Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα χαιρετίζουν την κίνηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας να συστήσει βελτιωμένες επιλογές θεραπείας της φυματίωσης

Γενεύη, 16 Αυγούστου 2018 – Η διεθνής ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα / Médecins Sans Frontières (MSF) χαιρέτισε σήμερα τις νέες συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για βελτιωμένη θεραπεία για ανθρώπους με ανθεκτική φυματίωση, με τις οποίες δίνεται προτεραιότητα στη χρήση πολλών φαρμάκων που χορηγούνται από το στόμα, συμπεριλαμβανομένου του νέου φαρμάκου βεδακιλίνη, και ελαχιστοποιείται η χρήση ενέσιμων φαρμάκων. 

Το θεραπευτικό σχήμα διάρκειας 18 έως 20 μηνών που συστήνεται τώρα μπορεί να βελτιώσει τα ποσοστά ίασης και να μειώσει τη θνησιμότητα, ενώ έχει πολύ λιγότερες παρενέργειες. Προκειμένου να εφαρμοστούν αυτές οι συστάσεις και να λάβουν θεραπεία πολύ περισσότεροι άνθρωποι με ανθεκτική φυματίωση, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κάλεσαν σήμερα την αμερικανική φαρμακευτική εταιρεία Johnson & Johnson (J&J), η οποία παράγει τη βεδακιλίνη, να κάνει άμεσα το φάρμακο προσιτό σε όλους όσους το χρειάζονται, ιδίως στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και με υψηλό φορτίο ανθεκτικής φυματίωσης.

Σήμερα, μόνο το 20% των ανθρώπων με ανθεκτική φυματίωση παγκοσμίως λαμβάνουν τη θεραπεία που χρειάζονται. Οι ασθενείς που ακολουθούν την τυπική θεραπεία της ανθεκτικής φυματίωσης υφίστανται μια βασανιστική φαρμακευτική αγωγή για έως δύο χρόνια, που αποτελείται από έως 20 χάπια την ημέρα, τα οποία έχουν σοβαρές παρενέργειες που φτάνουν μέχρι την ψύχωση, καθώς και επώδυνες καθημερινές ενέσεις για έως οκτώ μήνες που μπορούν να προκαλέσουν απώλεια ακοής και κώφωση. Τα συνήθη ποσοστά ίασης της τρέχουσας τυπικής θεραπείας της ανθεκτικής φυματίωσης είναι μόλις 55% περίπου. Τα τελευταία έξι χρόνια, δύο νέα φάρμακα έχουν εγκριθεί για την ανθεκτική φυματίωση, όμως η χρήση τους για τη βελτίωση της θεραπείας της φυματίωσης είναι ακόμη μικρή.

«Οι άνθρωποι που ζουν με τη φυματίωση θα έπρεπε προ πολλού να έχουν περισσότερες πιθανότητες να θεραπευτούν από αυτή τη δολοφονική νόσο, με αποτελεσματικότερες θεραπείες που είναι καλύτερα ανεκτές» λέει η Δρ Μερσέντες Τάταϊ (Mercedes Tatay), Διεθνής Ιατρική Γραμματέας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, η οποία αυτή τη στιγμή εργάζεται στο πρόγραμμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την ανθεκτική φυματίωση στο Μουμπάι (Mumbai) της Ινδίας. «Τα κράτη και οι πάροχοι θεραπείας θα πρέπει να εξασφαλίσουν, χωρίς να χάσουν ούτε λεπτό, ότι οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση στις βέλτιστες θεραπείες, συμπεριλαμβανομένης της βεδακιλίνης. Αυτό σημαίνει ότι η Johnson & Johnson πρέπει να μειώσει την τιμή του φαρμάκου και να εξασφαλίσει ότι είναι διαθέσιμο για τον καθένα που το χρειάζεται.»

Η J&J ανακοίνωσε πρόσφατα τη μείωση της τιμής της βεδακιλίνης σε ορισμένες χώρες, αυτό όμως δεν αρκεί για να γίνει το φάρμακο προσιτό στις χώρες που πλήττονται περισσότερο από την ανθεκτική φυματίωση. Η μειωμένη τιμή των 400 δολαρίων για έξι μήνες θεραπείας που ισχύει για συγκεκριμένες χώρες παραμένει υπερβολική. Η βεδακιλίνη είναι απλώς ένα φάρμακο σε ένα ούτως ή άλλο ακριβό σχήμα πολλών φαρμάκων, ενώ η αποτελεσματική θεραπεία πολύ συχνά απαιτεί πάνω από έξι μήνες βεδακιλίνης. Στις χώρες που εξαιρέθηκαν από τη μείωση τιμών της J&J, η εταιρεία χρεώνει από 3.000 έως 30.000 δολάρια για έξι μήνες θεραπείας.

Για να διευκολυνθεί η κλιμάκωση της θεραπείας, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ζητούν το κόστος ενός πλήρους θεραπευτικού σχήματος για την ανθεκτική φυματίωση να μην ξεπερνά τα 500 δολάρια. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν τους ακτιβιστές για τον HIV και τη φυματίωση που ζητούν από την J&J να μειώσει την τιμή της βεδακιλίνης στα 32 δολάρια τον μήνα –192 δολάρια για έξι μήνες– σε όλες τις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και με υψηλό φορτίο ανθεκτικής φυματίωσης.

