Προσφυγή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα κατά του μονοπωλίου της Pfizer στο εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου στη Νότια Κορέα

Στο Ανώτατο Δικαστήριο της Νότιας Κορέας προσέφυγαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, ζητώντας  την επανεξέταση του διπλώματος ευρεσιτεχνίας της αμερικανικής φαρμακευτικής εταιρείας Pfizer για το συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο (PCV).

Στις 29 Νοεμβρίου 2017, το Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας της Νότιας Κορέας επικύρωσε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που έχει χορηγηθεί στην Pfizer για το PCV13, το οποίο κυκλοφορεί με την εμπορική ονομασία Prevnar13. Τα καταχρηστικά διπλώματα ευρεσιτεχνίας, όπως αυτό, αποτελούν εμπόδιο για τους ανθρώπους, τις κυβερνήσεις και τους παρόχους θεραπείας όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, που προσπαθούν να προστατεύσουν τα παιδιά από την πνευμονία, μια ασθένεια που σκοτώνει σχεδόν ένα εκατομμύριο παιδιά κάθε χρόνο, ή 2.500 την ημέρα.

Η προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο της Νότιας Κορέας είναι η πιο πρόσφατη ενέργεια στο πλαίσιο του παγκόσμιου αγώνα για την ανάκληση των καταχρηστικών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας της Pfizer για το PCV13 και την αύξηση του ανταγωνισμού παγκοσμίως. Αυτό μπορεί να γίνει εάν επιτραπεί στους κατασκευαστές εμβολίων να αναπτύξουν και να κυκλοφορήσουν στην αγορά πιο προσιτά εμβόλια PCV13, γεγονός που θα άνοιγε τον δρόμο για την προστασία περισσότερων παιδιών από αυτή τη θανατηφόρα ασθένεια.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κατέθεσαν ένσταση κατά του καταχρηστικού διπλώματος ευρεσιτεχνίας της Pfizer στη Νότια Κορέα πέρυσι, μετά την ανάκληση του ίδιου διπλώματος ευρεσιτεχνίας από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας. Ένσταση κατά του διπλώματος ευρεσιτεχνίας της Pfizer έχει κατατεθεί και στην Ινδία.

68 φορές ακριβότερος ο εμβολιασμός σε σχέση με το 2001

Οι υψηλές τιμές των εμβολίων κατά του πνευμονιόκοκκου και η έλλειψη παγκόσμιου ανταγωνισμού ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για το ότι ο εμβολιασμός ενός παιδιού με το πλήρες πακέτο των εμβολίων που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είναι σήμερα 68 φορές ακριβότερος συγκριτικά με το 2001. Οι υψηλές τιμές που χρεώνουν οι δύο μοναδικές εταιρείες που παράγουν το εμβόλιο είναι ο βασικότερος λόγος για τον οποίο το ένα τρίτο περίπου των χωρών δεν έχει συμπεριλάβει το εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου στο βασικό πακέτο εμβολιασμού τους, με αποτέλεσμα να μην προστατεύονται τα παιδιά στις χώρες αυτές από μια ασθένεια που είναι θανατηφόρα αλλά μπορεί να προληφθεί. Προς το παρόν, πολλές χώρες βασίζονται στη διεθνή οργάνωση Gavi, the Vaccine Alliance, που υποστηρίζει τον εμβολιασμό των παιδιών τους, παρόλο που περισσότερες από 20 χώρες –και εκατομμύρια παιδιά– σε όλο τον κόσμο πρόκειται να χάσουν το δικαίωμα σε αυτή τη χρηματοδότηση μέσα στα επόμενα χρόνια.

Η Νότια Κορέα είναι σε θέση να παραγάγει ένα προσιτό και ποιοτικό εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου το οποίο θα μπορούσε να σώσει τις ζωές ευάλωτων παιδιών σε όλο τον κόσμο.

«Οι γιατροί και οι νοσηλευτές των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βλέπουν καθημερινά τις συνέπειες των υψηλών τιμών των εμβολίων κατά του πνευμονιόκοκκου και τους θανάτους που θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί εάν τα υπέρογκα κέρδη δεν ήταν πάνω από τη δημόσια υγεία» αναφέρει ο Γενικός Διευθυντής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Νότια Κορέα, Τιερί Κόπενς. «Η Νότια Κορέα είναι σε θέση να παραγάγει ένα προσιτό και ποιοτικό εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου το οποίο θα μπορούσε να σώσει τις ζωές ευάλωτων παιδιών σε όλο τον κόσμο, ωστόσο το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και το παγκόσμιο μονοπώλιο της Pfizer εμποδίζουν τους κατασκευαστές εμβολίων να αναπτύξουν και να πουλήσουν πιο προσιτά εμβόλια».

