Αναφορές φτάνουν συνεχώς στα μέλη μας για τη συνεχιζόμενη βία με θύματα όσους παραμένουν παγιδευμένοι στην κόλαση της Μιανμάρ.
Στα μάτια τους καθρεφτίζεται η φρίκη που έζησαν στη Μιανμάρ. Οι περισσότεροι ήρθαν πρόσωπο με πρόσωπο με την πιο σκληρή μορφή βίας. Βιασμοί γυναικών μπροστά στα μάτια των παιδιών τους, μαζικές δολοφονίες, εμπρησμοί ολόκληρων χωριών. Οι πρόσφυγες Ροχίνγκια - ένας λαός που επί χρόνια βρίσκεται στο περιθώριο - έφτασαν στο Μπανγκλαντές, αναζητώντας ασφαλές καταφύγιο.
Από τις 25 Αυγούστου, πάνω από 620.000 Ροχίνγκια εγκατέλειψαν τη Μιανμάρ, μετά από μια εκτεταμένη εκστρατεία βίας από το στρατό της χώρας. Διέσχισαν με τα πόδια τα σύνορα φτάνοντας στο Κουτουπαλόνγκ, τον μεγαλύτερο αυτή τη στιγμή προσφυγικό καταυλισμό, στο Μπανγκλαντές.
Πρόκειται για την πιο μαζική μετακίνηση ανθρώπων σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, η οποία συμβαίνει μετά από χρόνια βίας κατά των Ροχίνγκια της πολιτείας Ρακίν της Μιανμάρ.
«Οι άνθρωποι φτάνουν σε τραγική κατάσταση. Κάποιοι από αυτούς είπαν ότι οι στρατιώτες τούς έκλεισαν σε σπίτια στα οποία έβαλαν φωτιά. Περιθάλψαμε ασυνόδευτα παιδιά που είχαν χάσει την οικογένειά τους. Μια γυναίκα έφερε ένα μικροσκοπικό νεογνό που το βρήκε στο χορτάρι στα σύνορα. Τώρα φροντίζει κι αυτό πέρα από τα δικά της παιδιά» λέει ο Κονσταντίν Χάνκε από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα.
620.000 πρόσφυγες Ροχίνγκια έχουν φτάσει στο Μπανγκλαντές από τις 25 Αυγούστου ενώ περίπου 150.000 εκτιμάται ότι έχουν μείνει πίσω στη Μιανμάρ.
Οι Ροχίνγκια είναι πρόσφυγες που βρίσκονται εδώ και χρόνια στο περιθώριο. Ζουν πολύ περιορισμένοι, δεν μπορούν να μετακινηθούν, δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στις ιατρικές υπηρεσίες, τα παιδιά τους δεν πηγαίνουν σχολείο.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στην επαρχία Κοξ Μπαζάρ, όπου βρίσκεται ο προσφυγικός καταυλισμός στο Κουτουπαλόνγκ, έχουν καταγράψει ραγδαία αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που ζητούν ιατρική φροντίδα.
Έχοντας πολύ περιορισμένη πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες στη Μιανμάρ, και μετά από ένα μακρύ και επικίνδυνο ταξίδι με τα πόδια στο Μπανγκλαντές, πολλοί Ροχίνγκια φτάνουν με σοβαρά ιατρικά προβλήματα, όπως μολυσμένα τραύματα, οξεία διάρροια, πνευμονία, υποσιτισμό, πιθανή ιλαρά ή σοβαρές επιπλοκές εγκυμοσύνης.
«Είναι πολύ δύσκολο να κατανοήσει κανείς το μέγεθος της κρίσης, εάν δεν το δει από κοντά. Οι προσφυγικές εγκαταστάσεις είναι εξαιρετικά επισφαλείς. Μοιάζουν με αυτοσχέδια καταφύγια φτιαγμένα από λάσπη και πλαστικές σακούλες στερεωμένες με μπαμπού και είναι διασκορπισμένα κατά μήκος των μικρών λόφων. Δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου διαθέσιμες υπηρεσίες και οι συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων είναι σοκαριστικές. Ολόκληρες οικογένειες ζουν μέσα στις λάσπες με ελάχιστα υπάρχοντα, ευάλωτες σε επιθέσεις από ελέφαντες, ενώ δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό, τουαλέτες, τροφή και υγειονομική περίθαλψη», τονίζει η πρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Δρ. Τζοάν Λιου, μετά από πρόσφατη επίσκεψή της στον καταυλισμό.