Για να εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμα η χαμηλή τιμή και η σταθερή παροχή της βεδακιλίνης –η οποία προστατεύεται ευρύτατα με διπλώματα ευρεσιτεχνίας έως το 2023– οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κάλεσαν την J&J να παραχωρήσει επίσης άδεια εκμετάλλευσης στην οργάνωση Medicines Patent Pool, το οποίο θα επέτρεπε τη δημιουργία προσιτών γενόσημων μορφών του φαρμάκου. Οι χώρες υψηλού φορτίου φυματίωσης που επιθυμούν να προσφέρουν θεραπεία κατά της φυματίωσης σε περισσότερους ανθρώπους, όπως η Ινδία (που είναι επίσης σημαντικός προμηθευτής φαρμάκων κατά της φυματίωσης παγκοσμίως), θα μπορούσαν επίσης να παραχωρήσουν άδεια εκμετάλλευσης «κρατικής χρήσης» για τη βεδακιλίνη προκειμένου να ενθαρρύνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των κατασκευαστών γενοσήμων και τη μείωση των τιμών, προτού λήξει το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.

Ακόμη, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προέτρεψαν την J&J και τον συνεργάτη της στη Ρωσία, τη Pharmstandard, που είναι υπεύθυνη για τον εφοδιασμό στην Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, να εργαστούν με γρήγορους ρυθμούς για την καταχώρηση του φαρμάκου, ιδίως στις 10 από τις 30 χώρες με υψηλό φορτίο ανθεκτικής φυματίωσης όπου εξακολουθεί να μην έχει καταχωρηθεί.

Οι ηγέτες κρατών που θα πάρουν μέρος στην πρώτη σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών για τη φυματίωση στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο αναμένεται να θέσουν ως προτεραιότητα την προσβασιμότητα και τη χαμηλή τιμή όλων των φαρμάκων κατά της φυματίωσης που απαιτούνται για την παροχή βέλτιστων θεραπευτικών σχημάτων στους ασθενείς. 

«Βλέπουμε επιτέλους την πολιτική βούληση που είναι τόσο απαραίτητη για να περιοριστεί αυτή η παγκόσμια κατάσταση υγείας έκτακτης ανάγκης που πλήττει τα πιο ευάλωτα άτομα σε όλο τον κόσμο» λέει η Ελς Τόρελε (Els Torreele), Εκτελεστική Διευθύντρια της Εκστρατείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την Πρόσβαση σε Βασικά Φάρμακα. «Έχουμε καλύτερα εργαλεία για τη διάγνωση και τη θεραπεία αυτής της επιδημίας τώρα. Είναι καιρός τα κράτη να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων, να εξαλείψουν τα θανάσιμα κενά στη διάγνωση και τη θεραπεία και να δώσουν ένα τέλος στον μεγάλο αριθμό θανάτων από αυτή την αρχαία νόσο οι οποίοι θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί.»

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν φροντίδα σε ασθενείς με φυματίωση εδώ και 30 χρόνια και συχνά συνεργάζονται με εθνικές υγειονομικές αρχές για τη θεραπεία των ασθενών σε διάφορα πλαίσια, όπως ζώνες χρόνιων συγκρούσεων, παραγκουπόλεις, φυλακές, καταυλισμούς προσφύγων και αγροτικές περιοχές. 

Η οργάνωση endTB*, που δημιουργήθηκε από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και άλλες συνεργαζόμενες οργανώσεις, πραγματοποίησε πρόσφατα μια μελέτη παρατήρησης σε 1.200 ασθενείς με ανθεκτική φυματίωση που υποβάλλονταν σε θεραπεία. Τα προσωρινά ευρήματα δείχνουν ότι τα νεότερα φάρμακα που χορηγούνται από το στόμα, η βεδακιλίνη και η δελαμανίδη, είναι πιο ασφαλή από τα ενέσιμα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συνήθως. Εδώ θα βρείτε τα αναλυτικά ευρήματα της μελέτης: http://www.endtb.org/resources/endtb-interim-analysis-july2018 

* Η συμμαχία EndTB (Expand New Drug Markets for TB, endTB.org) είναι μια ερευνητική συνεργασία που χρηματοδοτείται από τη UNITAID και η οποία παρέχει θεραπεία για την πολυανθεκτική φυματίωση και πραγματοποιεί επιχειρησιακή έρευνα σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της βεδακιλίνης και της δελαμανίδης σε 17 χώρες περιορισμένων πόρων (Αιθιοπία, Αϊτή, Αρμενία, Βιετνάμ, Βόρεια Κορέα, Γεωργία, Ινδονησία, Καζακστάν, Κένυα, Κιργιστάν, Λεσότο, Λευκορωσία, Μιανμάρ, Μπαγκλαντές, Πακιστάν, Περού και Νότια Αφρική).