Πώς είναι να χειρουργείς όταν γύρω σου πέφτουν βόμβες;

Τα τελευταία χρόνια έχω βρεθεί σε εμπόλεμες ζώνες στη Συρία, την Υεμένη, τη Νιγηρία, το Νότιο Σουδάν, τη Λιβύη και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Στον πόλεμο δεν μπορείς να στείλεις έναν ασθενή σε άλλον γιατρό, επειδή πολύ απλά δεν υπάρχει άλλος γιατρός. Είσαι υποχρεωμένος να αντιμετωπίσεις μόνος σου όποιο πρόβλημα υπάρχει. Σε αυτές τις αποστολές μου ήρθα αντιμέτωπος με οποιοδήποτε πρόβλημα μπορεί να εμφανιστεί σε έναν πόλεμο. Από κρανιοτομές σε παιδιά 14 ετών που δέχθηκαν σφαίρες, μεταμοσχεύσεις δέρματος από το πόδι στο χέρι για να κλείσω τραύμα από σφαίρα, καισαρικές και γέννες μέχρι υποστήριξη σε εγκαύματα και ορθοπεδικά προβλήματα. Επίσης στον πόλεμο δεν υπάρχει ωράριο για τον γιατρό. Μάλιστα, κάνει όσο πιο γρήγορα μπορεί. Ξέρει ότι δεν έχει πολύ χρόνο, καθώς οι βόμβες που πέφτουν έξω σύντομα θα φέρουν νέους βαριά τραυματισμένους στο νοσοκομείο.

Στη Συρία μέσα σε διάρκεια ενάμιση μήνα, πραγματοποιήσαμε περισσότερα από 85 χειρουργεία, εκ των οποίων η πλειοψηφία αφορούσε σε σοβαρές χειρουργικές επεμβάσεις. Είχαμε μετατρέψει ένα παλιό σχολείο σε χειρουργείο και χειρουργική κλινική. Οι συνθήκες ήταν εξαιρετικά δυσχερείς. Το μέτωπο του πολέμου ήταν στα 10-12 χιλιόμετρα, ενώ έπεφταν βόμβες μέσα στην πόλη. Έφτασα να δουλεύω 18 ώρες συνεχόμενες πάνω από τραυματίες. Δεν νιώθεις κουρασμένος, επειδή υπερεκκρίνεται αδρεναλίνη. Όταν βρίσκεις χρόνο, απλώς κλείνεις τα μάτια, για να κοιμηθείς δύο-τρεις ώρες. Είναι απίστευτα κουραστικό και γι' αυτό και οι αποστολές των χειρουργών διαρκούν περίπου δύο με τρεις μήνες.

Ο φόβος είναι πάντα παρών. Υποβόσκει σε κάθε μας κίνηση. Έχεις όμως εμπιστοσύνη στην οργάνωση, καθώς είμαστε πολύ αυστηροί με τα μέτρα ασφαλείας που λαμβάνονται για την προστασία των ασθενών και τη δική μας. Ωστόσο, τα πάντα μπορούν να συμβούν. Στην πρώτη μου αποστολή στη Νιγηρία το 2008, άκουσα για πρώτη φορά πυροβολισμούς έξω από το σπίτι που μέναμε. Στις επόμενες αποστολές έμαθα να χειρουργώ ακούγοντας τις ερπύστριες των τανκς και τους βομβαρδισμούς των αεροπλάνων. Κρατούσα το μυαλό μου συγκεντρωμένο στον ασθενή μου. Ήξερα ότι έπρεπε να τον σώσω και μάλιστα γρήγορα, επειδή πάντα υπάρχει επόμενος.

Όταν ήμουν στη Συρία δύο πύραυλοι έσκασαν σε απόσταση 800 μέτρων - το περιθώριο αστοχίας τους είναι 1.300 μέτρα, που σημαίνει ότι ήμασταν μέσα στην ακτίνα τους. Εκείνη τη φορά το νοσοκομείο τη γλίτωσε, όμως μετά την αποχώρησή μας, το νοσοκομείο βομβαρδίστηκε.

Στην Υεμένη αναγκαστήκαμε να εκκενώσουμε το νοσοκομείο μας και να εγκαταλείψουμε τη χώρα όταν ο εμφύλιος προκάλεσε την κατάρρευση της χώρας. Οι βόμβες έπεφταν στα 300 μέτρα. Ξέσπασαν αναταραχές μέσα στην πόλη και επικράτησε χάος.. Έχουν χτυπηθεί πλέον πολλά νοσοκομεία μας στη χώρα. Κανείς δεν είναι προστατευμένος σε τέτοιες καταστάσεις. Αυτό που σε τρομάζει είναι ότι πλέον δεν κινδυνεύεις από μία αδέσποτη σφαίρα, αλλά ότι συνειδητά στοχεύουν και εσένα ως γιατρό.

Ωστόσο, στο τέλος, ο φόβος και η κούραση πάντοτε υπερνικούνται από τα θετικά συναισθήματα που σου δημιουργούνται στις αποστολές, τα οποία είναι πάρα πολύ έντονα. Νιώθω απέραντη χαρά όταν έχουν πάει καλά τα χειρουργεία, ακόμα και μετά από μία έντονη και κουραστική μέρα. Νιώθω δέος απέναντι στην ανθρώπινη φύση που βρίσκει το κουράγιο στις πιο αντίξοες συνθήκες και προσπαθεί να επιβιώσει με αξιοπρέπεια. Δεν θα ξεχάσω ποτέ όταν σε αποστολή στα Δωδεκάνησα συνάντησα έναν 27χρονο άνδρα από τη Συρία ο οποίος είχε υποστεί ακρωτηριασμό στο ένα του πόδι εξαιτίας του πολέμου. Τον κουβαλούσε στην πλάτη του ο αδερφός του επί χιλιάδες χιλιόμετρα. Στόχος τους ήταν να φτάσουν στη Γερμανία και όνειρο του νεαρού άνδρα ήταν να βάλει ένα τεχνητό μέλος για να περπατήσει ξανά. Να ξαναζήσει.

Αρκετές φορές όμως, με πιάνει και λύπη, έχοντας δει μικρά παιδιά με εγκαύματα ή όταν συνειδητοποιώ ότι δεν μπορώ να βοηθήσω περισσότερο. Υπάρχουν τόσες πολλές ανάγκες, οι οποίες απαιτούν πολύ περισσότερους ανθρώπινους και υλικούς πόρους. Παράλληλα σκέφτομαι ότι η βοήθεια που παρέχουμε είναι πάντοτε σημαντική καθώς η αξία της ανθρώπινης ζωής, που κάθε φορά καταφέρνουμε να σώσουμε, είναι πραγματικά ανεκτίμητη.

Τώρα που κι άλλοι γιατροί σαν τον Δημήτρη παλεύουν να βοηθήσουν  τα θύματα στις εμπόλεμες ζώνες,  μπορείς να σώσεις ζωές!

Μπες εδώ: https://msf.gr/torapouboreis και κάνε τη δωρεά σου σήμερα.

Σε ευχαριστούμε.