Είστε εδώ
Αρχική σελίδα / Νέα / «Αυτή η πανδημία απαιτεί αλληλεγγύη» Συνέντευξη με την Κλερ Μιλς, Διευθύντρια ιατρικών προγραμμάτων στο Γαλλικό Τμήμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα
Η Κλερ Μιλς, Διευθύντρια ιατρικών προγραμμάτων στο Γαλλικό Τμήμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, δίνει απαντήσεις σε κάποια βασικά ερωτήματα που σχετίζονται με τη νέα πανδημία.
Ο ιός COVID-19 έχει εξαπλωθεί ήδη σε περισσότερες από 100 χώρες σε όλο τον κόσμο. Σε αυτές περιλαμβάνονται χώρες των οποίων το σύστημα υγείας είναι εύθραυστο και όπου οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχουν παρουσία πολλών ετών, καθώς και περιοχές όπως η Ευρώπη, όπου οι δυνατότητες είναι ισχυρότερες, αλλά η εξάπλωση είναι ραγδαία. Επίσης, οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί που επιβάλλονται εξαιτίας της πανδημίας επηρεάζουν άμεσα το έργο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε όλο τον κόσμο.
Ο ιός αυτός είναι ιδιαίτερα ανησυχητικός για διάφορους λόγους. Καθώς πρόκειται για νέο ιό, δεν υπάρχει επίκτητη ανοσία. Αυτή τη στιγμή 35 υποψήφια εμβόλια είναι σε φάση έρευνας, ωστόσο οι ειδικοί θεωρούν ότι θα περάσουν τουλάχιστον 12 με 18 μήνες για να κυκλοφορήσει κάποιο εμβόλιο ευρείας χρήσης. Η θνησιμότητα, η οποία εξ ορισμού υπολογίζεται βάσει των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων μόνο, επομένως είναι δύσκολο να εκτιμηθεί με ακρίβεια αυτή τη στιγμή, φαίνεται να είναι περίπου 1%. Γνωρίζουμε ότι τουλάχιστον κάποιοι από όσους μολύνονται μπορούν να μεταδώσουν τη νόσο προτού εκδηλώσουν συμπτώματα, ή ακόμη και χωρίς να εκδηλώσουν ποτέ συμπτώματα. Επιπλέον, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό –περίπου 80%– όσων νοσούν αναπτύσσουν πολύ ήπιες μορφές της νόσου, γεγονός που δυσκολεύει τον εντοπισμό και την απομόνωση των κρουσμάτων γρήγορα. Η επιβεβαίωση της διάγνωσης απαιτεί εργαστηριακές εξετάσεις και/ή δυνατότητες ιατρικής απεικόνισης, που είναι διαθέσιμες μόνο στις δομές αναφοράς. Κατά συνέπεια, ήταν επόμενο να αποδειχθεί αδύνατη η ανάσχεση της εξάπλωσης του ιού, που τώρα βρίσκεται σε περισσότερες από 100 χώρες σε όλο τον κόσμο. Επομένως, η επιδημία αυτή είναι πολύ διαφορετική από εκείνες στις οποίες έχουν εξειδικευτεί οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα τις τελευταίες δεκαετίες, όπως ιλαρά, χολέρα ή Έμπολα.
Ακόμη, σήμερα υπολογίζεται ότι περίπου το 15-20% των ασθενών με COVID-19 χρειάζεται νοσηλεία, ενώ το 6% χρειάζεται εντατική φροντίδα για 3 έως 6 εβδομάδες. Αυτό φυσικά μπορεί να επιφέρει γρήγορα κορεσμό του συστήματος υγείας, όπως συνέβη στην Κίνα στην αρχή της επιδημίας και συμβαίνει τώρα στην Ιταλία. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότεροι από 1.100 ασθενείς σε μονάδες εντατικής φροντίδας σε όλη τη χώρα. Το νοσοκομειακό σύστημα στη βόρεια Ιταλία, αν και ιδιαίτερα ανεπτυγμένο, αδυνατεί να αντεπεξέλθει στη ραγδαία αύξηση των ασθενών.
Όπως συμβαίνει συχνά με αυτόν τον τύπο επιδημιών, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένο στη μόλυνση. Στην Κίνα, από τα μέσα Ιανουαρίου έως τα μέσα Φεβρουαρίου περισσότεροι από 2.000 εργαζόμενοι υγείας μολύνθηκαν με τον κορονοϊό (3,7% του συνόλου των ασθενών).
Η πανδημία αυτή πιθανότατα θα διαταράξει τις βασικές ιατρικές υπηρεσίες και τις δομές επειγόντων περιστατικών, ενώ η περίθαλψη για άλλες σοβαρές ασθένειες και για άλλα χρόνια λοιμώδη νοσήματα θα περάσει σε δεύτερη μοίρα παντού, ιδιαίτερα σε ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες, όπου το σύστημα υγείας είναι ήδη εύθραυστο.
Παρόλο που δεν μπορούν να εμποδίσουν την εξάπλωση της πανδημίας, τα μέτρα που παίρνουν πολλές χώρες αυτή τη στιγμή μπορούν να την επιβραδύνουν περιορίζοντας την αύξηση των κρουσμάτων και μειώνοντας τον αριθμό των ασθενών σε σοβαρή κατάσταση που πρέπει να διαχειριστούν τα συστήματα υγείας μια δεδομένη στιγμή. Ο στόχος δεν είναι μόνο να περιοριστεί ο αριθμός των κρουσμάτων, αλλά και να απλωθούν στον χρόνο, ώστε να αποφευχθεί η συμφόρηση στα τμήματα επειγόντων περιστατικών και στις μονάδες εντατικής φροντίδας.