Αν επιτραπεί η ανάπτυξη και πώληση εμβολίων κατά του πνευμονιόκοκκου από πολλούς κατασκευαστές, περισσότερες χώρες και πάροχοι θεραπείας, όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα θα μπορούν να προμηθεύονται προσιτά εμβόλια.

«Στη δουλειά μας βλέπουμε πολλά παιδιά με λοιμώξεις του αναπνευστικού που απειλούν τη ζωή τους. Πολλοί θάνατοι θα μπορούσαν να προληφθούν εάν περισσότερα παιδιά είχαν εμβολιαστεί με το PCV» λέει ο Δρ Ανάς Σόρμαν, παιδίατρος που εργάζεται για τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στην Ιορδανία. «Περισσότερες από 50 χώρες έχουν πάρει θέση κατά των υψηλών τιμών των εμβολίων, ενώ τα παιδιά σε χώρες, όπως η Ινδονησία, η Ιορδανία και η Τυνησία δεν μπορούν να περιμένουν άλλο για να αποκτήσουν πρόσβαση στο εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου που σώζει ζωές».

Στην Ινδία, που αποκαλείται «φαρμακείο του αναπτυσσόμενου κόσμου», οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν καταθέσει ένσταση κατά του διπλώματος ευρεσιτεχνίας για το ίδιο εμβόλιο (η ακροαματική διαδικασία του δικαστηρίου είναι επίσης προγραμματισμένη για αυτή την εβδομάδα). Το ισχύον δίπλωμα ευρεσιτεχνίας εμποδίζει τους Ινδούς κατασκευαστές εμβολίων να κυκλοφορήσουν στην αγορά ένα πιο προσιτό PCV13 μέχρι το 2026.

«Το γραφείο διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας της Ινδίας δέχεται συνεχώς πιέσεις από τις φαρμακευτικές εταιρείες» αναφέρει η Λέενα Μενγκάνεϊ, η οποία εκπροσωπεί τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στο γραφείο διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και τα δικαστήρια της Ινδίας. «Το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ενθαρρύνει την πρακτική που είναι γνωστή ως evergreening, η οποία, στην προκειμένη περίπτωση, συνίσταται στην απλή προσθήκη ορότυπων στο ήδη διαμορφωμένο επταδύναμο εμβόλιο, χωρίς κάποια τεχνική εξέλιξη. Είναι απλώς ένας τρόπος να διατηρηθεί το μονοπώλιο της Pfizer μέχρι το 2026. Αυτό που ξεχνούν τα γραφεία διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, που συχνά είναι αποκομμένα από τους ασθενείς, είναι ότι ικανοποιώντας τις απαιτήσεις των φαρμακευτικών εταιρειών για πιο επιπόλαια διπλώματα ευρεσιτεχνίας γίνονται εμπόδιο στη διάθεση φαρμάκων και εμβολίων που σώζουν ζωές στον αναπτυσσόμενο κόσμο».

Ενώ εκκρεμούν ενστάσεις στη Νότια Κορέα και την Ινδία, ένα αντίστοιχο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το PCV13 έχει ανακληθεί ήδη από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και το Κρατικό Γραφείο Πνευματικής Ιδιοκτησίας της Κίνας ως καταχρηστικό, καθώς δεν πληρούσε τα κριτήρια εφευρετικού βήματος.

Η Νότια Κορέα αρχικά απέρριψε την αίτηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας της Pfizer για το PCV13 το 2012, όμως η αμερικανική εταιρεία κατέθεσε νέα αίτηση, η οποία έγινε δεκτή. Στη συνέχεια, ένας Κορεάτης κατασκευαστής εμβολίων κατέθεσε ένσταση κατά του διπλώματος ευρεσιτεχνίας στο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας της Νότιας Κορέας. Κατά κανόνα, το Ανώτατο Δικαστήριο της Νότιας Κορέας εκδίδει την απόφασή του τρεις με εννέα μήνες μετά την ακρόαση της υπόθεσης. Το δικαστήριο μπορεί είτε να επικυρώσει το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας είτε να επιστρέψει την απόφαση στο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας για επανεξέταση. Πέρυσι, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κατέθεσαν υπόμνημα υπέρ της ανάκλησης του διπλώματος ευρεσιτεχνίας της Pfizer δεδομένων των παγκόσμιων συνεπειών.

Μπορείτε να διαβάσετε το υπόμνημα που κατέθεσαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εδώ.