέρειες της πόλης του Μαραντί, της Μανταρούνφα, της Τεσσάουα και της Αγκουιέ, όπως επίσης στο κέντρο υγείας του Τιμπίρι στην περιφέρεια του Γκουίνταμ Ρούμζι, και σε 8 κέντρα υγείας στην περιφέρεια του Μαγιάχι. Αυτές οι περιοχές καλύπτουν 851.288 ανθρώπους από το σύνολο όσων έχουν εμβολιαστεί. Και πρόκειται για περιοχές, όπου ένας μέσος όρος  92% του πληθυσμού (ηλικίας από 2 ως 30 ετών), έχει ήδη εμβολιαστεί. Η επείγουσα παρέμβαση έχει τελειώσει, και οι συνηθισμένες δραστηριότητες (ιατρικές και διατροφικές) συνεχίζονται.

Περιοχή του Ντόσο

Συνολικά, 1.745 ασθενείς έχουν λάβει περίθαλψη, κι 102 πέθαναν, κατά τη διάρκεια της επείγουσας παρέμβασης των ΓΧΣ σ’ αυτή την περιοχή. Οι ΓΧΣ πραγματοποίησαν μαζί με το υπουργείο Υγείας καμπάνια εμβολιασμού στις περιφέρειες του Ντόσο, του Ντούτσι και του Μπομπόγιε. Συνολικά, 671.266 άνθρωποι εμβολιάστηκαν κατά της μηνιγγίτιδας. Ενώ γι’ αυτήν την παρέμβαση, κινητοποιήθηκαν 2.111 εργαζόμενοι, 38 ντόπια μέλη του προσωπικού των ΓΧΣ, και περίπου 26 εκπατρισμένοι.

Νιαμέι

Στην πρωτεύουσα του Νίγηρα, οι ΓΧΣ υποστήριξαν τη δομή υγείας της πόλης για να περιθάλψουν ασθενείς με μηνιγγίτιδα. Από την αρχή του χρόνου αναφέρθηκαν στη Νιαμέι 285 περιστατικά, συμπεριλαμβανομένων 24 θανάτων.

Παρέμβαση στη Νιγηρία

Ύστερα από πολλές εβδομάδες ενίσχυσης των δραστηριοτήτων τους, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν αρχίσει να μειώνουν τη δράση τους και οι εκστρατείες εμβολιασμού έχουν τελειώσει στα περισσότερα από τα εννέα βόρεια κρατίδια, όπου οι ΓΧΣ εργάζονται από τα τέλη Ιανουαρίου. Ομάδες θα παραμείνουν επιτόπου σε μερικά κρατίδια, για να συνεχίσουν ν’ αντιμετωπίζουν κάποια κρούσματα και να περιθάλπουν ασθενείς για λίγες εβδομάδες ακόμη, στο κρατίδιο του Κέμπι, του Σοκότο, του Νίγηρα, της Ζαμφάρα, της Κατσίνα, της Ζιγκάουα και του Μπότσι. Οι δραστηριότητες έχουν τερματιστεί στα κρατίδια του Γκόμπε και της Καντούνα.

Κοινές ομάδες επιτήρησης του υπουργείου Υγείας και των ΓΧΣ, έχουν μέχρι τώρα καταγράψει 57.795 κρούσματα μαζί με 1.795 θανάτους, ανάμεσα σ’ έναν πληθυσμό 38 εκατομμυρίων κατοίκων.

Παράλληλα με την στρατηγική θεραπείας, εκστρατείες εμβολιασμού πραγματοποιήθηκαν από κοινού από τις ομάδες των ΓΧΣ και τους εργαζομένους στο υπουργείο Υγείας. Μέχρι στιγμής, 4.541.000 άνθρωποι έχουν εμβολιαστεί στα εννέα κρατίδια, στα οποία οι ΓΧΣ εργάζονται μαζί με το υπουργείο Υγείας για ν’ ανταποκριθούν σ’ αυτή την μεγάλη επιδημία. Ο εμβολιασμός συνεχίζεται για 255.000 ανθρώπους, πράγμα που σημαίνει ότι κατά το τέλος της παρέμβασης, ένα σύνολο περίπου 4,8 εκατομμυρίων ανθρώπων θα έχουν εμβολιαστεί από τους ΓΧΣ και το υπουργείο Υγείας της Νιγηρίας εναντίον αυτής της επιδημίας.

Παρέμβαση στο Τσαντ

Σ’ αυτή τη χώρα, ένα σύνολο 1.204 κρουσμάτων μηνιγγίτιδας και 133 θανάτων καταγράφηκαν από το υπουργείο Υγείας. Οι ΓΧΣ υποστήριξαν τις δομές υγείας για την θεραπεία της μηνιγγίτιδας σε ορισμένες περιφέρειες, καθώς και στην πρωτεύουσα Ντζαμένα,  όπου η ασθένεια άρχισε να παίρνει διαστάσεις επιδημίας. 106.000 άνθρωποι εμβολιάστηκαν από τους ΓΧΣ σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας στις περιφέρειες του Ντουρμπάλι, του Πάλα, και του Γκούντι.