Οι εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες θέτουν έναν σοβαρό κίνδυνο υγείας: αν εμφανιστεί μια επιδημία, οι συνέπειες μπορεί είναι καταστροφικές.
Η πρόσβαση σε φαγητό παραμένει σημαντικό πρόβλημα, καθώς πολλοί Ροχίνγκια τρώνε μόνο ένα γεύμα ρυζιού τη μέρα, ενώ η απουσία δρόμων προς τους οικισμούς έχει ως αποτέλεσμα να μην φτάνει η βοήθεια σε πολλούς ανθρώπους.
78 γυναίκες και κορίτσια, θύματα σεξουαλικής βίας, περιθάλψαμε οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα από τις 25 Αυγούστου έως τα μέσα Νοεμβρίου. Το 90% αυτών είναι κάτω των 18 ετών και μερικά ακόμη και κάτω των 10.
Από τις 25 Αυγούστου μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουμε περιθάλψει 78 γυναίκες και κορίτσια που έχουν πέσει θύματα σεξουαλικών επιθέσεων. To 50% αυτών είναι κάτω των 18 ετών, μεταξύ των οποίων και αρκετά κορίτσια που είναι μικρότερα από 10 ετών.
Αναφορές φτάνουν συνεχώς στα μέλη μας για τη συνεχιζόμενη βία με θύματα όσους παραμένουν παγιδευμένοι στην κόλαση της Μιανμάρ.
«Διαλέγουν τα όμορφα κορίτσια και τα βιάζουν, ενώ μερικά τα παίρνουν και στο στρατόπεδο» αφηγείται μία τετραμελής οικογένεια από το Μάουνγκντο.
«Οι στρατιώτες πήραν ομάδες γυναικών μέσα στα σπίτια και μας μαχαίρωσαν με ματσέτες. Ένας στρατιώτης με μαχαίρωσε πολύ κοντά στο αιδοίο. Ένας άλλος με κάρφωσε στο λαιμό. Κρατούσα το 28 ημερών μωρό μου στα γόνατά μου. Χτύπησαν το μωρό μου με κάτι βαρύ στο κεφάλι και πέθανε. Είδα το κρανίο του να ανοίγει» αφηγείται 25χρονη που φέρει τραύματα στο λαιμό και τη μέση.
«Έχω ακούσει τις πιο τρομακτικές ιστορίες από γυναίκες που έχασαν τους άντρες τους προσπαθώντας να έρθουν εδώ. Περπατούν για μέρες με τα μικρά παιδιά τους, σε πολυσύχναστους δρόμους με αυτοκίνητα να έρχονται και από τις δύο κατευθύνσεις. Κάποια παιδιά έχουν χτυπηθεί και σκοτωθεί από αυτοκίνητα. Μέσα σε μια στιγμή, το ασφαλές μέλλον που προσπαθούσαν να χτίσουν για την οικογένειά τους χάθηκε. Αυτό είναι τραγωδία σε ατομικό επίπεδο. Πολλαπλασιάστε μια τέτοια ιστορία επί 500.000 και θα αρχίσετε να καταλαβαίνετε πόσο σπαρακτική είναι η κατάσταση αυτή» λέει η Κέιτ Γουάιτ, συντονίστρια επείγουσας ιατρικής παρέμβασης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.
Η Λία Μότσα, μαία στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, βρέθηκε δίπλα στους Ροχίνγκια στο Μπανγκλαντές για περίπου ένα μήνα. «Ραγίζει η καρδιά σου με αυτό που βλέπεις» αναφέρει.
«Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο. Εργάζομαι στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα από το 2012 σε επείγουσες αποστολές. Αυτό που συνάντησα στο Μπανγκλαντές με τους Ροχίνγκια είναι πρωτοφανές. Είναι πολύ μαζική η μετακίνηση των προσφύγων από τη Μιανμάρ. Και οι συνθήκες εκεί είναι ιδιαιτέρως δύσκολες. Συνήθως οι καταυλισμοί είναι επίπεδοι. Εκεί υπάρχουν λοφίσκοι. Από τη μία άκρη του καταυλισμού μέχρι την άλλη είναι μιάμιση ώρα περπάτημα. Ακόμη κι εμείς δυσκολευόμασταν να έχουμε πρόσβαση σε όλο τον καταυλισμό.».
Οι περισσότερες έγκυες που έφτασαν στο Μπανγκλαντές δεν είχαν καμία ιατρική παρακολούθηση στη Μιανμάρ. «Στις 10 γυναίκες οι 9 είχαν βαριά αναιμία. Γυναίκες σε τελειόμηνες κυήσεις ζύγιζαν από 37 έως 42 κιλά! Είχαμε επίσης και πολλούς θανάτους σε νεογνά».
«Μία μέρα ήρθε η μητέρα μιας κοπέλας που ήταν σε τοκετό. Επί δυο ημέρες προσπαθούσε να γεννήσει μέσα στη σκηνή και δεν μπορούσε. Μάθανε ότι υπάρχει κάποια μαία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα εκεί. Μπήκε μέσα στο ιατρείο και με ικέτευσε να πάω στη σκηνή να εξετάσω την κόρη της. Εγώ επέμενα ότι πρέπει να φέρει την κοπέλα σε μένα διότι αν έβρισκα κάτι επείγον δεν θα μπορούσα να το αντιμετωπίσω μέσα στη σκηνή. Τελικά το ύφος της και η γλυκύτητά της με έπεισαν να πάω. Μέσα στη σκηνή ήταν άλλες τέσσερις γυναίκες. Δεν μπορώ να εξηγήσω πώς ένιωσα. Η καλοσύνη τους, η απλότητά τους… Η κοπέλα με άφησε να την εξετάσω, χαλάρωσε το σώμα της. Τελικά ήταν σε δυστοκία τοκετού και δεν μπορούσε να γεννήσει στη σκηνή. Τους είπα ότι θα πρέπει να τη μεταφέρουν στο νοσοκομείο. Με εμπιστεύτηκαν και τη μεταφέραμε στην κλινική μας. Έγινε καισαρική τομή και μετά μου έφεραν να δω το μωρό. Ήταν η πρώτη φορά που έβγαλα φωτογραφία. Γενικά δεν μου αρέσει να φωτογραφίζω τον πόνο των άλλων. Παρακάλεσα τη μητέρα να βγάλουμε μια φωτογραφία με το μωρό της. Εκείνη μου είπε ότι θα του δώσουν το όνομά μου…» περιγράφει συγκινημένη.
Αυτό που κράτησε η Λία Μότσκα φεύγοντας από τον προσφυγικό καταυλισμό του Μπανγκλαντές είναι η αξιοπρέπεια και η ευγένεια ενός λαού που κατάφερε να ξεφύγει από τη φρίκη της Μιανμάρ.
«Είναι ένας πολύ αγαπητός και αξιοπρεπής λαός. Και δεν το λέω επειδή λυπάμαι για αυτά που περνούν. Με αντιμετώπισαν όλοι με μεγάλη ευγένεια. Παρά τη θλίψη που σου δημιουργεί ο καταυλισμός όταν μπαίνεις μέσα, οι άνθρωποι σε γεμίζουν με αγάπη. Προσπαθούν να ξαναχτίσουν τις σκηνές τους, να ξαναβρούν τους ρυθμούς τους. Αισθανόμουν γαλήνη όταν τους μιλούσα» τονίζει.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, χάρη σε εσάς, βρίσκονται στο πλευρό των Ροχίνγκια που ζουν κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες στο Μπανγκλαντές. Η υποστήριξή σας μας είναι απαραίτητη για να συνεχίσουμε.
Κική Μαργαρίτη / Υπεύθυνη Τύπου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Χωρίς Σύνορα, τεύχος 96.
