Εκστρατείες εμβολιασμού για εκατομμύρια ανθρώπους: εμπόδια, λύσεις και τεράστια κινητοποίηση ανθρώπινου δυναμικού

Απρίλιος 2016. H Λουσάκα, η πρωτεύουσα της Ζάμπιας, είναι στο έλεος μιας μεγάλης επιδημίας χολέρας. Ο υπερπληθυσμός και οι κακές συνθήκες υγιεινής στους πρόχειρους καταυλισμούς όπου ζουν 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι, μαζί με την καθυστερημένη άφιξη της περιόδου των βροχών, έχουν δημιουργήσει τις ιδανικές συνθήκες για μια επιδημία χολέρας. Ανταποκρινόμενοι σε αυτή την κατάσταση, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συνεργαστήκαμε με το υπουργείο Υγείας της Ζάμπιας για να υλοποιήσουμε τη μεγαλύτερη εκστρατεία εμβολιασμού κατά της χολέρας όλων των εποχών. Σχεδόν 500.000 άνθρωποι έλαβαν μια δόση από το εμβόλια κατά της χολέρας που λαμβάνεται από το στόμα προκειμένου να περιοριστεί η εξάπλωση της νόσου.

Σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συνεχίσαμε να πραγματοποιούμε επείγουσες εκστρατείες εμβολιασμού για την αντιμετώπιση επιδημιών και για την προστασία ευάλωτων παιδιών.

Από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο του 2016, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εμβολιάσαμε περισσότερους από 1.000.000 ανθρώπους στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό στο πλαίσιο της ανταπόκρισης του υπουργείου Υγείας σε μια επιδημία κίτρινου πυρετού που ξέσπασε στη γειτονική Ανγκόλα. Το εγχείρημα ήταν τεράστιο και συμμετείχαν 100 ομάδες αποτελούμενες από 160 μέλη από 20 χώρες. Κάθε μέρα 65 οχήματα μετέφεραν 4.000 παγοκύστες και ψυγεία. Ωστόσο, η επιδημία – στο πλαίσιο της οποίας καταγράφηκαν σχεδόν 1.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα και άλλα 7.300 ύποπτα κρούσματα στις δύο χώρες – έφερε στο προσκήνιο τις αδυναμίες που υπάρχουν στην προμήθεια των εμβολίων. Δεδομένου ότι υπάρχουν διαθέσιμες μόνο 6.000.000 δόσεις του εμβολίου κατά του κίτρινου πυρετού παγκοσμίως και οι φαρμακευτικές εταιρίες μπορούν να παράγουν μόνο τρία εκατομμύρια δόσεις τον μήνα, η ανάγκη για άμεσο εμβολιασμό περισσότερων από 10.000.000 ανθρώπων μόνο στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό οδήγησε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στην αναζήτηση λύσεων. Αποφασίστηκε τελικά να χορηγηθεί ένα μέρος της κανονικής δόσης για την εξασφάλιση επαρκούς προστασίας έως τη λήξη της επιδημίας.

Στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συμμετείχαμε σε μια πρωτοφανή εκστρατεία εμβολιασμού που είχε στόχο να εμβολιάσει σχεδόν 250.000 παιδιά κατά τη διάρκεια του έτους. Στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία δεν εμβολιάζεται πλήρως ούτε 1 στα 10 παιδιά. Στο πλαίσιο μιας επείγουσας παρέμβασης, το προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας, εμβολίασε 14.000 παιδιά σε μόλις πέντε ημέρες. 16 κινητές ομάδες με 370 άτομα προσωπικό, επιστράτευσαν δεκάδες αυτοκίνητα και μοτοσυκλέτες προκειμένου να φτάσουν στις περιοχές όπου γινόταν ο εμβολιασμός. Παιδιά κάτω των πέντε ετών εμβολιάστηκαν κατά της πολιομυελίτιδας, του τετάνου, της διφθερίτιδας, του κοκκύτη, της ηπατίτιδας Β, της ιλαράς και στελεχών πνευμονίας και μηνιγγίτιδας.