Οι προτεραιότητες για την παρέμβαση διαφέρουν από το ένα πλαίσιο στο άλλο.
Σε ορισμένες περιοχές που φαίνεται να μην έχουν προσβληθεί σήμερα, όπως η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Νότιο Σουδάν και η Υεμένη, όπου τα εύθραυστα ή τα κατεστραμμένα από τον πόλεμο συστήματα υγείας ήδη αγωνίζονται να καλύψουν τις ανάγκες υγείας του πληθυσμού, είναι απαραίτητο να προστατευτεί το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και να περιοριστεί ο κίνδυνος της εξάπλωσης της επιδημίας όσο το δυνατό περισσότερο. Αυτό μπορεί να γίνει με την εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης: προσδιορισμός των περιοχών ή των πληθυσμών που διατρέχουν κίνδυνο, πραγματοποίηση δραστηριοτήτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, διανομή σαπουνιού και προστατευτικού εξοπλισμού για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, και ενίσχυση των μέτρων υγιεινής στις ιατρικές δομές, προκειμένου να μην γίνουν τα νοσοκομεία και οι κλινικές εστίες μετάδοσης της νόσου. Στις χώρες όπου οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν παρουσία πολλών ετών, θέλουμε να συμβάλουμε σε αυτές τις ενέργειες αντιμετώπισης της νόσου COVID-19, διασφαλίζοντας παράλληλα την αδιάλειπτη παροχή περίθαλψης για την ελονοσία, την ιλαρά, τις λοιμώξεις του αναπνευστικού κ.λπ.
Αυτή η αδιάλειπτη περίθαλψη απειλείται αυτή τη στιγμή από τους περιορισμούς (απαγόρευση εισόδου στη χώρα, προληπτική απομόνωση για 14 ημέρες κ.λπ.) που έχουν επιβάλει οι κυβερνήσεις στο προσωπικό από συγκεκριμένες χώρες, όπως Ιταλία, Γαλλία και Ιαπωνία, από όπου προέρχεται ένα μέρος του διεθνούς προσωπικού μας, καθώς και από το κλείσιμο των συνόρων και την αναστολή ορισμένων αεροπορικών συνδέσεων. Παρ' όλα τα εμπόδια, η δύναμή μας έγκειται στο γεγονός ότι μπορούμε να βασιστούμε σε προσωπικό που προσλαμβάνεται στις χώρες στις οποίες παρεμβαίνουμε. Το ντόπιο προσωπικό αντιπροσωπεύει το 90% των εργαζομένων μας στο πεδίο.
Στις χώρες όπου το σύστημα υγείας είναι ισχυρότερο αλλά η πανδημία είναι ιδιαίτερα ενεργή, όπως η Ιταλία ή το Ιράν, η κύρια πρόκληση είναι να αποφευχθεί η υπερφόρτωση των νοσοκομείων. Στις χώρες αυτές, μπορούμε να συμβάλουμε στις προσπάθειες των εθνικών ιατρικών ομάδων διαθέτοντας προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που θα τις υποστηρίζει ή θα τις αντικαθιστά όταν χρειάζεται. Μπορούμε επίσης να βοηθήσουμε κοινοποιώντας τις εμπειρίες μας στις διαδικασίες διαλογής και ελέγχου για τις μολύνσεις στη διάρκεια επιδημιών. Έχουμε διαθέσει ομάδες για την υποστήριξη τεσσάρων νοσοκομείων στη βόρεια Ιταλία και έχουμε προσφέρει υποστήριξη στις αρχές του Ιράν όσον αφορά την περίθαλψη των ασθενών σε σοβαρή κατάσταση. Ανάλογα με την εξέλιξη της επιδημίας στη Γαλλία, θα προσφέρουμε την εμπειρία, τις δυνατότητες logistics και την τεχνογνωσία του προσωπικού μας, αν μπορούν να φανούν χρήσιμες.
Ένας παράγοντας-κλειδί στη μάχη κατά της νόσου COVID-19 είναι η διαθεσιμότητα προστατευτικού εξοπλισμού, ιδίως μασκών και γαντιών για κλινική εξέταση. Οι ελλείψεις που αναμένονται οδηγούν πολλά κράτη στην επίταξη, που με τη σειρά της μπορεί να μετατραπεί σε αντανακλαστικό αυτών των κρατών να μονοπωλήσουν αυτά τα πολύτιμα είδη. Στο πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί, ο εξοπλισμός αυτός θα πρέπει αντιθέτως να θεωρείται κοινό αγαθό που πρέπει να χρησιμοποιείται λελογισμένα και κατάλληλα και, επομένως, να χορηγείται κατά προτεραιότητα στους εργαζομένους υγείας που είναι εκτεθειμένοι στον ιό, σε όποιο μέρος του κόσμου και αν βρίσκονται.
Γενικότερα, αυτή η πανδημία απαιτεί αλληλεγγύη όχι μόνο μεταξύ κρατών αλλά σε όλα τα επίπεδα, η οποία να βασίζεται στην αμοιβαία βοήθεια, τη συνεργασία, τη διαφάνεια και το μοίρασμα των απαραίτητων ειδών, και, στις πληττόμενες περιοχές, να έχει αποδέκτη τις πιο ευάλωτες ομάδες και όσους φροντίζουν ασθενείς.
