Δεν υπάρχει φθηνή λύση για την υγεία στη Λιβερία

Οι ΓΧΣ παρεμβαίνουν στη Λιβερία από το 1990 και αυτοί που θα πρέπει να ζήσουν με τις συνέπειες των αποφάσεων του συνεδρίου των δωρητών είναι οι ασθενείς που δεχόμαστε καθημερινά στις αίθουσες αναμονής.

Γι’ αυτό το λόγο, έχουμε ήδη δημοσιοποιήσει μία ενημερωτική έκθεση κι ένα βίντεο απευθυνόμενα στους δωρητές, επισημαίνοντας τις ανησυχίες μας που είναι άμεσα συνδεδεμένες με την ιατρική δράση της οργάνωσης στη Λιβερία. Παράλληλα έχουμε πραγματοποιήσει συναντήσεις με δωρητές στην Ευρώπη και τις Η.Π.Α. με σκοπό να τους ευαισθητοποιήσουμε σχετικά με τις δυσκολίες που ενέχει η παροχή ιατρικής περίθαλψης στη χώρα. Η ενημερωτική έκθεση και το βίντεο εκθέτουν λεπτομερώς τις παρατηρήσεις των ΓΧΣ και είναι διαθέσιμα μέσα από την ιστοσελίδα μας.

Μπορείτε να κατεβάσετε την έκθεση από εδώ.

Κρίσιμες οι εναλλακτικές στην ανθρωπιστική βοήθεια
Παρόλο που η ένοπλη σύγκρουση στη Λιβερία τελείωσε το 2003, η κατάσταση υγείας του πληθυσμού της χώρας παραμένει ανησυχητική. Ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών εξαρτάται αυτή τη στιγμή από τις υγειονομικές παροχές μη κυβερνητικών και θρησκευτικών οργανώσεων. Οι παροχές δημόσιας υγείας που δεν υποστηρίζονται από τέτοιες οργανώσεις, αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες ακόμα και στην παροχή βασικής ιατρικής περίθαλψης.

Μέσα στα τρία και πλέον χρόνια από το τέλος του πολέμου, η Λιβερία, περνώντας μια μεταβατική περίοδο έχει βγει από την κατάσταση επείγουσας ανάγκης και εισέρχεται πλέον σε μια φάση ανοικοδόμησης. Συνεπώς, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις επείγουσας παρέμβασης θα αρχίσουν να αποσύρονται ή να ελαττώνουν τις δραστηριότητές τους ενώ αντίστοιχα θα αρχίσουν να στερεύουν και τα κονδύλια ανθρωπιστικής βοήθειας για την υγεία. Ωστόσο, η εξωτερική βοήθεια συνεχίζει να είναι απαραίτητη έως ότου διασφαλιστεί ότι οι δομές υγείας του Υπουργείου Υγείας θα έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στις βασικές ανάγκες του πληθυσμού.

Ιδανικά, οι δημόσιες αρχές υγείας που διευθύνονται από το Υπουργείο Υγείας και οι ΜΚΟ που πρόκειται να δραστηριοποιηθούν στην περιοχή κατά τη διάρκεια της φάσης ανοικοδόμησης, θα πρέπει να αναλάβουν να συνεχίσουν το έργο των ανθρωπιστικών οργανώσεων επείγουσας παρέμβασης. Δεν έχουν όμως τα μέσα για κάτι τέτοιο. Στην πρωτεύουσα Μονροβία, οι δομές δημόσιας υγείας που δεν υποστηρίζονται από τις ΜΚΟ, ελλείψει επαρκών πόρων, δεν είχαν άλλη επιλογή παρά να χρεώσουν τους ασθενείς, προκειμένου να συνεχίσουν να λειτουργούν. Αν και υπάρχει πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργείου Υγείας για τη συνέχιση της δωρεάν πρόσβασης στην ιατρική περίθαλψη, κάτι τέτοιο δεν αποτελεί ακόμα πραγματικότητα για τους ασθενείς. Και για τη μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού που δεν έχει την αντίστοιχη οικονομική δυνατότητα, αυτό φέρει σοβαρές επιπτώσεις.