Κατά τη διάρκεια του 2016, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πραγματοποιήσαμε τις πρώτες επείγουσες εκστρατείες εμβολιασμού στην Ευρώπη. Τον Μάιο, οι ομάδες μας εμβολίασαν 3.000 παιδιά κατά κοινών παιδικών ασθενειών στην Ειδομένη, κοντά στα σύνορα με την ΠΓΔΜ. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, πραγματοποιήσαμε εκστρατείες εμβολιασμού σε καταυλισμούς στην Αττική, την κεντρική Ελλάδα, στη Σάμο και τη Λέσβο. Σε όλη την Ελλάδα εμβολιάσαμε  περισσότερα από 10.000 παιδιά, ηλικίας έξι εβδομάδων έως 15 ετών έναντι δέκα ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης της πνευμονίας – μίας από τις πιο θανατηφόρους ασθένειες για παιδιά κάτω των πέντε ετών, η οποία ευθύνεται για τον θάνατο 1.000.000 παιδιών κάθε χρόνο.

Εκστρατεία για φθηνότερα εμβόλια

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα γνωρίζοντας από πρώτο χέρι ότι 1.500.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που προλαμβάνονται με εμβόλια, πιέζουμε για τη δημιουργία φθηνότερων και καταλληλότερων εμβολίων. Είναι ενδεικτικό ότι για τον εμβολιασμό που έγινε στην Ελλάδα το κόστος ήταν πολύ υψηλό καθώς το εμβόλιο του πνευμονόκοκκου (PCV) αγοράστηκε στην εξαιρετικά ακριβή τιμή των 68 δολαρίων ανά δόση, τιμή περίπου 20πλάσια της χαμηλότερης παγκόσμιας τιμής που μόλις ξεπερνά τα 3 δολάρια ανά δόση.

Η ανάγκη για οικονομικά προσιτά εμβόλια στις αποστολές της οργάνωσης οδήγησε τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα να υλοποιήσουν την εκστρατεία «A Fair Shot» το 2015 η οποία ασκούσε πιέσεις για μείωση της τιμής του εμβολίου. Μέσω της εκστρατείας, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούσαμε τις παρασκευάστριες εταιρίες Pfizer και GSK να μειώσουν την τιμή του PCV στα 5 δολάρια ανά παιδί, για τρεις δόσεις, για όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των χωρών μεσαίου εισοδήματος, οι οποίες δεν δικαιούνται τη χαμηλότερη παγκόσμια τιμή, και για ανθρωπιστικές οργανώσεις όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα για την προστασία ευάλωτων παιδιών. Η έκκληση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα υπογράφηκε από μισό εκατομμύριο ανθρώπους από 170 χώρες και παραδόθηκε στις δύο εταιρίες.

Τον Σεπτέμβριο 2016 υπήρξε μια σημαντική εξέλιξη, όταν η GSK ανακοίνωσε ότι θα προσφέρει σε ανθρωπιστικές οργανώσεις όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα το εμβόλιο PCV στη χαμηλότερη παγκόσμια τιμή προκειμένου να χρησιμοποιηθεί σε ανθρωπιστικές κρίσεις. Η Pfizer, μετά από συνεχή πίεση, ανακοίνωσε τον Νοέμβριο ότι θα ακολουθήσει το ίδιο παράδειγμα. Ωστόσο, και οι δύο εταιρίες εξακολουθούν να μην δέχονται την επέκταση της προσφοράς σε χώρες μεσαίου εισοδήματος. Προς το παρόν, περισσότερες από το ένα τρίτο των χωρών παγκοσμίως δεν είναι σε θέση να εισάγουν το εμβόλιο PCV λόγω της υψηλής τιμής του και τα παιδιά σε αυτές τις χώρες παραμένουν απροστάτευτα απέναντι στην πνευμονία.

​Κατά τη διάρκεια του 2016, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εμβολιάσαμε περισσότερους από 2,2 εκατομμύρια ανθρώπους για την αντιμετώπιση επιδημιών και σχεδόν μισό εκατομμύριο περισσότερους για λόγους τακτικής ανοσοποίησης. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα θα συνεχίσουμε να πραγματοποιούμε εκστρατείες εμβολιασμού και να εφαρμόζουμε στρατηγικές που θα επιτρέπουν στις ομάδες μας να εμβολιάζουν περισσότερους ανθρώπους ως τον καλύτερο τρόπο για την πρόληψη πολλών ασθενειών.

Διαβάστε τη Διεθνή Αναφορά Δράσης για το 2016.