Η κατάσταση στη Μονροβία είναι ενδεικτική για το μέγεθος του προβλήματος. Στο Μπούσροντ Άιλαντ, μια από τις φτωχότερες περιοχές της Μονροβίας, τα δύο Κέντρα Υγείας που παρέχουν δωρεάν πρωτοβάθμια περίθαλψη υποστηριζόμενα από τους ΓΧΣ είναι εξαιρετικά συνωστισμένα, πραγματοποιώντας 20.000 ιατρικές συνεδρίες το μήνα. Το 50% των ασθενών προέρχονται εκτός της περιοχής εμβέλειας του Κέντρου Υγείας, γεγονός που υποδεικνύει ότι οι άνθρωποι αυτοί δε μπορούν να βρουν προσιτή ιατρική περίθαλψη εκεί που μένουν. Οι πρόσφατες συνεντεύξεις με ασθενείς που επισκέπτονται τις κλινικές των ΓΧΣ δείχνουν ότι το 36% των ασθενών δεν έχει άμεση πηγή εισοδήματος ενώ το μέσο εισόδημα των υπολοίπων σπάνια ξεπερνά τα 0,30 αμερικανικά δολάρια το άτομο ημερησίως. Στο νοσοκομείο Άιλαντ, ένα παιδιατρικό νοσοκομείο 140 κλινών που διευθύνουν οι ΓΧΣ, υπάρχουν συχνά δύο ασθενείς ανά κρεβάτι, ενώ πραγματοποιούνται μέχρι και 800 εισαγωγές το μήνα. Οι υπηρεσίες στο νοσοκομείο παρέχονται δωρεάν.

Εν αντιθέσει, το νοσοκομείο Ριντέμσιον, που για 6 χρόνια υποστηριζόταν εξ ολοκλήρου από τους ΓΧΣ αλλά πλέον δεν υποστηρίζεται από καμία ΜΚΟ παρά μόνο από το Υπουργείο Υγείας, έχει πολύ λίγους ασθενείς. Οι ασθενείς χρεώνονται για τα φάρμακα και τις παρεχόμενες υπηρεσίες ενώ επιπλέον, δεδομένου ότι δε μπορούν να δοθούν ικανοποιητικοί μισθοί, υπάρχει σοβαρή έλλειψη ιατρικού προσωπικού στο νοσοκομείο.

Ως ανθρωπιστική οργάνωση επείγουσας παρέμβασης, θα πρέπει σταδιακά να μειώσουμε τις δραστηριότητές μας στη Λιβερία, ώστε να μπορέσουμε να εστιάσουμε τις προσπάθειές μας σε άλλες πληγείσες περιοχές. Ωστόσο, έχουμε δεσμευτεί να παραμείνουμε στη χώρα τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2008 και αιτία αυτής της ασυνήθιστης απόφασης είναι η πεποίθηση ότι η εναλλακτική των παροχών του Υπουργείου Υγείας δεν εξασφαλίζει στους ασθενείς προσιτή ιατρική περίθαλψη, ούτε καν στοιχειώδους επιπέδου. 

Σε άλλες αφρικανικές χώρες που βρέθηκαν σε μεταπολεμική φάση, με κυριότερα παραδείγματα τη Σιέρα Λεόνε και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η ανάγκη υποστήριξης στον τομέα της υγείας κατά τη φάση της ανοικοδόμησης είχε υποτιμηθεί, με αποτέλεσμα οι δημόσιες δομές υγείας να μη μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του πληθυσμού . 

Για να αποφευχθεί το παραπάνω σενάριο στη Λιβερία, πρέπει άμεσα να εντοπιστούν εναλλακτικές λύσεις που θα αντικαταστήσουν τις δραστηριότητες των ανθρωπιστικών φορέων και να συγκεντρωθούν επαρκείς πόροι για την αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών του πληθυσμού. Το σενάριο δεν είναι αναπόφευκτο και οι αποφάσεις των δωρητών θα έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην υγεία των κατοίκων της Λιβερίας μέσα στα επόμενα χρόνια.